– Mitt Romney har hatt litt lite ryggrad når det kjem til stykket, seier Espen Moe, USA-ekspert og professor i sosiologi og statsvitskap ved NTNU.
USA-ekspert Espen Moe er professor i sosiologi og statsvitskap ved NTNU.
Foto: NTNURomney er for første gang valt som senator frå delstaten Utah i USA. Under presidentvalkampen i 2016 var han ein av dei største Trump-kritikarane og oppmoda republikanarane om å stemme på andre presidentkandidatar enn Trump.
Han kalla Trump ein «bløffmakar» og «svindlar» og sa at han ikkje var skikka til å bli president.
- Les meir:
– Landsforræderi må til
Men då Trump vann, kom Romney på middag hjå presidenten og «sikla etter ministerpostar», ifølgje Moe.
Henrik Heldahl er kommentator for amerikanskpolitikk.no.
Foto: Pressefoto / amerikanskpolitikk.no– Han har rett og slett snudd. Og i valkampen til mellomvalet i Kongressen har Romney lagt bort kritikarsida, påpeiker USA-ekspert Henrik Heldahl, kommentator for amerikanskpolitikk.no.
Ekspertane trur det skal mykje til for at republikanske senatorar skal ta skikkeleg til motmæle mot presidenten no.
– Tidlegare var det mange senatorar som vart kvalm av det Trump fann på. No er det stort sett berre landsforræderi som kan få dei til å reise seg frå stolane, seier Moe.
Ei torn i Trumps side?
Romney overtek no plassen etter Orrin Hatch, som hadde sete i Senatet sidan 1977. Den nye senatoren var Republikanaranes presidentkandidat i 2012, men tapte då for Barack Obama. Han prøvde også å bli presidentkandidat i 2008.
Sjølv er han moderat politisk, men som mormon er han også sosialkonservativ i ein del saker. Som guvernør i Massachusetts innførte han ein helsereform som likna Obamacare, samtidig som han uttala seg kritisk mot tidlegare president Barack Obamas forslag om helseforsikring for alle.
Vil Romney no bli ein torn i auga for Trump, spør ein av The Guardians redaktørar, David Taylor, i ein artikkel.
Neppe, meiner Espen Moe. Han seier Romney er usamd med Trump i mange enkeltsaker.
– Men det er ikkje opplagt at han vil gjere noko stort poeng ut av det, seier NTNU-professoren.
– No har også republikanarane så stort fleirtal i Senatet at det ikkje er slik at enkeltsenatorar har like stor makt lenger, heller.
Trumps senat
I førre periode var det nok med eit par representantar til å snu fleirtalet i Senatet. Etter mellomvalet tysdag er stillinga førebels 51–45 til Republikanarane, med fire usikre seter.
– Republikanarane sit no med eit parti som i større grad er Trumps parti, seier Moe.
– Blir det vanskelegare å utfordre Trump internt i partiet?
– Ja. Det er nærliggande å meine at Trump har blitt ein dyktigare politikar på desse to åra. Stilen hans fungerer i valkampsamanheng. Mykje han har sagt har vore reint pisspreik, men det har fungert.
Moe viser til at Trump først og fremst snakkar til kjensler, og at det fungerer.
– Han er utan tvil den mest påverknadsrike og mektigaste republikanaren. Senatet er no Trumps senat, seier Moe.
Ein tydeleg Trump-kritikar og republikanar som har sete i Senatet frå før, er Ben Sasse frå Nebraska. Men dei nyvalde republikanarane i Senatet kan takke presidenten for sine sigrar.
– Då er det unaturleg å plutseleg bli kjente Trump-kritikarar, seier Heldahl.
Kritikar i enkeltsaker
Heldahl trur likevel at Romney er blant dei som mest truleg vil vere blant Trumps kritikarar i enkeltsaker.
1. november publiserte Romney eit essay der han kritiserte at presidenten kallar media for folkets fiende.
– Eg ser føre meg at han vil ta ei rolle tilnærma den Jeff Flake hadde i Senatet: Kritisere Trumps tilnærmingar, metodar og ytringar ved høve der han føler han burde gjere det, eller når det er offentleg press til å gjere det, seier Heldahl.
USA-eksperten trur likevel at Romney vil stemme med Trump og Republikanarane over 90 prosent av tida.
– Han vil vere ein mann som partiet kan stole på at vil få hans stemme i dei aller fleste saker, seier Heldahl.
– Han er i praksis ikkje så kritisk til Trumps politikk?
– Han er pragmatisk i å sjå sin eigen rolle i partiet. Det er lite av Trump-kritikarar i prominente roller. Det er ikkje plass til dei i partiet. Dei som har prøvd på det, har måtte avstå frå å stille til attval, fordi Trump er så populær i eige parti. Romney er i ein litt annan situasjon, og er ikkje ute etter å starte tida i Senatet som ei bråkebøtte, seier Heldahl.
– Representere med integritet
Romneys politiske karriere starta i 1994 då han stilte som stilte som kandidat til å bli senator, men tapte mot den sitjande demokratiske senatoren Edward Kennedy. Frå 2003 til 2007 var Romney guvernør i Massachusetts. Før det var han sjef for OL i Salt Lake City.
Mitt Romney seier at hans seier i kampen om ein plass i Senatet er ein «siger for verdigheit og respekt». Han vann med stor margin. På Facebook-profilen hans skriv Romney at han er «audmjuk for støtta og tilliten frå folket i Utah».
– Eg skal gjere alt eg kan for å representere dykk med verdigheit, integritet, og på ein måte som vil gjere dykk stolt, skriv Romney.
- Les meir:
