Gassrøyrleidninga vil gjere Tyskland «til eit gissel for Russland», sa USAs president Donald Trump i 2019.
Etter invasjonen i Ukraina har forbundskanslar Olaf Scholz sagt at dei ikkje lenger vil samarbeide med russarane om gassrøyrleidninga Nord Stream 2, og no gjer EU og Tyskland fleire grep for å kome ut av Putins gassgrep.
Torsdag la leiar i Det internasjonale energibyrået IEA, Fatih Birol, fram ein plan med ti punkt for å gjere det europeiske kontinentet mindre avhengige av russisk gass. I dag kjem 38 prosent av gassen i Europa frå Russland.
Nettavisa Energi og Klima samanfattar dei ti punkta slik:
- Ikkje inngå nye gasskontraktar med Russland.
- Meir gass frå Noreg og Aserbajdsjan.
- Krav om minimum gasslager for å møte sesongmessige svingingar.
- Auke satsing på vind- og solkraft.
- Meir bioenergi og atomkraft.
- Sette i verk tiltak som vernar forbrukarane mot høge energiprisar.
- Forsere å skifte ut gasskjeler med varmepumper.
- Auka satsing på energieffektivitet i bygningar og industri.
- Senke gjennomsnittstemperaturen i bygg frå 22 grader til 21 grader.
- Auke tiltak for å diversifisere og dekarbonisere kjelder for straumforsyning.
DÅ HAN MØTTE HAN: I januar møtte statsminister Jonas Gahr Støre den tyske forbundskanslaren for å få han til bruke norsk gass i ein overgangsfase til grøn energi.
Foto: MARKUS SCHREIBER / AP/NTB– Ønsker planen varmt velkommen
– Det er veldig gode nyheiter at IEA konkretiserer kva som kan gjerast for å speede opp utfasinga av fossil energi. Eg ønsker denne planen varmt velkommen, seier Arild Hermstad, som er nestleiar i MDG.
Energipolitisk talsperson i Ap, Terje Aasland, kallar det ein «viktig plan» som «svarer på den akutte situasjonen Europa står i, samtidig som han peiker ut ein tydeleg veg mot det grøne skiftet».
– Så skal vi i Noreg gjere det vi kan for å bidra, og framleis vere ein stabil og føreseieleg gassleverandør, seier han.
I januar møtte statsminister Jonas Gahr Støre den tyske forbundskanslaren for å få han til bruke norsk gass i ein overgangsfase til grøn energi. «Er ikkje det dobbeltmoralsk?», spurte ein reporter.
– Nei, fordi vi trur gass med karbonlagring vil spele ein viktig rolle i overgangen til fornybar energi, svarte Støre ifylgje Aftenposten.
PUNKT SEKS: Rødt-representant Sofie Marhaug seier til NRK at ho er «særleg interessert» i punkt seks, om regulering av straumprisane.
Foto: SIMON S. BRANDSETH / NRKVil ha ny konsesjonsrunde for olje og gass
Tyskland meldte denne veka at dei påskundar planane om å gå over til fornybar energi. Det nye målet er å vere hundre prosent grøne innan 2035. Tidlegare var målet «godt før 2040».
– Denne rapporten bekreftar at det viktigaste bidraget frå Noreg er å legge til rette for meir gasseksport og få fart på havvind-satsinga, seier Bård Ludvig Thorheim, som er energipolitisk talsperson i Høgre.
Han legg til:
– Det som kanskje manglar i planen er satsing på hydrogen, ammoniakk og betre batteri.
Frp og Høgre tok i Politisk kvarter onsdag til orde for at regjeringa «så snart som mogeleg» kunngjer ei ny konsesjonsrunde for olje og gass.
Støre-regjeringa gjorde før jul ein avtale med SV om å utsette den 26. konsesjonsrunden til 2023.
– Denne planen viser at stabile gassleveransar frå Noreg vil vere avgjerande for om EU kan klare ein omstilling bort frå russisk gass, seier energipolitisk talsperson i Frp, Terje Halleland.
TEK GREP: – Kvar kilowattime elektrisitet Europa genererer frå sol, vind, vasskraft eller biomasse reduserer vår avhengigheit av russisk gass, sa president i EU-kommisjonen, Ursula von der Leyen tidlegare i veka.
Foto: JOHN THYS / AFP– Meiningslaust å leite etter meir fossil gass
SV og Venstre kallar meir leiting etter gass på norsk sokkel for «ei avsporing» og eit «meiningslaust» tiltak.
– Det vil ikkje gi energi i form av ny gass før om 10–15 år, og vi må løyse EUs avhengigheit av russisk gass før det, seier Lars Haltbrekken i SV.
Alfred Bjørlo er stortingsrepresentant for Venstre.
– Tyskland forserer planane om overgang til fornybar energi. Då er det fullstendig meiningslaust å leite etter meir fossil gass som tidlegast kan bli klar for leveranse rundt år 2030.
Ursula von der Leyen varsla tidlegare i veka at EU-kommisjonen «snart» vil legge fram forslag til korleis Europa kan gjere seg «heilt uavhengig av russisk gass så snart som mogeleg».
Rødt-representant Sofie Marhaug seier til NRK at ho er «særleg interessert» i punkt seks, om regulering av straumprisane.
– Det kan altså bli aktuelt å regulere marknadsprisane endå strengare, utan at det er i strid med gjeldande lover og regler. Det tyder at diskusjonen om makspris ikkje er over, seier ho.
Kjell Ingolf Ropstad (KrF) sit i energikomiteen på Stortinget
– Eg trur energipolitikken vil pregast av Russland si krigføring i lang tid framover. Då er det viktig at Noreg er ein trygg leverandør av gass, seier han.
