– Erfaringa frå Bergen viser at lova må slå fast at kommuneoverlegen skal sitte i kommuneleiinga.
Det seier Senterpartiets helsepolitiske talsperson, Kjersti Toppe.
Ho meiner at bråket i byrådavdeling for helse i Bergen den siste tida viser at hennar eige parti gjorde ein feil då folkehelselova vart vedteken under Stoltenberg-regjeringa i 2011.
Eit spørsmål då var om det skulle vere opp til kvar enkelt kommune kor kommunelegen skulle bli plassert i hierarkiet.
Dei landa på at kommunane her skulle stå fritt til å plassere kommunelegane der dei ville i administasjonen, fordi kommuane er forskjellige, ifølgje Toppe.
No angrar ho.
– Erfaringa viser at oppmjukinga i 2011 var feil. Det er ikkje ubetydeleg når det raknar så fullstendig i ein så stor kommune. Det er ganske alvorleg at det midt i ei krise blir diskusjon om organiseringa, seier Toppe.
Ber om lovendring
Også for ni år sidan presiserte helse- og omsorgsdepartementet følgande tilråding:
«Erfaringen er imidlertid at det synes som om kommunelegen fungerer godt i forhold til slike oppgaver ved en plassering i tilknytning til rådmannens stab.»
No meiner altså Toppe at dette bør bli nedfelt i folkehelselova, for å klargjere rolla til kommuneoverlegen.
Ho trur ei innstramming og tydeleggjering også vil gjere det meir attraktivt å søke på stillingar som kommunelegar landet rundt.
– Mange stadar er det problem med å rekruttere kommunelegar. Eg trur rolla deira må bli lagt til øvste nivå i kommunen, seier Toppe.
– Kva med kommunar der det måtte fungere bra å ha kommunelegen lågare i hierarkiet?
– Der kan ein heller gjere unntak, til dømes der kommunar har samarbeid om kommunelegestillinga.
Skal det bli aktuelt med ei lovendring, må Toppe i første omgang få med seg si eiga stortingsgruppe på å fremje eit forslag om dette.
MIDLERTIDIG: Etatsdirektør Brita Øygard fungerer midlertidig som kommuneoverlege i Bergen fram til kommunen har klart å fylle stillingane som no står tomme.
Foto: Bjørn Olav Nordahl / NRKLegeforeininga er samde
Også Legeforeininga meiner det er naturleg at kommunelegen sit i kriseleiinga.
I eit svar til NRK grunngjer kommunikasjonssjef Knut Braaten dette med ansvaret som smittevernlova legg på kommunelegane.
«Legeforeninga har vanskeleg for å sjå at kommunelegen får utført sine lovpålagde oppgåver, dersom kommunelegen ikkje sit i kriseleiinga», skriv Bråten.
Ifølge smittevernlova §7-2 skal kommunelegen både «organisere og leie helse- og omsorgstenesta sitt arbeid med vern mot smitsomme sjukdommar i kommunane».
KS vil ha organisasjonsfridom
Kommunesektorens interesse- og arbeidsgiverorganisasjon i Norge (KS) er skeptisk til ei innstramming.
Helge Eide, områdedirektør for interessepolitikk, peiker på at diskusjonen i 2011 var kor vidt ein skulle lovfeste om kommunelege skulle bli plassert i staben til rådmannen eller i andre sektorar.
– Ein bør vere forsiktig med å foreslå lovreguleringar som gjeld heile Kommune-Noreg basert på ei enkelterfaring, som i Bergen, seier Eide.
Samstundes er han open for kva diskusjonar som måtte komme i kjølvatnet av rapporten koronakommisjonen skal komme med til våren.
Eide understrekar at KS ønskjer organisasjonsfridom for kvar kommune.
– Vårt generelle utgangspunkt er at den enkelte kommune er best skikak til å bestemme si organisering, framfor å få ei forskrift frå departementet, seier han.
Utelukkar ikkje tilsyn
Før helga varsla fylkeslege i Vestland, Helga Arianson, at det kan bli aktuelt for fylkemannen å opne tilsyn dersom bemanningskrisa gjer at kommunen ikkje klarer å løyse sine lovpålagde oppgåver.
– Vi forventar at kommunen klarer å få på plass det dei må ha av helsefagleg, medisinsk kompetanse i den situasjonen dei er i no, sa Arianson til NRK fredag.
