Hopp til innhold

Foreslår ny flaggdag til ære for samisk pionér

– Et forbilde og en av de største samepolitiske ledere vi har hatt. Det sier sametingsrepresentant Kirsti Guvsám om Elsa Laula Renberg.

Sameflagget
Foto: Sigve Nedredal / NRK

Kirsti Guvsam

Kirsti Guvsám.

Foto: Eilif Aslaksen / NRK

Kirsti Guvsám har overfor Sametinget foreslått at Elsa Laula Renbergs fødselsdag 29.november, blir offisiell flaggdag i Sápmi, både i Finland, Norge, Russland og Sverige.

Guvsám og Norske Samers Riksforbunds sametingsgruppe mener at Elsa Laula Renberg er en foregangskvinne.

– Hun kjempet hele sitt liv for samiske rettigheter, var en av de største samepolitiske ledere vi har hatt og er et viktig forbilde for oss kvinnelige samepolitikere.

Nordisk ambisjon

– Jeg både håper og tror at det norske Sametinget vil gå inn for forslaget på norsk side, og dernest at flaggdagen blir felles i alle fire land, sier hun.

Da må flaggreglene endres, men Guvsám forventer at dette gjennomføres.

– Hun var rett og slett en fascinerende kvinne som bør hedres, sier Guvsám.

Idelog

Elsa Laula Renberg var drivkraften til det første samepolitiske møtet 6.februar 1917. Dette møtet er grunnen til at den samiske nasjonaldagen feires nettopp dennedagen. Hun skrev også et samepolitisk manifest som berørte datidens problematikk, men som i følge Guvsám er aktuelt den dag i dag.

– Eiendomsrett, skatt, reindrift, skolesituasjon, stemmerett. Hun var en stor ideolog, mener Guvsám.

Støtte fra kvinneforum

Gudrun E. Eriksen Lindi

Gudrun E. Lindi mener det er på høy tid å hedre Elsa Laula Renberg.

Foto: Liv Inger Somby / NRK

Dette synes deles av Gudrun E. Lindi, styremedlem i Samisk kvinneforum. Forumet har flere ganger tidligere fremmet forslag om at nettopp Renberg skal hedres med egen flaggdag, men hittil har ingenting skjedd.

-Renberg var ikke bare en idelog, men også en viktig pionér.

Det var noe helt særegent ved henne, og hun har hatt en spesiell betydning for det samiske samfunnet, mener Lindi.

Menn ses, kvinner overses

Det er i dag 11 samiske flaggdager . Lindi er provosert av at Renberg hittil ikke er blitt hedret med egen flaggdag.

– Mens menn har fått sin heder og ære blant annet gjennom flagging, så har man ikke brydd seg med Elsa Laula Renberg.

– Det er som om man ikke fullt ut forstår hvilken innsats hun har gjort som samepolitiker i en tid der det var ekstremt vanskelig å være same og kvinne i politikken, mener Lindi.

Korte nyheter

  • Heaitá klinihkkahoavdan ja álgá sámi áššiiguin bargat

    Rita Jørgensen heaitá klinihkkahoavdan Girkonjárgga buohcceviesus ja bargagoahtá sámi buhcciid fálaldagaiguin ja sámi áššiiguin. Nu čállá Finnmárkkubuohcceviessu preassadieđáhusas.

    Jørgensen álgá sámi áššiid spesiálaráđđeaddin direktevrii, ja galgá leat fitnodaga strategalaš resursan dán barggus. Son galgá maid leat Finnmárkkubuohcceviesu váldogulahallanolmmoš Sámedikkiin ja bargat čuovvolemiin ja rievdademiiguin vai Duohtavuođa- ja soabahankommišuvnna rávvagat váldojuvvojit vuhtii.

    – Finnmárkkubuohccevissui lea mávssolaš ja lunddolaš ahte mii leat njunnošis rikkas sámi buhcciid fálaldagaid dáfus, dadjá Jørgensen.

    Jørgensen lea bargan klinihkkahoavdan 2012 rájes, ja oktiibuot 31 jagi jođiheaddjin Girkonjárgga buohcceviesus. Son barggai maiddái konstituerejuvvon klinihkkahoavdan Sámi Klinihkas ovtta áigodaga.

    Profilbilde av Rita Jørgensen som begynner som spesialrådgiver i samiske spørsmål i Finnmarkssykehuset.
    Foto: Finnmarkssykehuset
  • Suodjalus guođđán ruskalána álbmotmeahccái: – Hui fasti oaidnit

    Jođidettiin ealuin davás lei Johan Mathis Kemi bohccuid vuodjimin vuomis go gávnnai ruskkalána Rávttošvuomi álbmotmeahcis, Rávttošjár-guotkkus.

    Altaposten muitalii áššis vuosttažin.

    – Dáid gal in livčče goasttadan mielde obanassiige. Mus ledje guokte reaga maŋis, muhto dáid in livčče gal goastadan mielde. Dat lei nu olu, dadjá Kemi NRK:i.

    Kemi oaččui veahki Stig Arvid Kristensenis, gii lei oaggunmátkkis dien guovllus.

    Čearganis ledje earret eará borramušbázahusat ja bruvsa- ja vuollaburkkit. Sihke olles ja guoros diŋggat, muitala Kemi, ja bensinlihtit vaikko man galle.

    – Ii han dat lean dušše okta, iige dušše guokte. Mii gaikkuimet logenáre. Eat mii nagodan visot gaikut dán ruovdecugŋos. Mii gal attiimet vuollái.

    Suodjalusa operatiiva váldoguovddáža korporála, Johnny Karlsen, duođašta NRK:i ahte ruskkat leat báhcán Nato-soahteahárjehusas, Nordic Responses. Hárjehus nogai badjelaš mánu dás ovdal. Karlsen mieđiha ahte rutiinnat eai leat doaibman.

    – Deháleamos lea ahte mii čorget min iežamet maŋis, ja nu johtilit go vejolaš, dadjá Karlsen.

  • Aasland lea oadjebas ahte ii šatta ođđa Fovse-ášši Hámmerfeasttas

    Terje Aasland lea oadjebas das ahte buot bealit, maiddái juridihkalaš bealit areálasisabahkkema oktavuođas mii boahtá ođđa el-fápmolinjá geažil Hámmerfestii, leat čielggaduvvon, čállá Altaposten.

    Konsešuvdna lea addojuvvon, ja vaikko boazodoallu ja Sámediggi leat váidalan ja vuosttaldan dan, de válljii Energiijadepartemeanta addit Statnettii ovddalgihtii lobi. Dat mearkkaša ahte álggahit barggu ovdalgo vuoigatvuođat leat čielggaduvvon.

    Dát lea ollugiid mielas njuolggo parallealla Fovse-áššái, mas bieggaturbiinnat ledje jo ceaggámin go Alimusriekti gávnnahii ahte dat lei olmmošvuoigatvuođarihkkun.

    – Finnmárku dárbbaša infrastruktuvrra, elfápmolinjáfierpmádaga mii sáhttá guoddit fámu, leš dal dat bieggafápmoprošeavttas, gássafápmorusttegis mas lea CO2-hálddašeapmi ja vurken, dahje eará lágan fámus, ovdamearkka dihtii čáhcefámus. Elfápmolinjáfierpmádat lea geađgejuolgi ođđaáigásaš servodagas. Dasa ferte maiddái Finnmárku beassat, čilge energiijaministtar Terje Aasland (Bb) Altapostenii.

    Olje- og energiminister Terje Aasland (Ap) i Dubai under klimatoppmøtet COP28.
    Foto: Truls Antonsen / NRK