– Det er klart vi er letta. Vi er alltid urolege når vi veit det er jerv i området som ikkje er tekne ut, i alle fall når det er snakk om tisper med kull, seier Andreas Wiese.
Han driv med sauer og geiter i Luster i Sogn.
Vestland er eit såkalla beiteprioritert område. Det betyr at det er låg terskel for å ta ut jerv dersom det er fare for at dei kjem til å ta beitedyr.
Nyleg vart ei jervetispe med ein unge avliva i området, som del av eit ekstraordinært uttak.
Wiese seier det er uro i området knytt til jerv og tap av dyr. Det er vanleg at det blir teke ut jerv i området.
– Det har vore ein lang periode der vi har hatt skadar jamleg, og enkelte ganske alvorlege skadar også. Dette har vore ein del av kvardagen, dessverre.
Andreas Wiese er saue- og geitebonde i Luster. Han har mista fleire dyr til jerven.
Foto: Arne Rebni ØvreåsOmråde for jerv
Sist det vart felt jerv på Vestlandet, var i fjor vår og alle i Luster kommune. Det vart gjennomført eit hiuttak av ei jervetispe med 3 ungar i mars, i tillegg til skadefelling av ein hannjerv i april. Ein annan hannjerv blei felt på lisensfelling i januar.
Rein Arne Golf i Statens naturoppsyn (SNO) seier området er eit kjent område for jerven.
– Det var tidlegare i vår konstatert yngling av jerv i Mørkridsdalen. Det er eit kjent yngelområde for jerv, seier Golf.
Tidlegare i vår blei ein hannjerv felt i Årdal.
SNO samlar inn ekskrement og tek DNA-prøver.
– Dei viser at det nok er fleire jervar, men det er omtrent på nivået vi pleier sjå kvart år. Faktisk er det kanskje noko mindre både i fjor og i år, seier Golf.
Han trur ikkje det vil bli så store utfordringar for beitenæringa til sommaren.
Kritisk til felling
Naturvernforbundet er kritiske til praksisen om at all jerv som kjem inn i rovdyrregion 1 (Vestlandet) blir avliva.
– Jerven er ein sterkt truga art i norsk natur. Den er freda og vi har eit særskild internasjonalt ansvar fordi ein stor del av Europas totalbestand av jerv lever i Noreg, seier fagleiar Arnodd Håpnes.
Naturvernforbundet viser til at sidan 2005 er nesten 60 jervar skotne i rovviltregion 1.
– Jerv er ein naturleg tilhøyrande og økologisk viktig art i skog-, fjellskog- og høgfjellsøkosystem – og arten høyrer definitivt til i Vestlandsnaturen.
Registrert 45 kull i 2022
Totalt er det felt 90 jervar i Noreg sidan 1. juni 2022, opplyser Miljødirektoratet.
Nyleg sende Rovdata sitt årlege brev til Miljødirektoratet der dei summerer opp bestand-statusen for gaupe, jerv, brunbjørn og ulv.
I 2022 blei det registrert 45 jervekull, som var ein nedgang på 15 kull samanlikna med året før.
– Bestanden er likevel over det nasjonale bestandsmålet på 39 årlege jervekull som Stortinget har bestemt, Jonas Kindberg, leiar i Rovdata i ei pressemelding.
Fem av dei dokumenterte kulla blei fjerna ved såkalla hiuttak. I fjor var det ein markant nedgang i tal påviste jervekull i landet – sett opp imot året før.
Jobbar lokalt
Andreas Wiese er også ordførarkandidat for Senterpartiet i Luster. Han seier kommunen kontinuerleg jobbar med å forvalte den beiteprioriterte sona.
For Luster kommune er utmarksnæringa ei stor næring med betydning ikkje berre økonomisk for bøndene, men for kommunen, viser han til.
– Produksjon av kjøt og mjølk på utmark er truleg noko av det mest berekraftige vi kan drive med.
– Korleis ser de på beitesesongen no?
– No kan vi puste litt letta ut.
