Polarskuta «Maud» på lekter ut i Nord-Atlanteren: – Stiv kuling i vente

Vestkysten er unnagjort. No rundar dei sørspissen av Grønland, og set kursen mot Island. Det kan bli ein tøff overfart. Nord-Atlanteren har større utfordringar å by på enn strekninga langs kysten.

– I området mellom Grønland og Island møtest varm luft frå sør og kald luft frå nord. Det er ofte uroleg ver i dette området. Det er kjent for kraftige lågtrykk og sterke stormsenter. Vêret kan også skifte ganske raskt, seier Rafael Escobar Løvdahl.

Statsmeteorologen studerer prognosane for dei neste dagane.

Kuling i vente

– Det er lågtrykksaktivitet i området no. I dagane framover ser det ut til å bli periodar med liten til stiv kuling. Neste helg vil det danne seg eit stort lågrykk ved Island, så då kan det nok bli meir enn stiv kuling også, seier han.

Polarskuta «Maud», lekteren «Jensen», som skuta er tjora fast til, og slepebåten «Tandberg Polar» sig framover i rundt fire knops fart. Dei tre farkostane har Vollen i Asker som mål. Det var der Roald Amundsen si skute blei sjøsett 7. juni 1917. 101 år etterpå kjem ho altså heim.

Natt til laurdag gjekk dei inn i Prins Christians sund, som går langs den sørlegaste enden av fastlandet på Grønland.

– Utfordrande strekning

– Overfarten til Island kan heilt klart sjåast på som den mest utfordrande delen av seglasen. Området er jo kjent for mykje straum og urolege verforhold. Men dårleg ver kan ein oppleve kvar som helst. Vår respekt for kva som kan komme, er alltid den same, seier prosjektleiar Jan Wanggaard i «Maud Returns Home».

Han understrekar at dei alltid prøver å segle mest mogeleg skånsamt.

– Vi reduserer gjerne farten, eller justerer kursen litt, slik at vind og bølgjer gir oss og slepet minst mogeleg belastning, seier Wanggaard.

Han fortel at dei planlegg å gå nordover langs austkysten av Grønland før dei dreiar over mot Island.

– På den måten minskar vi det opne havstykket som vi må krysse, seier Wanggaard, og minner om at denne tida av året trass alt er den rolegaste når det gjeld vind og ver.

Statsmeteorolog Rafael Escobar Løvdahl seier det er ein god plan å følgje kysten nordover.

– Dei ville fått sterkare vind om dei ikkje gjorde det slik, men dei unngår nok likevel ikkje kulingen, seier han.

• Sjå «Maud» sin posisjon i FindShip eller MarineTraffic (sjå også kartet nedanfor). Søk på «Tandberg Polar».

– Rart å forlate Grønland

Reisa mot Vollen starta i Aasiaat om ettermiddagen laurdag 23. juni. To veker seinare tar altså «Maud» farvel med Grønland, etter nesten eitt år i grønlandske farvatn.

«Maud» har vore i Aasiaat sidan september i fjor. Båten kom dit etter å ha blitt slept ut av Nordvestpassasjen frå Cambridge Bay. «Maud» blei heva i 2016, etter 85 år under vatn ved den kanadiske byen.

• Les også: Dette er «Maud»-ekspedisjonen
• Les også: – «Maud» er på linje med «Fram» og vikingskipene

– Det kjennest rart og skulle forlate dette store, opne landskapet som vi har hatt rundt «Maud» heilt sidan vi starta dette arbeidet – først Nord-Canada og no Grønland. «Maud» tar no eit endeleg farvel med den delen av verda der ho har vore i nesten alle sine 101 år. Eg trur det blir svært rart og veldig rørande å sjå henne i meir heimlege trakter, seier Wanggaard.

Frå Aasiaat til Vollen er det 2803 nautiske mil (5191 kilometer) langs den ruta dei planlegg å gå. Det er rundt tre gonger så langt som avstanden mellom Lindesnes og Nordkapp.

Kjenner på spenninga

– Kvar dag kjenner eg på spenninga som ligg i det å vere undervegs. Samtidig veit eg at vi gjer det vi maktar for å få «Maud» trygt fram. Meir kan vi ikkje gjere, seier Wanggaard.

Han håpar dei kan halde seg til planen om å segle inn i Vollen laurdag 18. august.

– Det blir snart eit nytt liv no for den gamle polarskuta til Roald Amundsen. Vi skal gjere alt vi maktar for å gi henne ei framtid ho kan trivast med.

«Maud» har ei vekt på rundt 400 tonn. Slepebåten «Tandberg Polar» er bygd i 1967, og har maskin frå 1969, med 1800 hestekrefter.