Mike Pompeo: – Amerikanske styrkar i Sør-Korea kan bli trekte tilbake

Mike Pompeo møtte eit stort internasjonalt pressekorps i Singapore måndag kveld lokal tid, kvelden før toppmøtet mellom president Donald Trump og den nordkoreanske leiaren Kim Jong-un.

Pompeo er overraska over kor godt planlegginga av møtet går.

– Dei førebuande samtalane før toppmøtet går raskare enn venta. Eg er svært optimistisk med tanke på eit vellukka utfall, sa utanriksministeren.

– Det er berre to menneske som kan ta store avgjerder som dette. I morgon vil dei sitje saman i same rom, sa han.

Kan trekkje styrkar tilbake

På pressekonferansen fekk Pompeo spørsmål om ein avtale vil kunne få konsekvensar for dei amerikanske styrkane i Sør-Korea.

Utanriksministeren opna for at dei kan bli trekte tilbake dersom Nord-Korea går med på full atomnedrustning, det vil seie «fullstendig etterprøvbar og ugjenkalleleg» nedrusting.

Han lova nordkoreanarane med «unike tryggingsgarantiar» dersom dei går med på dette kravet.

– Vi vil setje i verk tiltak for å gjere dei tilstrekkeleg trygge på at dei kan stole på at atomnedrustning ikkje er noko som får ein trist slutt for dei, sa Pompeo.

Garantiane skal forsikre nordkoreanarane om at de ikkje risikerer å bli angripne av USA.

– Heller mot ei optimistisk vurdering

Både Kim og Trump kom til Singapore søndag. Begge har hatt eigne møte med statsministeren i Singapore, og delegasjonane frå begge land har brukt tida til å leggje siste hand på arbeidet med å planleggje møtet.

Få timar før Kim Jong-un og Donald Trump møtest, er spørsmålet om Nord-Korea vil love nedrusting i byte mot økonomisk hjelp og tryggingsgarantiar.

• Urix forklarer: Dette står på spill før skjebnemøtet
• Les også: – Min atomknapp er større enn din!

– Eg heller mot ei optimistisk vurdering, men eg fryktar det motsette, seier direktør Geir Helgesen ved Nordisk institutt for Asia-studier i København til NTB.

Det er første gong ein nordkoreansk leiar møter ein sitjande amerikansk president. Dette blir sett på som ein siger i seg sjølv. Det vil bidra til å føre Nord-Korea ut av isolasjonen.

– Det verst tenkjelege utfallet er at det blir utkjempa ein unødvendig krig mot Nord-Korea som tar livet av ti- eller hundretusenvis av menneske. Alt anna enn det er å føretrekkje, seier førsteamanuensis Evan Resnick ved S. Rajaratnam School of International Studies i Singapore til Al Jazeera.

– Kan bli avtale

Forventningane til møtet er store, men det er også fallhøgda. Helgesen trur det kan bli ei form for avtale mellom de to.

– Eit spørsmål er om ein halv suksess er godt nok, eller om begge partar verkeleg satsar på eit stort gjennombrot. Det siste er ikkje særleg sannsynleg på så kort tid og for eit møte som er så lite førebudd, seier Helgesen.

Trump har sagt at Kim berre får denne eine sjansen. Den amerikanske presidenten har hevda at han berre treng eitt minutt på å avgjere om Kim er seriøs i tilnærminga si til dette.

– Det verkar litt farleg og sjølvsikkert, det minner om ein cowboy-mentalitet, seier Helgesen.

• Les også: – Kim har med eget toalett på historisk toppmøte

Han minner om at Kim og Trump kjem frå heilt ulike kulturar og er svært ulike. Det vil derfor vere avgjerande at dei greier å bryte isen med litt småprat før dei kjem inn på meir alvorlege tema i det inntil to timar lange møtet dei først skal ha på tomannshand.

Helgesen er uroleg for at Trump ofte både lokkar og truar ein motpart og åtvarar om at Nord-Korea er allergisk mot truslar:

– Lokkemat vil dei gjerne ha, men truslar hatar dei.

Nedrusting

For Trump er det overordna målet klart:

– Trump må levere ein avtale som inkluderer atomnedrusting i Nord-Korea, seier Helgesen.

Det kan innebere at Kim må godta eit internasjonalt kontrollregime. Trump må for sin del akseptere at det vil vere avgrensa kva kontrollørane får sjå, og kvar dei får opphalde seg.

Samtidig er Trump uroa for Nord-Korea sine interkontinentale rakettar, som kan nå USA. Trusselen om eit slikt angrep er blant Kim sine sterkaste forhandlingskort.

Tryggleik

I ein eventuell avtale må Kim kunne fortelje generalar og innbyggjarar at konflikten er over, og at kontakten med USA blir normalisert.

– Kim må levere ein avtale som gir tryggingsgarantiar for Nord-Korea og garantiar for at landets økonomi får ei vitamininnsprøyting, seier Helgesen.

Han viser til at både Sør-Korea, Kina og Japan – dersom det blir ein avtale – har lova å bidra til å gi den nordkoreanske økonomien, som allereie er i utvikling, eit dytt framover gjennom investeringar.