Lærlingar fryktar for framtida: – Det har vorte mykje å tenkje på

– Eg vart sønderknust, seier Jostein Fossli Haug.

Han starta som lærling på kjøkkenet til Gamle Skien restaurant i sommar.

– Plutseleg er det heilt stopp, seier han oppgitt.

Han håpa i det lengste at arbeidsgjevaren hans skulle sleppe å stengje.

Etter at regjeringa innførte fire veker med skjenkestopp, kan ikkje restauranteigar Morten Løver gjere anna enn å sende ut permisjonsvarsel.

– Alle blir jo permitterte. Vi må berre rydde ned jula, slik at vi forhåpentleg er klare til å opne igjen mot slutten av januar.

– En forferdelig situasjon

Restauranten selger all julematen til «gibortpris».

Senkar inntektskravet

Lærlingar som no blir permitterte, er sikra dagpengar etter at regjeringa måndag forlenga unntaksordninga. Dette sjølv om dei normalt tener for lite til å kvalifisere til dagpengar.

– Vi vil ikkje at dei skal gå ut i ingenting, derfor senkar vi inntektskravet for å få dagpengar, uttalte arbeids- og inkluderingsminister Hadia Tajik (Ap) tysdag.

I første omgang er det ikkje økonomien som representerer den største uvissa for lærlingen i Skien.

Det er tida over grytene Fossli Haug er mest bekymra for. Ein pause i utdanninga på kjøkkenet freistar ikkje.

– Det har vorte mykje å tenkje på. Når det gjeld utdanninga, er jo tida her inne ein veldig viktig del av det. Eg mistar jo ein stor porsjon her no, seier han.

Følgjer med på utviklinga

NHO er bekymra for konsekvensane av koronatiltaka for lærlingane.

– Fleire lærlingar står i fare for å bli permittert, og kan miste verdfull opplæringstid, seier Anniken Hauglie, viseadministrerande direktør i NHO.

Ho meiner det er bra at regjeringa forlengde koronaordninga.

– Samtidig er det viktig at lønsstøtteordninga som regjeringa arbeider med, også inkluderer lærlingane, seier ho til NRK.

På det meste har 10 prosent av lærlingane vore permitterte som følgje av koronautbrotet. Dette ifølgje tal frå Utdanningsdirektoratet

Lærlingar innan restaurant- og matfag og reiseliv var mest utsett, erfarer NHO.

I september 2021 var nesten ingen lærlingar permitterte som følgje av pandemien, men dette kan sjå ut til å endre seg.

Vil gi alternativ opplæring

Kristina Rabe, seksjonsleiar for fag- og yrkesopplæring i Vestfold og Telemark fylkeskommune, opplever at mange bedrifter førebels sit på gjerdet mens ein ventar på lønnsgarantiar før dei permitterer.

Ho meiner dei uansett vil ha eit tilbod til lærlingane som blir råka.

Det er heller ikkje registrert fleire stryk blant dei som vart permittert førre runde, opplyser Rabe, som meiner lærlingane ikkje har grunn til å frykte for utdanninga si.

– Hald ut. De vil få opplæring av opplæringskontoret og bedriftene. Ein kan òg få forlenga tid, slik at ein får den opplæringa ein har krav på, forsikrar ho.

Jostein Fossli Haug er glad for at ein finn løysingar for lærlingane, men for hans del er det likevel ei utsetjing av dei opphavlege planane.

– Eg starta i restauranten tidleg i sommar med håp om å bli ferdig kokk til september 2023. Då fyller eg 20. Med stadige utsetjingar blir det veldig vanskeleg å planleggje fram i tid, seier 18-åringen.