Festivalar i skvis når artistane blir dyrare

Festivalsesongen står for døra. Med store og små musikkfestivalar i heile Noreg, kan publikum velje og vrake i tilbod.

Men for nokre festivalar kan det bli meir krevjande å nå gjennom.

I vinter skreiv bransjenettstaden ballade.no om ein vekst i artisthonorar generelt, og headlinerar spesielt.

Saman med krav om eksklusivitet, kan det utfordre festivalar utan dei store økonomiske musklane.

– Alle våre medlemmer melder at det er blitt dyrare å booke artistar den siste tida. Då er det særleg på headliner-nivå ein merkar den store stiginga.

Det seier Siri Haugan Holden, dagleg leiar for Norske Kulturarrangører. Organisasjonen har vel 500 medlemmer, der rundt 200 av dei er festivalar.

Større konkurranse

Holden seier dei ser ei tilspissing der dei store aktørane med største økonomiske musklar i byane dreg frå. Det er dei mindre festivalane i distrikta som melder om vanskelegare tider, fortel ho.

Ho viser til at marknadskreftene styrer utviklinga, men at den generell prisstiginga og fleire dyrare produksjonar er med å forklare auken.

– Konkurransen blir større og dei mindre festivalane får mindre sjanse til å booke artistar av ein viss storleik. På sikt er vi redde for at det skal gjere at desse mindre og medium store festivalane forsvinn.

Holden opplever også at krava om eksklusivitet har vorte skjerpa, som igjen gjer at tilfanget av artistar blir færre.

Eksklusivitetskrava kan handle om at ein artist ikkje speler på ein annan festival i same område, eller at det må gå ei viss tid før neste spelejobb, for å tiltrekke flest mogleg publikummarar.

Strandfestivalen på Refviksanden i Nordfjord er mellom festivalane som har merka seg ein prisauke etter covid.

Dei opplever ein generell vekst i artisthonorar, men særleg for artistane som har lege id ei litt lågare prissjikta, seier festivalansvarleg Kent Rune Bugjerde.

Auken gjer at dei må tenkje smartare når dei bookar.

– Vi kan ikkje auke festivalpass- og dagspassa for mykje heller.

Ei distriktsutfordring

Svein Bjørge har mange års erfaring frå festivalbransjen, blant anna frå Tons of Rock og no som festivalsjef for Steinkjerfestivalen.

For første gong gjekk festivalen i fjor med eit underskot på éin million kroner. Bjørge meiner det kjem av at dei i fjor brukte meir på artisthonorar samtidig som dei for første gong ikkje selde ut.

Erfaringa hans er at artisthonorar har gått opp kvart år, og krava til eksklusivitet blir strengare og strengare. Dei store namna blir sentrerte til det han kallar «elitefestivalar» ved dei store norske byane.

Bjørge meiner dette også har eit distriktsperspektiv:

– Kor ønskjer ein at ungdommen skal vere? Dei lærer at dei må til storbyane for å få dei store kulturopplevingane, seier Bjørge.

Artistane planlegg lenger fram

Ved Øyafestivalen i Oslo merkar dei at fleire artistar driv planlegging for lenger tid fram enn dei gjorde tidlegare.

Festivalbransjen har vorte meir profesjonalisert, og produksjonane og apparata rundt dei største norske artistane har vorte større, fortel PR-sjef Jonas Prangerød.

Samtidig ønskjer arrangørane å setje saman spennande program.

Resultatet kan bli færre, større og dyrare opptredenar.

– Det er val som blir gjort frå både artistar og arrangørar si side, som gjer at nokre artistar vil bli for store og for kostbare for alle typar arrangement, seier Prangerød.

Drive på dugnad

Marie Rosted Furseth er sjef for Utkantfestivalen i Gulen. Også ho kjenner til problemstillinga med aukande honorar, sjølv om Utkantfestivalen har greidd seg bra.

Furseth meiner det er viktig at publikum er klare over at deira val speler inn.

– Ein må tenke på festivalar som andre lokalbutikkar. Vil ein ha festivalen, må ein handle.

Strandfestivalen er driven på dugnad. Kent Rune Bugjerde seier dei ser positivt på å drive festivalen, sjølv om nokre vilkår har vorte meir krevjande.

– Eg synest festivalane i distrikta er flinke til å profilere seg og snakke positivt om kvarandre. Fortset vi med det, trur eg vi skal klare å halde oss og vere med på dette nokre år til.