Bussulykke i Karasjok 22. oktober 1999

21 jagi áigge geavai issoras busselihkohisvuohta Kárášjogas.

Bussulykke i Karasjok 22. oktober 1999

Golbma máná dušše.

Halgon Berg

Kim Hallgeir Berg lea okta sis gii lei busse mielde.

Halgon Berg

Maŋit áigge lea son rahčan ollu lossa jurdagiiguin.

Kim Hallgeir Berg

Muhto go lávke lávdái juoigat, de geavvá juoga erenomaš.

Kim Hallgeir Berg

Luđiin son jeđđeda iežas

Kim Hallgeir Berg vásihii busselihkohisvuohta Kárášjogas – Dál son luđiin jeđđeda iežas

Les saken på norsk.

– Dás vulget ollu jurdagat, dadjá Kim Hallgeir Berg.

Son čuožžu seamma sajis gos badjelaš 21 jagi áigi bárehuožžan lei busselihkohisvuođas.

– Orun muitime ahte manaimet álggos vári vuostá dainna bussiin ja das ravggai mus okta skuvlaviellja olggos busses, son gal elii buorre lihkus, dadjá Kim Hallgeir.

Kim Hallgeir Berg

ILGAT: Kim Hallgeir Berg čuožžu seamma sajis gos ilgadis busselihkohisvuohta geavai 21 jagi áigi.

Foto: Samuel Frode Grønmo / NRK

Kim Hallgeira muittu mielde jotkkii busse vel veaháš ovdalgo čeasai luottas eret ja de johkii. Ieš lei busses ja lei okta dain maŋemuš mánáin geat besse olggos busses.

– Bessen iežan nuorat vielja báldii ja muittán ahte in gávdnan iežan boarráseamos vielja ja heađásnuvven dieđusge go in oaidnán su vaikko unnavieljaš cuoigu munnje gos dat čohkká.

– In dieđe ledjen go ožžon lásemoaluid čalbmái go in oaidnán su vai lei go garra šohka dihte. Muhto su mun ohcen buot ovddemuš, dadjá Kim Hallgeir.

Kim Hallgeir Berg muitala ahte sutnje lea hui lossat hállat lihkohisvuođa birra.

– Mus mannet jámma jurdagat dohko. Mo dat lei dalle ja mo dat manai maŋŋelaš.

Lossat hállat

Kim Hallgeir massii iežas buoremus olbmá lihkohisvuođas, ja muitala iežas ollu jurddašit su birra.

– Čohkkáime buoremus olbmáin bálddalaga busses, dan muittán buoremus.

– Jurddašan ollu daid olbmuid birra, geat masse mánáideaset, in jáhke ahte sidjiide lea nu álki vuodjit dákko meaddil, dadjá Kim Hallgeir.

Mo lea hállat ášši birra dál?

– Dat lea váttis, jáhkán ahte eahketbeale jurdagiid mannat lihkohisvuođabeaivái, dadjá Kim Hallgeir.

Maiddai Kim Hallgeira eadnái, Karen Harriet Bergii, lea lihkohisvuohta čuohcan garrasit.

Karen Harrietas ledje golbma bártni mielde busses.

Lihkká muittaša Karen Harriet bártnáža geas árrat jo vuhttui juoigan mokta.

– Kim Hallgeir juoiggai ijaid beivviid, go vel nahkáriid siste ge juoiggai.

Luohti solle ja jeđđe

Juoigan lea juoga mii lea divrras Kim Hallgeirii go de beassá eret lossa jurdagiin.

– Luohti nanne mu, go juoiggan de mannet jurdagat eará guvlui ja in dárbbaš jurddašit daid ollu váivviid maid lean vásihan.

Kim Hallgeir leage beakkán juoigi Sámis ja son lea oassálastán Sámi Grand Prix juoigangilvvuin olles čieža geardde.

2019 son bođii vuosttaš sadjái iežas ristbártni luđiin.

Lávdái lávket lea suohttaseamos maid Kim Hallgeir diehtá go lávddis lea veaháš eará ládje juoigat go muđui.

– Lávddis ferte čájehit movtta ja mun gal láven measta dánsestit ribahit lávddi alde.

Kim Hallgeir lea dál ráhkadeame iežas vuosttaš juoiganskearru ja mihttun dainna livččii ahte manná bures ja beasašii viidáseappot luđiin bargat.

– Dat lea nu somá lávddis juoigat ahte livččen sáhttit juohke beaivvi dan dahkat.

Juovlamánus son almmuhii iežas vuosttaš siŋgela.

Mun lean eadnái bidjan luođi danin go beroštan mu eatnis.
Dat lea mu lagamus.
Ja dat lea doppe go mun darbbašan veahki.
Juohke diŋgii.
Masa dal de darbbašan veahki.

Kim Hallgeir muitala ahte erenoamážit go juoigá iežas lagas olbmuid, de loktana mokta.

Mu iežan siste gal jaskkoda visot go mun juoiggan dan.
Dego mannet jurdagat eará guvlui.

Luohti sáhttá ávkin traumaide

Anne Lene Turi Dimpas lea mánáid- ja nuoraid psykologa ja čilge ahte trauma lea oalle viiddis tearbma.

– Go gullat sáni trauma de lea vuosttaš mii boahtá oaivái várra hui fáhkka ilgadis dáhpáhus nugo omd. báhčaleapmi. Muhto trauma sáhttá maid leahkit juoga, mii lea geavvan mánnán.

Anne Lene Turi Dimpas

VIIDDIS TEARBMA: Psykologa Anne Lene Turi Dimpas muitala ahte trauma lea viiddis tearbma.

Foto: Tanja Nordbye / NRK

– Ollu dearvvašvuođa bargit oaivvildit ahte ságastallan lea buoremus vuohki bargat traumain, muhto muhtomin ii leat dušše hupman mii lea buoremus vuohki oažžut dovdduid olggos.

– Luohti ja musihkka leaba maid albma buorit vuogit traumain bargat.

Turi Dimpas deattuha ahte geavahit ollu fámuid garvit ja hoigat eret ášši ii duddjo álo ollu buori.

Kim Hallgeirii lea juoigan doaibman bures terapiijan, dáid beassážiid áigu son searvat Sámi Grand Prixii gávccát geardde.

Vaikko ii sáhte vel muitalit gean áigu juoigat, de lohká iežas illudit fas beassat lávddis juoigat.