Lea golahan miljovnna konsearttaide

Musihkkáriid eallámuš leat konsearttat, ja muhtimiid eallin lea gis fitnat konsearttain. Finn Arne Nystad ja Danny Hyross gullaba daidda, geaid birra dušše gulat beaggimiid. Sii dahket duohtan dan maid duođai háliidit.

Deaddil dákko jus áiggut lohkat ášši dárogillii

Inferno, Roadburn, Tons of Rock, Copen Hell, Roskilde, Iron Maiden i Lisboa, Beyond the Gates ja Midgardsblot. Beroštat go veaháš eambbo go gaskamearálaččat garrarockas ja metállas, de lea stuora vejolašvuohta ahte don leat dán jagi unnimusat ovtta festiválii. Finn Arne Nystad áiggui juohke áidna festiválii.

Savner konsertene

Finn Arne har mange år med konserter bak seg. Til nå har han logget hele 2574 konserter, fordelt på 925 band.

Konsertbilder
Foto: Scanpix / Scanpix
Foto: Scanpix

35 jagi garrarockain

Finn Arne ii muitte juste mot dat álggii, muhto soittii dalle go Oslo-joavku Road finai ruovttugilis Kárášjogas 80-logus. Dalle lei nanu rockabiras gilis. Dasto lea šaddan dušše eambbo ja eambbo. Motörhead 85:s, Deep Purple, Status Quo ja Pretty Maids 87:s ja Metallica 88:s.

– Dan maid buoremusat muittán lea, man suohtas lei vásihit Metallica 88:s. Mii leimmet njealjis-viđas Kárášjogas geat galggaimet dohko. Gánddain lei okta gii ii joksan girdi, dadjá son ja boagusta.

Buot konsearttain, main son lea leamašan, leat čállon listui mii álgá šaddat oalle guhkki. 35 jagis lea gaskamearálaččat leamaš 73-74 konsearttas, ja gávdnojit vel dakkárat nai geat mannet vel eanet konsearttain.

– Mus leat muhtun olbmát, geat mannet mihá eanet konsearttain. Áibbas hirpmástuhtti, sis lea lohku 300 dahje sullii nie. Konsearta measta beaivválaččat.

Jahki dievvá konsearttaiguin ja festiválaiguin miehtá máilmmi. Sii leat konsearttain dakkárin go 70. 000 “Tons of Metal” turistafatnasis Karibias gitta dakkáriidda go “Beyond the Gates” Bergenis.

Japanturen i 2018, hvor Finn Arne så Emperor, Alice Cooper, Slayer og Opeth. Her er han mellom to bandmedlemmer fra Opeth og Emperor

Finn Arne

HIM buot ruđaid ovddas

Danny Hyross čohkká iežas lanjas ja su birra leat LP-skearrut ja plakáhtat čuojahanjoavkkuin ja artisttain. Festiválabáddi maŋemus Justin Bieber-konsearttas heaŋgá oađđenlanja seainnis hearvan, juste favorihtta čuojahanjoavkku HIM bálddas, man son lea oastán olles 3000 ruvdnui.

– Ii leat dušše rocka, mojohallá son ja čájeha Bieber-konseartta giehtabátti.

Sus lea hirbmat stuora beroštupmi leamašan musihkkii dan rájes go lei mánná, muhto lei čuojahanjoavku HIM mii duođai ealáskahtii dan. 14- jahkásažžan oaččui son vejolašvuođa oaidnit HIM Ruoŧas, maid ieš govvida mearehis stuora vásáhussan.

«Áibbas erenoamáš vásáhus vuohččan oaidnit iežas favorihtta čuojahanjoavkku».

– Don vajálduhtát áiggi, báikki, don vajálduhtát buot. Don ealát dušše dainna mii dáhpáhuvvá lávddis beannot diimmu, son dadjá.

Maŋŋel konseartta bijai son mihttun fitnat geahččamin HIM-joavkku unnimusat oktii jagis. Čájehuvvui dát mihttu lei beare vuollin. Ii doallánan dušše ovtta konsertii. Go čuojahanjoavku heittii 2018:s, de son lei leamašan 50 riikkas ja olles 170 konsearttas. Dat leat badjel 12 konseartta jahkásaččat.

Danny og HIM
Foto: Privat
Foto: Privat

Konsearttat leat su eallin

Dál lea sutnje dehálaš čuovvut iežas favorihtta čuojahanjoavkkuid gierdomátkelisttuid, metállajoavkku HIM ja brihttalaš joavkku Asking Alexandria.

Danny muitala áinnas maŋemus mátkki birra gos son lei, juste ovdalaš go korona leavvagođii. Son ja su buoremus nieidaolmmái leigga New Orleansas “ShipRocked” jahkásaš musihkkafestiválas mii dollui turistafátnasis. Mihttun lei vásihit Asking Alexandria.

– Olbmot hupmet gosa gii lea vuolgimen čakčaluomus, dálveluomus, beassášluomus ja geasseluomus. Muhto mun ges lean nie “goas lea gierdomátki?”. Dat lea dat mii lea mu luopmu.

