Når landsbygda vaknar

– 姐姐，姐姐过来吧！ 姐姐起床了吗？(Jiejie! Jiejie guolai ba! Jiejie qichuang le ma?)

– Storesøster, kom då vel! Er storesøster vaken?

Eg gjer eit forsøk på å sova vidare, men etter fleire minuttar med rop, byrjar han å rasla med dørene. Eg er redd porten skal gå av hengslene, og tusler meg gjespande ut i ljoset.

Seksåringen står der og trippar. Han er forlengst vaken, klar for leik og moro.

– Nei, storesøster er ikkje vaken. Du kan koma tilbake klokka ti, om fire og ein halv time.

– Kva, fire og ein halv time! Nei, det held ikkje ut, det er alt for lenge til. Slepp meg inn då vel, eg kan venta her ute i garden, eg.

Å sova frampå

Omsider går naboguten duknakka bort, og eg går inn og drar dyna over hovudet igjen. Berre eit kvarter seinare, er han tilbake, og eg prøver så vennleg eg berre kan, å forklara at me ikkje står opp så tidleg som han.

Det er ikkje meg han vil leika med, men ungdommen i huset, som ikkje har latt seg vekka. Ho er eldre enn han og blir difor på ekte kinesisk vis, kalla storesøster.

Og visseleg har ho fått seg opp til fleire lokale veslebrør i sommar. Men, det er noko med nesten-tenåringar. Dei vil helst vera oppe seint, og sova utover dagen.

I kvardagen pleier me å vakna rundt seks, men når det er ferie, eller helg, må det vera lov å sova frampå.

Det er det ingen i den kinesiske fjell-landsbyen som forstår noko av.

Ikkje aktuelt

Min første feriedag, byrja med lydar av banking og høglydte stemmar i mørket. Eg klatra opp på muren og ropte til arbeidarane bak husveggen vår at klokka er fem, og då kan ein ikkje vekke heile nabolaget med byggjearbeid.

Neivel, og når meinte eg at dei kunne byrja?

– Ifølgje kinesisk lov kan de byrja rundt åtte, svarte eg, klar i mi sak.

Dei lo. Klokka åtte? Nei, då kom dei ikkje til å tena pengar, så det kunne eg berre gløyma.

Eg spurte ei av naboane våre om kva ho meinte om mitt krav om å venta til åtte, eller i alle fall sju, og ho fnyste.

– Du kan visa til lova i byen, men her på landsbygda får du ikkje gehør for den slags.

Omringa av muren

Arbeidsfolka kunne likevel gå med på at det ikkje var så kjekt for nokon å bli vekt av ein totaktar på tomgang rett utanfor husveggen medan det enno var mørkt, og flytta denne.

Trass ulik døgnrytme er me blitt vener.

Eg byr på te, og dei viser meg korleis lokale urter kan bli brukt i mat dei kokar på ein flyttbar gassomn i teltet sitt.

Det gamle gardshuset me låner, ligg i nydelege omgjevnadar, omringa av Den kinesiske mur, som slangar seg opp og ned over bratte fjelltoppar.

Bygningen er vakker og tradisjonell, men den er ikkje isolert. Når arbeidskarane snakkar til kvarandre før dagen gryr, er det som om dei står inne på soverommet vårt.

Karaoke

Og det er ikkje berre fordi det er lytt, for kinesarane snakkar gjerne høgt.

– Utlendingar likar å ha det stille, kinesarane likar liv og røre, seier mi venninne på det lokale vertshuset til meg, då eg kommenterer karaoken som ljomar gjennom landsbyen på kveldstid.

Både ho og gjestene elskar å synga lungene tomme, utan blygsel, både med og utan songstemme.

Det er berre til å nyta denne songgleda med godt humør. Dei fleste tar tidleg kveld, og til vanleg senker roen seg klokka ti, med unntak av nokre tilreisande med litt for mykje alkohol innabords.

Vaknar med eit grynt

Eg har tenkt tanken, at det ville vera lurt å følgja rytmen til dei fastbuande, slik at eg får nok søvn. Kanskje kunne eg også vakna i tide til å slå følgje med tilreisande som i muntre og høgrøsta flokkar strener forbi oss og opp på muren for å få med seg soloppgangen på den høgaste nut.

Men, det strir liksom litt mot ferietradisjonen å leggja seg klokka ni, så eg får det ikkje heilt til.

Det straffer seg kvar dag, også fordi jordbrukarane går laus på arbeidet med liv og lyst før sola tar tak, like over gjerdet frå oss, nettopp klokka fem.

Åkeren er landsbyen sitt samlepunkt grytidleg på morgonen.

Eg vaknar med eit grynt, og får lyst til å be dei fint om å snakka med litt lågare stemme, men eg veit godt at det blir for dumt. Eg kan gjerne be arbeidskarane i nabogarden visa omsut, men dei fastbuande har no sine rutinar.

Siv og ugras

Sjølv om me sakte men sikkert kjem tettare på lokalbefolkninga og ofte slår oss ned på same benk og slår av ein prat, så er me gjester, og må innretta oss etter lokale forhold.

Vår nærmaste nabo er alltid glad for å sjå oss, og inviterer oss gjerne inn. Han er i slutten av 70-åra, og er for lengst pensjonist.

Han klager over vondt i ryggen når han hjelper meg med å ta knekken på biller som vil eta opp velsmakande lønnetrær, men forstår lite av plenen.

Ingen av naboane forstår seg på den. I sommar ville eg bytta ut den gamle, for den hadde fått for lite stell og var full av siv og ugras.

Det var lettare sagt enn gjort, for sjølv om avtala var klar, leverte han som hadde tatt jobben eit lass med plen spedd i så mykje ugras at eg måtte kalla det eit avtalebrot. Eg nekta å ta i mot.

Godt nok

Bonden, som var leigd inn frå ein annan landsby, hadde, saman med kone og son, brukt ein heil dag på å spa opp den gamle plenen. Han meinte at det ikkje fanst anna å få tak i, så det måtte vera godt nok.

Han var heilt samd i at han hadde forstått kva eg hadde bestilt og hadde levert noko anna, men han skjønte seg ikkje på plen, og no var det lite han fekk gjort med det. Eg skulle få sleppa å betala, og han fekk ta den økonomiske byrden med graset han hadde kjøpt.

Det gjekk eg ikkje med på. Kva skulle eg gjera med ein gardsplass med berre jord? Eg prøvde meg på å vera streng, og sa at han måtte levera graset han hadde lova, eller kompensera meg for tort og svie.

Då blei sonen arg. Lova er ikkje den same her som i utlandet, sa han, og ville gå tvert.

Etter mykje om og men fann dei likevel ein god plen, og då den blei rulla ut hos oss var me båe nøgde.

Store auge

Den eine etter den andre naboen kjem stadig med store auge og ser på denne plenen, for det er ikkje til å fatta at me har brukt heile jordstykket til gras, når me kunne ha dyrka grønsaker, som dei.

– Eg har prøvd men får det ikkje til, forklarer eg, og seier eg må gå i lære hos dei. I mellomtida veks deira frodige grønsaker over gjerdet til oss.

Nokre gonger kjem dei for å sanka desse. Andre gonger kjem dei med fanget fullt av agurkar og bønner, i gåve.

Og det er det naboguten gjer neste gong han er på døra. Han strekk fram armane med grønsaker, og ser på meg med glitrande auge.

– Ver så god! No er de vel vakne?