– Responsen har vore heilt sjuk. Før blei bryting sett på som ein bakgardsidrett med tøffe karar som var farlege og skumle, seier Morten Thoresen.
For etter at den andre sesongen av «Hodet i klemme» rulla ut på skjermen, har brytarane fått innboksen full av meldingar frå menneske og organisasjonar som takkar for at dei står fram og fortel historia si.
– Det kom som eit sjokk, og folk får sansen, for vi gir hjartet og har ikkje noko filter, fortel Thoresen, som har snakka om einsemd og lite kontakt med faren sin.
Felix Baldauf har opna seg om barndommen med ei alkoholisert mor, og ein far som ikkje var til stade. I tillegg mista han fetteren sin til sjølvmord.
Han blir rørt av alle som tek kontakt.
– Eg har fått enormt med meldingar frå folk. På grunn av historia mi var det første gang at ein person reiste og trente, eller gjorde noko etter ein traumatisk hending og sorg, seier Baldauf.
Han held fram:
– Eg set utruleg pris på det, men eg blir sett ut av kor mange som har eit forhold til å vakse opp med rus, og miste nokon dei er glad i til sjølvmord, seier Baldauf.
– Berre ein trøblete unggut
Då brytarane valte å bli med på TV-serien, var dei tydelege på at dei skulle gjere det skikkeleg.
– Vi skulle ikkje halde noko tilbake. Og det er litt oss, òg. Vi skulle dele utfordringar i livet, og det finn ein i alle familiar. Det er ikkje noko å skamme seg over, det er noko ein berre kan vere ærleg og snakke om, fortel Stig-André Berge, som har vore open om faren som blei dømt for drap.
Å snakke høgt om sine inste kjensler, har òg vore til stor hjelp for brytarane sjølv.
– Etter at eg snakka om oppveksten og dei traumatiske hendingane, merka eg at eg er så mykje meir enn berre han brytaren. Det er med på å forandre folk sine liv. Eg blir nesten meir stolt av å klare slike ting, enn prestasjonane på matta, seier Baldauf, som tidlegare hadde store problem med å opne seg.
– Kva har du fått igjen for det, som andre kan lære av?
– Eg har tatt eigarskap over historia og livet mitt. Det gjorde meg litt meir skotsikker, og har fungert som terapi. Det gjer det òg enklare for dei rundt meg å forstå kvifor eg tek dei vala som eg gjer. Det har berre positive fordelar, seier han.
– Mot til å oppsøke hjelp
Sigurd Skjefstad, som er kommunikasjonssjef i SOS barnebyar, fortel at openheita i serien betyr vanvitig mykje.
– Den openheita dei har vist, har ein mykje større verdi enn det gutane nødvendigvis kan forstå og ta innover seg. Det går ikkje an å setje ein verdi på. Det er så betydningsfullt, seier Skjefstad til NRK.
Det same peikar Ailin Strømsholm på, som er familieterapeut og avdelingsleiar for Blå Kors Kompasset, eit terapitilbod for unge som veks opp i heimar med rus.
Felix Baldauf har no blitt ambassadør for dei.
– Vi tenkjer at det er viktig for unge menneske å sjå andre tørre å snakke om tabubelagde tema. Det gjer at unge kjenner seg mindre aleine. Dei kan bli inspirert til å dele utfordringar i livet, og dei kan få mot til å oppsøke hjelp om dei treng, seier Strømsholm.
– Alle kan vere den kompisen
Skjefstad fortel at det har kome ei «vanhelse-bølgje» dei siste åra, og at den større andelen som no slit med psykisk helse, opplev det vanskeleg å finne ein arena å snakke på.
Det seier han at kan føre til dårleg livskvalitet. Og dersom problema ikkje blir tilarbeida, tek ein det med i vaksenlivet, og kan føre til at neste generasjon opplev svekka omsorg.
– Derfor er det til stor inspirasjon å sjå at dei snakkar om det og behandlar det. Dei er førebilete, og det er verkeleg bra gjort, seier han vidare.
Han meiner at alle kan lære av augeblikka i TV-serien.
– Alle kan vere den kompisen som Morten er for Felix. Det handlar om å sjå utover hekken din, og sjå dei i nærleiken som ikkje har nokon å prate med, og gi dei merksemd. Det viser serien, seier han.
– Reddar liv
Baldauf håpar no at han kan setje mental helse på dagsordenen hjå menn.
– Det er jo litt tabubelagt, flaut og skamrelatert, men viss eg kan snakke om det og vise at det er OK, så kan kanskje fleire gjere det, og fleire søke hjelp, seier han.
Det er òg ein av grunnane til at han har starta opp bedrifta «Bror», som er klede med meining. Målet er at det skal bli eit symbol på menns mentale helse, og at dersom ein går med ein bror-genser, så kan ein føle tilhøyre.
– Eg vil vere ein person som kan gi dei håp, seier han.
Han er klar på ein ting:
– Eg er hundre prosent overtydd at å vere open om eigen mental helse er med på å redde liv, seier Baldauf.