Ferte vuoruhit garrasit go dán niegu áigu eallit. Danny eallá measta suivadis eallima ruovttus Norggas, ja áigodagaid son bargá čieža beaivvi vahkus ja váldá liigevávttaid vai seastá ruđa gierdomátkkiide.

Dan veara gal lea. Dieinna lágiin oažžut doarvái ruđa ii dušše vuolgit ovtta konsertii, muhto 30 konsertii maŋŋálaga.

Bealli suohttasis

Buolli konseartaberoštupmi dávjá mielddisbuktá veaháš mátkkoštallama. Finn Arne mátkkošta birra máilmmi stuora festiválaide ja konsearttaide. Iron Maiden lea stuorámus, ja son geahččala vásihit nu ollu konsearttaid go vejolaš ovdal go sii heitet.

– Maiden lea stuorámus. Mun ferten sin beassat vásihit dávjjimusat dál, go sis eai leat šat nu neavrri máŋga jagi šat. Nicko McBrain, rumbočuojaheaddji, goit lea dál 67–68 jagi boaris ja sii leat dadjan iežaset áigut čuojahit dassážii go son ii šat nagot čuovvut leahtu.

Go čuovvu čuojahanjoavkku ollu konsearttain ovtta gierdomátkkis, de lea liikká ollu sáhka das ahte deaivat olbmáid go dan ahte vásihit čuojahanjoavkku. Metállabiras, mii mátkkošta konsearttaid mielde, lea nu unni ahte oaidnalettiin dovdát fas guhtet guimmiideamet.

– Dat lea measta dego sierra servodat mii mátkkošta birra máilmmi ja vásiha konsearttaid.

– Danne, beroškeahttá gosa vuolggán, leaš dal 70.000 Tonsii dahje Vegasii, de deaivvadan dávjá fas daid seamma olbmuiguin.

Danny lea duođai ávkkástallan iežas buolli mátkkoštanberoštumi birra máilmmi. Son namuha stuora gávpogiid gos álohii leat konsearttat, nugo New York, Köln ja London, muhto leat amas báikkit mat leat gelddolaččamusat.

– Seaivut ođđa báikái máilmmis, girdišiljus vuolgit ja geahččat mii dal lea vuordagasas ja jurdilit: «Vuoi hirbmat, mii leat, daddjot dal mahkáš.... Shanghajas vuohččan”, dat lea čilgemeahttun dovdu.

Gierdomátkeeallin lea dolvon su ollu ártegis gávpogiidda máilmmis, maid son ii muđui livčče soaitán vásihan. Gávpogat maid birra son duođai ii lean gullan ge. Son čájeha gova Timisoaras Romanias, ja muittaša dalle go son gulai festiválas Álppaid guovdu.

– Mii gártat ollu ártegis báikkiide máilmmis, dát lea bealli suohttasis, son mojohallá.

Golahan ovtta miljovnna

Mátkkoštit miehtá konsearttaide, ii leat gal hálbbes áŋggaštus. Danny loahppaárvvoštallá son ferte leat golahan ovtta miljovnna ruvnno dušše HIM:ii. Muhto dat lea aŋkke goit áŋggaštus, ja dalle heiveha iežas.

– Dál lean heaitán merchaid oastime, dál háliidan atnit buot ruđaid baicca mátkkiide, dadjá Danny.

Lea sáhka vuoruheamis. Dakko leaba sihke Finn Arne ja Danny ovttaoaivilis. Ruđat mat adnojit konsearttaide, leat ruđat mat livčče adnon eará diŋggaide, deattuha Finn Arne.

– Vahkkoloahppa gávpogis máksá jođánit máŋga duhát ruvnno. Dalle lea buoret mátkkoštit juoga man nu báikái vásihit čuojahanjoavkku ja jugestit moadde vuollaga baicca doppe, son dadjá.

Muhto leat muhtun diŋggat mat dagahit ahte eallinvuohki šaddá veaháš hálbbibut.

Finn Arne lea leamaš dan mutto guhká fárus ahte son dovdá sihke artisttaid ja lágideddjiid, nu ahte su namma gal lea muhtun guosselisttuin ja son lea govvejeaddji muhtun lágidemiin.

Dat lea stuora ovdamunni orrut Oslo guovddážis dan ektui go orrut Kárášjogas, gos son bajásšattai. Okta bileahtta, ovdan - ruoktot, gaskal su lagamus girdišilju Leavnnja ja Oslo gaskka sáhttá fargga šaddat divraseappot go mátki USA:i.

– Mun muittán go ledjen geahččame Metallica Oslos 88:s. Mun jáhkán diet bileahtta mávssii guhtta-čieža duhát ruvnno. Dat lei divrasat go mátki Californiai 2015:s vásihit Enslaved. Dalle mun mátkkoštin LA:i ja ruoktot San Franciscos 4500 ruvdnui, son dadjá.

Áigeplána bidjan ja heivehuvvon

Earret ruđaid, de lea áigi ja vejolašvuohta mii bisseha musihkkaráhkisteddjiid eallit nu movt Finn Arne ja Danny. Dás ii leat eará sáhka go das ahte bidjat áigeplána, heivehit ja dáhttu dahkat juoga erenoamáža.

