Svært lite rype i fjellet - jegerar er uroa

– Takseringa i år var nedslåande. I fjor hadde vi stor kyllingproduksjon, men no fann vi i realiteten nesten ingenting, seier Knut Broberg.

Han leia den årlege teljinga av rype på Gaularfjellet i midten av august. No er han ferdig med rapporten, og den er nedslåande for alle som er glade i fjellfuglen:

I eit område på 55 kilometer fann jeger- og fiskarlaget 112 liryper. Det er ein enorm nedgang frå fjorårets tilsvarande tal på 318 ryper.

• Les også: Rypejakta har vore elendig i mange år - men no er det endeleg betre utsikter

Talet kyllingar var på 1,66 per vaksne par – det vil seie at bestanden ikkje er stor nok til å reprodusere seg sjølv – men at den går nedover.

Kald og sein vår + kald og fuktig sommar

I rapporten etter takseringa på Gaularfjellet skriv Broberg at det er grunn til alvorleg uro.

– Bestanden er sårbar. Vi sit no att med stamfugl, men har ikkje kyllingproduksjon stor nok til at bestanden reproduserer seg. Om dette held fram, vil det vere negativt for utviklinga, seier Broberg.

Truleg har den kalde og seine våren gjort livet vanskeleg for rypa.

• Les også: Rypa blir rødlistet

– Grunnane til dei låge tala kan vere mange, men generelt sett må vi rekne med at det skuldast auka predasjon på grunn av kollaps i smågnagarbestandane – og generelt ein kald og fuktig sommar, seier Torgeir Lande i Norges Fjellstyresamband.

Kan bli tvungne til å leggje bort hagla

Situasjonen er den same for store delar av Sør-Norge, der dårleg tilgang på insekt før klekkinga kan ha vore utslagsgjevande for den labre kyllingproduksjonen.

Fleire stader vil det bli stengt for jakt i haust. Andre stader er det innført avgrensingar.

– Det er ikkje tvil om at vi som jegerar har innverknad på bestanden. Der ein er nede i 1,66 kyllingar per vaksne par, har ein ikkje noko særleg anna val enn å ikkje jakte, seier fylkesleiar Per Norstein i Norges Jeger- og Fiskarlag i Sogn og Fjordane.

• Les også: Jegerne mener fredning ikke er svaret på rypenedgangen

Meiner fleire må jakte på rype-fiendane

Norstein oppmodar grunneigarane om å vurdere situasjonen nøye, og ikkje leggje ut for mykje jakt, slik at belastninga ikkje blir for stor.

Jeger- og fiskarforbundet jobbar no med å få auka jakt på smårovvilt. Norstein meiner større uttak av rev og kråke kan hjelpe rypebestanden.

• Les også: Forventer tiltak for å øke rypebestanden

Knut Broberg fryktar låg overleving for rypekyllingane kan gå utover bestanden på sikt.

– Vil du kalle det kritisk?

– Det veit eg ikkje. Men ein må ta vare på det ein har, seier han.