116.000 «bortkasta» stemmer til MDG og Raudt

Miljøpartiet Dei Grøne og Raudt kom begge under sperregrensa i måndagens val, og fekk berre ein stortingsrepresentant kvar – begge frå Oslo.

116.000 stemmer utanfor Oslo til dei to partia gav dei ingen fleire representantar på Stortinget.

Totalt har om lag 169.000 stemmer til parti under sperregrensa i praksis ikkje fått nokon betydning for samansetjinga av Stortinget.

– Desse stemmene er det ein kan kalla bortkasta stemmer, i den grad ein kan snakka om det. For det er berre dei i Oslo som har stemt på Miljøpartiet Dei Grøne og Raudt som har fått utteljing for sine stemmer, seier NRK Hordalands valkommentator Sølve Rydland.

• Les òg: Dette er den nye benken til Hordaland på Stortinget

Den avgjerande grensa

I Oslo fekk Raudt nesten 23.000 stemmer (6,3%) og MDG om lag 21.500 stemmer (5,9%).

​I resten av landet utanom stemmene i Oslo fekk Raudt 46.000 stemmer og MDG 70.000 stemmer, til saman 116.000 stemmer. Ingen av desse førte til fleire stortingsrepresentantar frå dei to partia.

– Det vert likevel feil å kalle desse for bortkasta stemmer. Det som kanskje ville vore meir bortkasta var å stemme på dei veldig små partia, som i praksis ikkje kan nå fram, seier valforskar Terje Knutsen ved Universitetet i Bergen.

Nedanfor kan du sjå ei oversikt over alle partia som hamna under sperregrensa. For å sjå kor mange stemmer kvart parti fekk, trykk på «vis alle stemmer» nedst.

Utan utteljing i Hordaland

I Hordaland fekk MDG over 10.000 stemmer (3,4 %) og Raudt over 6000 (2,1 %).

Men begge partia kom under sperregrensa på landsbasis, og førstekandidatane Arild Hermstad (MDG) og Jeanette Syversen (Raudt) fekk ikkje plass på Stortinget.

– Sperregrensa er ei av forklaringane på at venstresida ikkje vinn dette valet. Ein del stemde nok Raudt fordi dei meinte Arbeidarpartiet har gått for langt til høgre. Det at Ap ikkje klarte å demma opp for lekkasje mot MDG og Raudt, er nok med og forklara kvifor dei ikkje fekk betre oppslutnad i dette valet, seier Rydland.

– Det er ikkje bortkasta å stemme, sjølv om partiet ein stemmer på ikkje når sperregrensa, seier Knutsen.

Valforskaren meiner MDG og Raudt isolert sett har gjort eit godt val.

– Vi vil nok høyre mykje frå stortingskandidatane Une Aina Bastholm og Bjørnar Moxnes dei neste fire åra.

• Les òg: Venstre vurderer å gå i regjering med Frp

Utgreier ny vallov

Utan sperregrense eller andre fordelingsnøklar kunne årets stortingsval enda med til saman ni mandat til Raudt og MDG.

No skal eit regjeringsoppnemnt utval vurdere sperregrensa, skriv Dagsavisen.

– Eg oppfattar mandatet slik at vi har frie tyglar til å sjå på alt. Det er veldig mange kryssande omsyn å ta, men eg ser ikkje bort frå at sperregrensa også er noko vi må sjå på, seier lagdommar Ørnulf Røhnebæk, som leiar utvalet, til avisa.

MDG-politikar og journalist Øyvind Strømmen frå Hordaland er medlem av vallovutvalet.

– Vi bør diskutera ting som kan gi skeive utslag – som sperregrensa og distriktsmandatfordelinga. Men sperregrensa har blitt innført for å sørga for styringsdyktigheit, så sjølv om mitt parti er eit offer for ordninga, ser eg at det er eit poeng å ha ho.

Innan utgangen av 2019 skal utvalet legga fram forslag til ny vallov.

Val

Sett sperregrensen – se hvilket flertall du får

Støres tre tap og Solbergs krevende seier