Finn Arne álggahii ovttaolbmofitnodaga IT-suorggis. Dát attii sutnje dan heivehanmuni man son dárbbašii vai sáhttá vuolgit konsearttaide.

Mun in dárbbaš hoavddas jearrat friddja, mun vuolggán go munnje heive.

Maiddái Finn Arne bearašeallin heive su eallinvuohkái. Muhtun jagiid dás ovdal gávnnai son moarsi geas leat seamma beroštumit go sus. Sutnje lea dat dehálaš, muđui dat ii livčče mannan nu bures.

– In livčče goassege sáhttán leat ovttas olbmuin geas eai leat seamma beroštumit go mus. Dat ii livčče doaibman.

– Mun heaittán

Danny ges barggai mánáidgárddis ollu jagiid. Dát dađibahábut ii heiven gierdomátkeeallimii. Dat lei dakkár bargu mas ii álohii heiven oažžut friddja vai beassá čuovvut iežas oiddot čuojahanjoavkku. Ovtta beaivve de mearridii:

– Lea dál dahje ii goassege, dát lei mu áidna vejolašvuohta vásihit HIM Japanis, mun jurdilin ja heiten barggus, son muitala.

Son heittii barggus ja vulggii gierdomátkái Asia ja Kinai ja Japanii dan sadjái go bargat mánáidgárddis mánnodagas bearjadahkii. Go son bođii ruovttoluotta, de gávnnai barggu mii heivii sutnje mihá buorebut, namalassii barggu girdiguossoheaddjin.

– Lassin ahte barggu dáfus lea heivehanmunni, de lea maid stuora bonus oažžut hálbbibuidda girdibileahtaid.

Dat lei ovdal. Fáhkkestaga eai lean konsearttat gosa vuolgá. Ja girdiguossoheaddji bargu lea orustan.

– Det var et år jeg ikke klarte å få fri fra jobben for å reise på turné, og bestemte meg for å slutte i jobben for å kunne fortsette å leve ut denne drømmen.

Her er han med vokalisten i HIM, Ville Valo.

Danny med HIM

Buot orustii

2020 konseartajahki boatkanii árrat ja fáhkka. Ain juo fysalaš konsearttaid dáfus. Miehtá máilmmi leat gierdomátkkit ja festiválat heaittihuvvon, koronapandemiija lea dahkan veadjemeahttumin vuolgit konsertii.

Eatnasiidda dat mearkkaša ahte sii fertejit heaitit ovtta dahje guokte vahkkoloahpa mátkki. Finn Arne gis lea šaddan heaitit vuolgima čieža festiválii ja viđa stuora konsertii. Son jurddašallá veaháš, ovdal go dadjá ahte ii sutnje leat dat nu lossat. Son ii datte masse juoidá maid ii leat ovdal vásihan, ja son seastá ruđa.

– Lea veaháš bahča go in beasa geahččat Faith No More gal. In leat oaidnán sin oktanuppelot jahkái. Muhto mun seasttán mearihis ollu ruđa dáinna, dadjá son.

Danny geahččá iežas HIM-plakáhttii. Son lea hirpmahuvvan man jođánit su eallin sáhtii rievdat nie oanehis áiggis. Su eallin rievddihii oalát ja dál son lea “darvánan” iežas ásodahkii Carl Berneris Oslos.

Son livččii rievtti mielde galgan leat čeahpes artistta Yungblud konsearttas. Plána lei čuovvut su konsearttaid Stuora-Británnias miessemánus.

– Muhto dál lean dáppe Oslos.

Váillaha “the real deal”

Dál goas lea ráddjejuvvon man olu olbmot ovtta konsearttas sáhttet leat, de lea áibbas eará báiki váldán badjelasas. Digitála konsearttat ovdánit molsašuddi čehppodagain ja kvalitehtain. Finn Arne lea geahččan dušše Enslavet ja Kvelertak konsearttaid, muhto osttii fas liige digitálabileahtaid doarjun dihte sin.

Dat, mii lea buorre digitála konsearttaiguin, lea ahte beassá norddahallamis ja dan dievddu bivastuvvan gieđavuole hájain gii čuožžu du bálddas.

Danny iige leat geahččan nu ollu digitála konsearttaid. Sus mielas lea hui buorre fálaldat, ja son liiko earenoamážit akustihkalaš konsearttaid, muhto eai dat gal leat seamma go “the real deal”.

– Vuordámušat go doppe čuožžu, čuovggat šleđgot, álgomusihkkajienat gullogohtet, bássa spargguha láhtti, spagga dievva konseartasála ja lea beare báhkka. Buot lea nu elektrihkalaš.

Maiddái Finn Arne atná digitála konsearttaid veahá váilevažžan. Son váillaha sosiála beali deaivvadit olbmáiguin ja dovdat konseartavuoiŋŋa. Diet oassi jávká, son oaivvilda.

– Čohkkát ruovttus TV ovddabealde, juhkat vuollaga ja geahččat konseartta okto. Dat lea veaháš suivat.

FAKSIMILE: FESTIVALSOMMEREN AVLYST