Sjuåringar spelar spel med 18-årsgrense

– Debutalderen har lenge vore på ni og ti år på spel med 16- og 18-årsgrense. Men det siste halvtanna året har eg vore på fleire skular der sjuåringar fortel at dei spelar eller har prøvd spel med 18-årsgrense. Det er tidleg, seier Jostein Bildøy.

Han jobbar i Barnevakten og reiser rundt på skular for å informere elevar, foreldre og tilsette om alt som har med mediebruk å gjere – deriblant TV- og dataspel.

No ropar han varsku for det han meiner er ei samfunnsproblem: Små barn som spelar valdelege og blodige spel med høg aldersgrense.

– Så små barn er framleis i ein konkret fase, der dei ikkje har utvikla skilje mellom fantasi og verkelegheit. Det er problematisk, seier han.

• Les også: Bekymret for barnas dataspilling

– Engstelege for at ungane blir påverka

Heime på Kaupanger sit 11-åringane Nora Hov og Anton Tveito og spelar det heller uskuldige fotballspelet FIFA på PlayStation. Dei synest ikkje noko om at ungar på deira eigen alder og yngre spelar valdelege spel som Grand Theft Auto, Battlefield og Call of duty.

Desse spela dreier seg om skyting og drap – og er svært realistiske.

Problematisk, meiner pappa i huset.

– Det er vanskeleg å ha kontroll og vite om alt som skjer. Ungane er på så mange arenaer der vi foreldre ikkje er. Vi er engstelege for at ungane får påverknad som går over hovudet på oss som foreldre, seier Tor Arne Hov.

• Les også: – Kjeftar for mykje på ungane si dataspeling

Trur ungar strekkjer seg etter vanskegrad

Ifølgje Medietilsynet sin rapport om barn og dataspel for 2014, har to av ti barn i alderen ni til elleve år spelt dataspel med 18-årsgrense. Undersøkinga tar ikkje for seg yngre barn.

Systemet for aldersmerking i PEGI (The Pan-European Game Information) definerer 18-årsgrense som mellom anna skildringar av vald som kan få sjåaren til å føle avsmak.

– Ungane tenkjer nok at 16- og 18-årsgrense er ei tilrådd aldersgrense i høve vanskegrad. Dei tenkjer ikkje at dette ikkje er spel for barn, men at det gjer spelet meir spennande og interessant å strekkje seg etter – ikkje at det er farleg for dei, seier Bildøy.

• Les også: Forskere mener krigspill påvirker oss

– Ungar kan bli vande til å tøye grenser

Forskar Ragnhild Bjørnebekk ved Politihøgskolen viser til at barn som spelar valdelege spel kan bli meir aggressive. Dei som spelar mest blir også mest påverka.

Ho understrekar at ein sjuåring reagerer svært annleis enn ein tiåring på inntrykka.

– Små barn kan bli engstelege, og det kan skape frykt. Men det er eit nyansert bilete. Størst endring i aggresjonsnivå finn vi hos storforbrukarane, seier Bjørnebekk.

– Når ungane blir eldre blir dei kanskje vande til å tøye grenser. Det er mange faktorar som spelar inn. Men ein skal vere forsiktig, for det er haldningsskapande, seier Bildøy.

• Les også: Mer populært å bruke dataspill i undervisninga
• Les også: Nesten like mange kvinner som menn spiller dataspill

• Meiner foreldre må snakke med ungane sine

Han meiner det er viktig at foreldre snakkar med ungane sine om spelverda.

– Det er lurt å gjere det naturleg å snakke om spel og film. Kva tenkjer barna? Kva tenkjer dei vaksne? Ha ein dialog og skap eit fundament av tryggleik. Då vil ungane kunne ha foreldre å snakke med den dagen noko skjer, seier Bildøy.

Han får støtte frå Tor Arne Hov.

– Det er utfordrande at nokre spel er bygd på vald og sterke scener, som vi ikkje ønskjer at ungane skal få oppleve. Det er flott med aldersgrense, men vi må handheve det på ein måte også, og der tykkjer eg vi foreldre har ei viktig rolle.

– Vi må snakke med ungane om at det er ein grunn til at det er aldersgrense, seier han.