– Eg er heilt sikker på at det er enorme mørketal, det er ikkje eit spørsmål eingong. Desse juksealgoritmane tek berre dei klare tilfella, seier Grønn.
Tysdag kom ein knusande rapport frå nettstaden Chess.com, der dei hevda at Hans Niemann (19) har juksa i fleire enn 100 parti.
Mellom anna skal amerikanaren ha juksa i ei turnering der han spelte for det norske laget «Norway Gnomes».
Men sjølv om det ikkje er mange store sjakkstjerner som er tekne i juks dei siste åra, trur fleire at det kan vere store mørketal når det gjeld juks både på nettet og ansikt til ansikt.
– Viss ein tek Niemann-saka, så viss Chess.com meiner det er juksa i ca. 100 parti, så betyr det ikkje nødvendigvis at det ikkje er juksa i 500 parti eller 1000 parti, seier Grønn.
Han held fram:
– Algoritmane tek dei enklaste tilfella. Dei som blir tekne er dei dummaste juksarane, og dei som juksar litt smartare vil ha betre sjanse til å sleppe unna.
NRK har vore i kontakt med Niemann om skuldingane, men han har førebels ikkje svart på førespurnadene.
Juksarar blir anonymiserte
Den nylege rapporten om Niemann var på over 72 sider og vart sleppt av Chess.com.
Rapporten slo fast at Niemann sannsynlegvis har fått ulovleg hjelp i meir enn 100 nett-parti. Dette skal ha skjedd så nyleg som i 2020.
Men Grønn er usikker på kor langt bak i tid ein bør gå for å ta tidlegare juksarar.
– Chess.com tek rundt 20.000 juksarar kvar månad, men dei fleste er på ekstremt lågt nivå. Det er folk som dumpar innom sjakken via TV-serien Queen's Gambit og vorte inspirert. Så set dei seg ned, speler og tek fram mobilen, men så tenkjer dei ikkje på at dei bryt den største æreskodeksen som finst i sjakk. Mange av desse er ikkje sjakkspelarar, eigentleg, forklarer Grønn.
Han viser til at det skal finnast hundrevis av storspelarar som har juksa over nett, men at vi ikkje har mange av namna.
Anonymiteten av juksarar blir også poengtert i VG, der avisa har vist til ein e-post frå Chess.com-rapporten. Den viser ein sjakkspelar som er teken for juks, men blir anonymisert fordi han innrømde og beklaga juks overfor Chess.com. Den anonyme spelaren blir skildra som ein av dei beste sjakkspelarane i verda.
Fire toppspelarar tekne i juks
TV 2s sjakkekspert Jon Ludvig Hammer, som var ein del av «Norway Gnomes» saman med Hans Niemann, trur det finst mange tilfelle dersom ein går hardt til verks og ser tilbake i tid.
– Juks i internett-sjakk er det ikkje eit så uvanleg fenomen som vi kanskje håpar. Viss ein leitar med dei forbetra metodane ein har no, så tippar eg vi ein vil finne andre tilfelle, òg. Dessverre, seier Hammer til NRK.
FORTVILAR: Jon Ludvig Hammer meiner juks over nettet skjer oftare enn mange trur.
Foto: Carina Johansen / NTB Scanpix– Har dette vore eit stort problem på nettet?
– Eg veit ikkje om eg vil kalle det store problemet. Men alle tilfelle av juks er eit stort problem. Sjølv om talet som juksar er lite, er problemet stort kvar gong det skjer.
Rapporten frå Chess.com seier det er fire blant topp 100 sjakkspelarar i verda som har vorte teke for juks.
Torstein Bae, sjakkekspert for NRK, meiner at tilfellet med Niemann kan vere «toppen av isfjellet».
– Chess.com har sjølv offentleggjort at dei tek tusenvis av spelarar kvart år for juks. Det er mange på eit svært høgt nivå som juksar. Vi veit det er mykje juks i spel på nettet, og det er lett å gjere det med eit anna vindauge oppe eller med mobilen. Det er nok litt av utfordringa til forbundet, for om dei skal straffe Niemann hardt for dette – kva med dei andre tusen juksarane? Skal dei få sleppe unna? spør Bae.
Han avsluttar med at dei no også får ein jobb med å avsløre juks ansikt til ansikt.
I Niemanns tilfelle er alle skuldingane om juks over nettet.
Striden omkring Niemann starta då Magnus Carlsen førre månad trekte seg frå Sinquefield Cup etter eit tap for amerikanaren. Han antyda gjennom ei kryptisk melding i sosiale medium at årsaka var juks. Seinare har han utdjupa dette og gjort det klart at han ikkje vil spele mot Niemann fordi han mistenkjer amerikanaren for å jukse.
Ifølgje Chess.com innrømde Niemann juks i ein privat samtale med representantar frå sjakknettstaden i 2020. Etter Sinquefield Cup i september erkjende Niemann at han tidlegare har juksa to gonger på Chess.com. Sjå kva han uttalte i faktaboksen under.
