– Taliban i fredssamtalar i Oslo

Ei kjelde seier til den Qatar-baserte nyheitskanalen Al Jazeera at Afghanistans president Mohammed Karzai gav beskjed til dei norske diplomatane, som skulle møte Taliban-representantane, at dei kunne få justisministeren og posten som høgsterettsjustitiarius.

Har base i Qatar

Seinare skal Al Jazeera ha fått stadfesta dette frå ei anna kjelde i hovudstaden i Qatar, Doha. Det er nettopp i Doha at delegasjonen som deltok i samtalar i Oslo har tilhaldsstaden sin.

Pressetalsmann Kjetil Elsebutangen i Utanriksdepartementet seier til NRK at dei ikkje vil kommentere meldinga i Al Jazeera.

– Vi brukar ikkje å kommentere norsk deltaking i eventuelle freds- og forsoningsprosessar, er det ordknappe kommentaren frå UD-talsmannen.

Al Jazeera melder at representantane frå Taliban har vore i Doha i Qatar i rundt eitt år. Her har dei møtt representantar frå fleire land som vil prøve å få til ein fredsavtale for Afghanistan, men samtalane hittil har vore resultatlause.

Samtalane i Oslo skal heller ikkje ha gitt resultat.

LES OGSÅ: Lynvisitt med læringsbehov

LES OGSÅ: Karzai takket det norske folk for støtten

– For mykje mas

Trass i at Taliban-delegasjonen har vore i Doha i nesten eitt år, har dei enno ikkje oppretta eit fast kontor i byen. Kjelder seier at delegasjonen frå Taliban synest det har vore for mykje mas frå diplomatar.

Fakta om Taliban

Taliban betyr «elever av islam», og oppstod tidlig på 1990-tallet som en islamistisk bevegelse.
Studiegruppene var i hovedsak finansiert av Saudi-Arabia, og utviklet en streng praktisering av sunni-islam.
Mange av deltakerne i studiegruppene, og de som siden har sluttet seg til Taliban-militsen, er utdannet ved de religiøse skolene i Pakistan.
Taliban er i hovedsak knyttet til stammen pashtun, som tradisjonelt har hatt tilhold øst og sør i Afghanistan og nord-vest i Pakistan.
Pashtunere utgjør rundt 45 prosent av Afghanistans befolkning og 11 prosent av Pakistans folk.
Flesteparten er sunni-muslimer, og er inndelt i en rekke stammer, som igjen består av klaner og underklaner.
Taliban styrte Afghanistan fra 1996 til 2001, og innledet en kulturkrig mot alt som ikke var i tråd med deres islamske lære, også afghansk kulturarv.
Var anerkjent av tre land: De forente arabiske emirater, Pakistan og Saudi-Arabia. Emiratene og Saudi-Arabia trakk anerkjennelsen tilbake 22. september 2001 (11 dager etter terrorangrepene mot USA).
Styrtet under den USA-ledede invasjonen i 2001.

Tyskland har vore det mest aktive landet, og via ein diplomat frå eit tredjeland skal Taliban ha gitt tyskarane beskjed om å la dei vere i fred. Den vesle golfstaten Qatar har ifølgje Al Jazeera sine kjelder ambisjonar om å spele ei aktiv rolle for å få til ein fredsavtale i Afghanistan.

Kjelder som skal vere «nær forhandlingane» seier til Al Jazeera at Taliban på langt nær er klare til å inngå ein avtale og leggje ned våpna.

LES OGSÅ: En av elleve kvinner dør mens de føder

LES OGSÅ: Omstridt president på Oslo-besøk

– Sjå på snøen

Det var det diplomatiske presset mot Taliban-delegasjonen i Doha som gjorde at dei tok seg ein tur til Oslo. Ei kjelde seier at dei reiste for «å sjå på snøen». Det skulle indikere at dei har vore her i løpet av dei siste par månadene.

Så kom altså tilbodet frå Karzai medan dei oppheldt seg i Oslo, men Al Jazeera melder at trass i fleire purringar frå afghanske styresmakter, så har ikkje Taliban svart på tilbodet frå Karzai.

Det er uklart kven som snakka med Taliban frå norsk side, sidan norske styresmakter nektar å uttale seg om si rolle i freds- og forsoningssamtalar.

LES OGSÅ: Vitsen med norsk Afghanistan-hjelp

– Trur dei kan vinne på slagmarka

Ei kjelde som har delteke i både offisielle og uoffisielle samtalar med taliban-representantar i Frankrike i desember i fjor, seier at gruppa gav inntrykk av å tru at dei har gode sjansar til å vinne kampen på slagmarka. Dette er grunnen til at dei ikkje er interesserte i å forhandle.

Leiaren for Taliban-delegasjonen ved desse samtalane skal ha vore Maulvi Shahabuddin Dilawar.

- Det var heilt tydeleg at Dilawar var overraska over alt snakket om koalisjonar og val. Dei trur framleis dei kan vinne krigen, seier kjelda til Al Jazeera.