Nytt grep mot norsk dominans – utlendingane jublar

Kommande veke skal felles smørjing testast ut for første gong i verdscupen. Alle nasjonar skal bruke dei same produkta under skia, og ein får bruke færre smørjarar enn vanlegvis til å preparere.

Den gigantiske og avanserte smørjetraileren til det norske laget blir derfor ståande heime. Eit smørjebord, eit smørjejern og ein drill er utstyret dei norske smørjarane tek meg seg til Tallinn. Der skal dei og smørjarane frå dei andre nasjonane stå samla inne i det same teltet.

– Vi får gjere som vi får beskjed om, det er vel det som er heile greia, seier Noreg sin smørjesjef Stein Olav Snesrud, som er spent på korleis det vil fungere i praksis, til NRK.

Blir kalla eit Noreg-grep

Vanlegvis er det dei norske smørjarane som bruker mykje tid på å teste skia til utøvarane i løypa før eit renn. Denne gongen blir alt ansvaret lagt på Johannes Høsflot Klæbo og co.

Kvelden før rennet kan utøvarane teste løypa og melde inn to konkurranseski dei ønskjer å bruke. Berre desse skia kan preparerast av smørjarane, og morgonen før løpet får utøvarane levert tilbake skia dei skal bruke.

Målet med prosjektet er både å kutte kostnader og redusere gapet mellom dei store og mindre nasjonane.

– Det vil aldri bli 100 prosent rettferdig, men det kan vere ein måte å halde kostnadene meir under kontroll, seier renndirektør i FIS, Michal Lamplot.

NRK sin langrennsekspert Fredrik Aukland meiner det kan kallast eit «Noreg-grep».

– Ja, det trur eg faktisk det er. Ein seier at det er mot dei store nasjonane, men ser ein på snittet gjennom ein sesong, vil ein sjå at Noreg heilt klart har best ski i snitt, både på feste og glid. Det handlar ikkje berre om produkta Noreg bruker og kor mange menneske ein er, men det handlar om kunnskap, meiner han.

Utanlandsk jubel

NRK har snakka med mange utanlandske og norske langrennsløparar om nyvinninga. Spesielt blant utlendingane er det ei overveldande støtte for grepet.

– Eg tenkjer det er veldig bra for små nasjonar, slik som oss. Vi kan vere på nivå med nasjonar som Noreg, men det er mykje vanskelegare for oss når vi har færre folk, seier tsjekkiske Katerina Janatova, som tykjer Noreg kan vere frustrerande gode.

Janatova får støtte frå slovenske Eva Urevc og amerikanske Rosie Brennan.

– Det er verkeleg vanskeleg for laget vårt. Vi har ikkje noko stort budsjett, så det å ha konkurransedyktige ski er ei stor utfordring kvar einaste dag, seier Brennan, som er spent på rennet i Tallinn.

Franske Renaud Jay meiner at grepet vil gjere jobben til smørjarane mindre viktig, og at ein potensielt fjernar eit viktig konkurranseelement i sporten.

Ben Ogden frå USA tykjer at smørjing og skitesting er stressande, men er ikkje sikker på at eit felles opplegg vil ha så store utslag.

– Viss det ser ut som nokon har dårlege ski samanlikna med Johannes, er det truleg fordi dei går dårlegare enn Johannes. Ikkje fordi dei har dårlegare ski, seier han.

– Håpar du felles smørjing blir den nye normalen?

– Ja. Sjå på kor mykje ressursar vi bruker, drivstoff og all den driten. Berre for at vi skal kunne putte noko anna under skia våre. Kven bryr seg? La oss berre gjere det enkelt og konkurrere mot kvarandre.

Også dei norske utøvarane NRK har snakka med synest det blir interessant å teste felles smørjing.

– Det blir spennande, seier Johannes Høsflot Klæbo.

– I dag har nok eg best ski i feltet, det er det ikkje sikkert eg har då. Det kan hende det blir jamnare, sa verdscupleiar Tiril Udnes Weng etter sprinten i Drammen.

Fryktar ikkje juks

Aukland er samd med utøvarane i at FIS testar ut eit felles smørjeopplegg og er spent på kva utslag det vil gjere i løypa.

– Så lenge langrennssporten er inne i ein så kritisk fase internasjonalt – at vi slit med å få sporten til å overleve – må ein ta avgjerder som kanskje ser negative ut med norske auge. Derfor er eg positiv til at ein testar ut tiltak for å få meir like rammar.

Inne i smørjerommet skal ein medlem av juryen kontrollere at ingen bruker nokre «ulovlege» produkt. Likevel vil ingen stå og sjekke at utøvarane ikkje snik på seg eit par som ikkje er preparert inne i fellesområdet.

Systemet er til så lenge i stor grad tillitsbasert.

– Det er alltid ein sjanse for at nokon vil manipulere systemet, men eg trur ikkje det vil skje i Tallinn, seier Lamplot.