Carlsen-søster sende trakasseringsvarsel – sjokkert etter skakande innlegg

– Eg vart veldig sjokkert. Det var veldig trist lesing.

Ellen Carlsen fortel til NRK at ho er skaka over erfaringane sjakkspelaren Jennifer Shahade nyleg delte på sosiale medium.

I eit langt innlegg tok amerikanaren eit kraftig oppgjer med ein profilert, mannleg sjakkspelar i det internasjonale miljøet.

Shahade hevdar mellom anna at ho og fleire andre har opplevd trakassering og upassande åtferd frå vedkommande. Carlsen seier ho har kjent personen sidan ho var 15–16 år, og møtt han fleire gonger opp gjennom åra.

– Det er utruleg synd viss det stemmer, seier ho og påpeikar at hendingane med personen ikkje er kjennelege for henne.

Den skulda er i skrivande augneblink under etterforsking for seksuell mishandling, ifølgje Chess.com. I eit tilsvar til nettstaden seier han at han ikkje kan kommentere skuldingane sidan dei no blir etterforska. Ifølgje Chess.com påpeikar han likevel:

– Eg samarbeider fullt ut med begge førespurnadene og ser fram til høvet til å svare på desse skuldingane og dele mi side av historia.

Vart tilsende meldingar

Kort tid etter Shahades innlegg, tok Carlsen, som er storesøstera til Noregs sjakkstjerne Magnus, til orde på Twitter for å dele erfaringane hennar rundt tematikken.

«Det er ikkje greitt og normalt at vaksne kontaktar mindreårige på telefon/SMS/ med mindre det er openbert praktisk knytt til turneringa», skreiv ho.

I dette intervjuet med NRK deler den tidlegare sjakkspelaren sine eigne, personlege og ubehagelege opplevingar frå sjakken heime i Noreg.

Carlsen seier at ho den gong skjønte lite, men seinare har innsett av det ikkje var greitt. Det skal ha dreidd seg om jamlege telefonoppringingar og meldingar frå ein eldre mann.

– Når du er ein ung person så tenkjer ein at det er sin eigen feil eller at ein har opptredd på ein måte som gjer at personen trur vi skal vere venner. Det ansvaret skal liggje hos ein vaksen person – at ein ikkje skal kontakte ein ung person i det heile. Det er ikkje greitt.

Ho seier at sjakken er ein av få arenaer der barn og vaksne konkurrer mot kvarandre og er likeverdig over brettet. Ho påpeikar då at det er ekstra viktig at skilje er klart også mellom parti.

Carlsen slutta sjølv å spele aktivt sjakk i midten av 20-åra.

– Det var ikkje det som gjorde at eg slutta, men det gjorde det mindre freistande å stille opp på arrangement i Noreg.

Sende varsel

Innlegget til Shahade gjorde at Carlsen bestemde seg for å ta grep og rapportere inn hennar eigne erfaringar.

Førre månded sende ho eit varsel i varslingsportalen til Noregs Sjakkforbund.

– Det var først og fremst for at ein skal sjå på rutinane sånn at ein førebyggjer at det skjer i framtida. Viss eg har opplevd det, så er det sikkert mange andre som har gjort det òg.

«Kven tek ein sjølv kontakt med dersom dette skjer?», har ho spurt seg sjølv.

NRK har tidlegare klargjort tematikken og snakka i fjor med fleire unge, norske sjakkspelarar som meinte dei hadde slutta med sjakken på bakgrunn av det dei beskriv som ein trakasserande og ekskluderande kultur i sporten. Den svenske sjakkstjerna Anna Cramling har også teke eit kraftig oppgjer med problematikken.

– Burde gjort det for lenge sidan

I 2022 oppretta Noregs Sjakkforbund og Ungdommens Sjakkforbund ein felles varslingsportal og vedtok felles etiske retningslinjer for norsk sjakk. Forbundet opplyste til NRK at det hadde nedsett eit varslingsutval for å gjere det lettare å melde frå om saker.

Kristine Marie Ganz tiltredde i rolla som generalsekretær i Noregs Sjakkforbund juni 2022 og stadfestar til NRK at dei i løpet av hennar tid skal ha fått eitt varsel på det som går på uønskt merksemd. Det skal ha gjeldt ei hending for fleire år sidan, utan å ville gå i detalj på det innebærar. Ho vil heller ikkje stadfeste om det er Ellen Carlsen som står for varselet.

Carlsen er no glad for at dei har fått opp eit varslingssystem og ønskjer at endå fleire skal melde inn og nytte seg av tenesta, viss dei opplever noko liknande.

– Eg burde gjort det for lenge sidan. Ein sit kanskje med ei kjensle at ein har gjort noko gale sjølv. Dette skjedde med meg sjølv om vi berre hadde analysert eit parti saman, noko som på ingen måte er noko ekstraordinært.

– Når ein kan kjenne på eiga skam i eit sånn tilfelle, seier det seg sjølv at det kan sitje mange unge menneske der ute som ikkje tør å melde frå eller som er usikre på om det dei har opplevd er ugreitt, fortset ho.

Likevel påpeikar Carlsen at det burde vorte teke grep mykje tidlegare.

– Derfor er det er utruleg synd at nokre sånne enkelthendingar kan øydeleggje så mykje.

Ho vil også rose sjakken og påpeikar til slutt at sjakkforbunda og organisasjonane stort sett er baserte på frivillig arbeid. 34-åringen meiner derfor at det kan vere vanskeleg å identifisere mangelområde som også krev oppfølging, og få til kontinuitet i førebyggjande arbeid over tid.

– Men nettopp fordi så mykje er frivilligheitsbaserte, er det desto viktigare å gjere det så enkelt som mogleg for arrangørar, klubbar og trenarar å ha gode rutinar.