No må dei møte opp her – eller få kutt frå Nav

I fjor utbetalte den norske staten seks milliardar kroner i sosialpengar til 127.000 personar i Noreg. Fire av 10 var under 30 år. Frå 1. januar strammar regjeringa inn.

• Strenge krav får unge navere ut av NAV

– Dei unge vil bli sett og stilt krav til. No skal dei bli logga på samfunnet igjen, seier Morten Bakke (H), statssekretær i Arbeids- og sosialdepartementet.

Seks prosent møtte aldri – fekk trekk

I elleve år har alle arbeidsføre som søker sosialhjelp i Fana i Bergen hamna hjå Eva Karin Sandvik ved Folk i arbeid.

Her får brukarane hjelp til å skriva søknader og trena på jobbintervju, i tillegg til å få kartlagt utfordringar og kvalifikasjonar. I fjor gjekk 22 prosent rett i arbeid i løpet av nokre månader og 16 prosent i arbeidslivstrening i bedrift.

– Tala viser at dette fungerer svært bra, seier Sandvik.

6 prosent møtte aldri opp. Desse fekk redusert utbetaling.

Avdelingsleiaren estimerer at tiltaket sparar avdelinga to millionar kroner i året i innsparte stønadsutbetalingar.

Tør ikkje anslå innsparingspotensial

I snitt får mottakarar av sosialhjelp utbetalt om lag 9.000 kroner i månaden.

Departementet vil ikkje estimera kor store innsparingar lovendringa kan gi.

– Det er for tidleg å seia, men erfaringane frå kommunar som har innført tiltak viser at utbetalingane til sosialstønad går ned, seier Bakke.

I dag er det opp til kvar enkelt kommune om ein vil krevja aktivitet frå dei som får sosialpengar.

Ein Nav-rapport viser at talet på mottakarar mellom 18 og 24 gjekk ned med 30 prosent i Drammen og Fredrikstad etter at kommunane innførte aktivitetsplikt.

• Les også: Sparte millioner på å få unge «opp om morran»

Men for dei to andre kommunane i undersøkinga, Fjell og Sandnes, uteblei endringa.

Skilnaden er, ifølgje rapporten, at Drammen og Fredrikstad hadde eit større innslag av praktisk arbeid og aktivitetar.

Fryktar «tiltak for tiltakets skuld»

Samfunnsøkonom Espen Bratberg ser oppsider og nedsider med lovendringa. Han trur tiltaket vil ha effekt, men meiner kommunane må setta av nok ressursar for å gje brukarane eit tilbod som er attraktivt nok.

Regjeringa har sete av ein pott på 60 millionar til innføring av tiltak.

• Les også: Ap meiner regjeringa sviktar dei som står utanfor arbeidslivet

Han er usikker på om innsparinga vil vega opp for utgiftene med å setja i gang tiltak for mange tusen stønadsmottakarar, spesielt i små kommunar.

– Då må ein samstundes sikra at kommunane gjer brukarane eit meiningsfullt tilbod, og at ein ikkje lagar eit tiltak for tiltakets skuld.

Departementet vil ikkje bestemma kva type tiltak kommunane skal setja brukarane på.

– Det vil ikkje berre bli å møta opp på eit Nav-kontor. Eg er sikker på at kommunane kan koma fram til fornuftige tiltak, seier statssekretæren.

• Les også: 1. januar kommer nesten 50 nye lovendringer

I ei tidlegare utgåve av denne saka sto det at éin av fire som får sosialpengar frå Nav er under 30 år. Det rette er at 4 av 10 er under 30 år.