Han har travle dagar for at du skal få det fint i hagen

Midt i bygda ligg Lærdal og Amble gartneri, der gartnarparet Øystein Bratteteig og Berit Vangen dyrkar og sel eigne plantar. Til liks med bøndene er det no, på vår og forsommar, at gartnarane har det travlast.

– Ei natt var eg berre heime og åt frukost før eg gjekk på arbeid igjen, fortel Vangen.

Ho siktar til mai månad då ikkje berre utplantinga krev sitt, men også kundane i Blomsterbui, som skal ha dekorasjonar til alle livets høgtider og festdagar.

Sommarblomster

I juni strøymer kundane fortsatt på, men no er det sommarblomster til hagen dei er på utkikk etter. Pelargonia, fuksia, margeritt, hengepetunia og georginer, for å nemne nokre.

– Me dyrkar 90 prosent av plantane våre sjølve her i gartneriet. Det er veldig kjekt, seier Vangen.

Dei hengjande hagane i butikken går unna, og Vangen kjem med ei viktig påminning;

– Gjødsel! Syt for at plantane får næringsrik jord, anten frå eigen kompost, eller kjøpt. Og rikeleg med vatn i slikt varmt vêr, i drenerte potter og kassar. Er det ikkje drenering vert jorda rett og slett sur, og røtene rotnar.

Nye sortar

Øystein Bratteteig tek oss med inn i gartneriet, eit hav av blomster. Frå tidleg februar set han stiklingar som vert klare til sommarsesongen.

– Denne er på bestilling frå Vegvesenet, prøver han seg med, før eit flir og ein knall oransje farge avslører spøken.

Det hadde passa. Planta er ein begonia multiflora, knalloransje, og ifølgje Bratteteig ein topp fem-plante. Men den er ikkje til sals.

– Kvart år eksperimenterer vi med nye sortar, og dette er ein av dei. Vi ser an plantene litt før vi set dei ut i butikken, forklarar Vangen.

Eksperimenteringa omtalar ho nesten som hobbybasert. Den kjem i rekka etter alt som må produserast, men ut i juni dukkar det gjerne opp ein ukjend blome eller to.

Tradisjonellt

Store grossistar dominerar marknaden, og det vert stadig færre av gartneria som har ein liten, men variert produksjon til eige sal. I Sogn og Fjordane er det likevel fleire av typen små, tradisjonelle gartneri med butikk. Vangen og Bratteteig har drive sitt sidan 1985, då dei tok over drifta frå foreldra hans på Kaupanger.

Det er ikkje det einaste som har gått i arv der i garden; ei av dei årvisse, men spesielle, plantene dei kvar sommar tek seg tid til å produsere er ein isbegonia.

– Eg fekk morplanta av ei gamal tante, og kvart år tek vi nokre anleggjarar frå planta med raude blad og fylt rosa blome. Vi kallar den Oldemors fylte isbegonia, fortel Vangen.