Her tok dei transportøren med «buksa nede»

I samarbeid beviste politiet og Statens vegvesen sine kontrollørar at eit utanlandsk firma fekk manipulert fartsskrivaren til føraren.

– Dette viser tydeleg korleis ting er sett i system, seier seksjonsleiar for køyretøy i Indre Hordaland og Sogn og Fjordane, Thormod Gausdal, i Statens vegvesen.

Firmaet organiserte

Det er velkjent at yrkessjåførar, både norske og utanlandske, bryt med køyre- og kviletidsreglane. For å unngå reglane tuklar også enkelte med fartsskrivaren, som registrerer aktiviteten til køyretøyet.

• Les også: Slik unngår dei kvile med fleire ID-kort
• Les også: Yrkessjåfør utvist i to år etter juks

Vogntoget som vart stogga i Lærdal, køyrde i to døgn med ein elektrisk boks som overstyrte fartsskrivaren.

– Boksen vart montert i Tyskland før han køyrde til Holland for å laste og returnerte til Danmark der han demonterte boksen. Så gjekk turen til Norge gjennom Sverige, seier Gausdal.

Skulle hatt vekekvil

– I denne perioden skulle føraren gjennomført vekekvil, som han er lovpålagt. I staden for å sende ein ny sjåfør, gav firmaet hans beskjed om å bruke boksen, seier Gausdal.

Kontrollørane ana uråd og fekk etter kvart forklaring frå føraren. Firmaet hadde gjeve han beskjed om å plassere boksen i ein hengar dei hadde ståande i Sverige.

• Les også: No blir utanlandske førarar utvist for grove lovbrot

– Det er tydeleg at dei ikkje vågar å gjere dette så mykje i Norge. For dei veit at vi er klare over det og at mange er tekne, seier han.

Aukande problem

Det er første gang at ein her i fylket beviser elektronisk manipulering av fartsskrivaren.

Administrerande direktør i Norges Lastebileier-Forbund, Geir A. Mo, seier problemet er utbreitt.

• Les også: Vil registrerer utanlandske førarar

– Det er vanskeleg å finne ut av, men alle signal vi får frå kontrollplassar, transportørhald og i vår kontakt med andre land, seier at problemet er aukande, seier han.

Over 30.000 i bot

Føraren i Lærdal fekk 12.000 kroner i bot og forbod mot å køyre på norske vegar dei neste seks månadane. Firmaet fekk 20.000 kroner i bot. Etter det NRK kjenner til, vart dei også bøtelagde på Jessheim i 2015.

Mo meiner bota burde vore høgare.

– Manipuleringa har eitt mål – å tvinge føraren til å køyre lenger enn lovverket tillèt. Det kan få alvorlege følgjer og er svært trafikkfarleg, seier Mo.

Må ha samarbeid

Gausdal veit at utanlandske firma krev at førarane opererer med fleire identitetar og sjåførkort, slik at dei kan køyre 15–17 timar i døgnet utan lovlege pausar.

• Les også: Har godteke bøter på 1,2 millionar kroner
• Les også: Vil bruke hjullås oftare

Han trur firma i stor grad står bak når fartsskrivarar er manipulerte. Utfordringa er å bevise det.

– Førarane set mellom barken og veden. Dei kan miste jobben om dei fortel sanninga. Andre orkar ikkje meir og legg korta på bordet. Då er vegen kort til å melde firmaet, seier han.