Må ty til vikarbyrå for å få endane til å møtast

Kostnadane ved bruk av vikarbyrå er ofte mykje høgare enn ved bruk av eigne tilsette.

– Det er bortimot 70 kroner dyrare per time å leige inn vikarar, og så kjem det i tillegg eventuelle kostnader til hus, seier rådmann Bente Nesse i Hyllestad kommune.

– Rekrutteringssituasjonen er i periodar ikkje god, og vi må dekke opp for eit høgt sjukefråvær og ferie og liknande, seier Nesse.

• Les også: Mange kommunar slit med høgt sjukefråvær

Kostar kommunane dyrt

Dei siste fire åra har norske kommunar brukt over tre milliardar på innleigde vikarar, syner ferske tal frå Norsk Sjukepleiarforbund.

– Bruken av vikarbyrå har vore for stor, seier Oddgeir Lunde, fylkesleiar i sjukepleiarforbundet i Sogn og Fjordane.

I Vågsøy kommune hadde dei ikkje klart seg utan, spesielt ikkje på sommaren, ifølgje tenesteleiar Tone Husevåg.

– Vi må drive forsvarleg, og vi treng sjukepleiarkompetansen.

Uroa over utviklinga

I fjor brukte Vågsøy kommune 3,3 millionar på innleigde vikarar til pleie- og omsorgssektoren. Mangel på eigne sjukepleiarar er årsaka. Hos nokre byrå må dei også betale for hybel og bil.

Ifølgje Lunde i sjukepleiarforbundet har bruken av vikarbyrå også eit kostnadsnivå som ikkje kan reknast i kroner. Han peikar mellom anna på språklege utfordringar med nokre av vikarane.

– Ein større grad av utanlandsk arbeidskraft med dårleg språkkunnskap får ganske store konsekvensar for pasientane. Og når ein brukar vikarbyrå så må dei tilsette bruke mykje av si tid til rettleiing. Det er klart det ikkje er gunstig når du i utgangspunktet har for få ressursar.

• Les også: Orka ikkje lenger jobben

Underbemanning er alternativet

Ambio Helse er eit av bemanningsbyråa som er brukt av kommunar. 90 prosent av deira vikarar er svenske. Språkvanskar er difor sjeldne, fortel dagleg leiar Kristian Monsen Aune.

– Og om vi hentar frå land utanfor Norden så stiller vi dei same krava som kommunane gjer sjølv. I tillegg stiller vi krav om at vikaren må ha jobba i Norge før, med gode referansar.

• Les også: Sykehusene har leid inn vikarer for 2,7 milliarder på 3,5 år

Aune peikar også på at underbemanning eller overtidsbruk ofte er konsekvensen av å ikkje bruke vikarar. At kommunane må betale reise og bustad er viktig for å kunne rekruttere nok folk, seier han.

– Vi må gjere kvar enkelt kommune så attraktiv som mogleg.

Ville helst brukt faste

I Vågsøy er dei nøgde med vikarane, sjølv om det kostar. Men helst ville tenesteleiar Tone Husevåg berre brukt faste sjukepleiarar.

– Kontinuiteten og oppfølginga av brukarane hadde vore betre.

Etter det NRK kjenner til er Stryn, Askvoll, Jølster, Selje, Vik, Hyllestad, Årdal og Vågsøy nokre av kommunane i Sogn og Fjordane som har brukt eller brukar bemanningsbyrå i dag.