Hopp til innhold

Dát dálkudiddjekontåvrrå soajttá hiejteduvvá

Birrusin bielleoasse Divtasvuona viesádijs vájkkuduvvi.

Drag Legekontor
Foto: Simon Piera Paulsen / NRK

– Ållu bágoj dagi sjattav. Dáv ep dåhkkida, javllá smávvamánáj ieddne.

Tor Asgeir Johansen

Suohkanoajvve Tor Asgeir Johansen ij la sierralágásj guoradallam vuojnnám.

Foto: Kjell Mikalsen

Nav gåk NRK dádjat de la guoradallama vuolen árvustallat man ålov Divtasvuona suohkan lulu siesstet jus stieggiji dálkudiddjekontåvråv Ájluovtan Divtasvuonan.

Valla suohkanoajvve Tor Asgeir Johansen nádu dákkir guoradallam la tjadáduvvam.

– Iv la mån sierralágásj guoradallam vuojnnám, danen nádudav. Budsjehtan tjuodtju man ålov máksá Ájluovta dálkudiddjekontåvråv jådedit. Danen ij la sierra guoradallam tjadáduvvam.

Gártjes ruhtadille

Divtasvuona suohkan la Robek-låhkusin ja gártjes ruhtadille la, nav gåk NRK dádjat, sivva manen dákkir guoradallam la tjadáduvvam.

Suohkan viertti siesstet måttijt millijåvnåjt jáhkaj, diedet suohkanoajvve, ja ij náduda fálaldahka suohkana dálkudiddjekontåvråvj soajttá binneduvvá.

– Soajttá dát dáhpáduvvá, iv dav máhte nádudit. Dáv hæhttup maŋenagi árvustallat. Tjaktjaj galggap vælggogis plánav dahkat.

Dokumenta tjiegaduvvi

NRK ij la oadtjum låhkåt Ájluovta dálkudiddjekontåvrå guoradallamav mij la tjadáduvvam gå dat la sissŋálasj barggotjálos budsjehta ja ekonomijabargon, tjállá Divtasvuona suohkana varresvuoda- ja huksooajvve Lill Tove Hansen e-påstan NRKaj.

E-post fra Lill-Tove Hansen til NRK

Dáv tjálij Divtasvuona suohkana varresvuoda- ja huksooajvve Lill Tove Hansen e-påsta baktu NRKaj.

Foto: Simon Piera Paulsen

Ij dåhkkida

Ja smávvamánáj ieddne Renate Paulsen ij Ájluovta dálkudiddjekontåvrå hiejttemav dåhkkida.

– Ållu bágoj dagi sjattav. Dát ij dåhkki. Ållu vájvve la jus hæhttup 90 minuhta færjo maŋen mannat gå dálkudiddje lusi galggap. Máhtti farra ietjá dåjmajt hiejttet masi ij la dárbbo.

Sissel Mikkelsen

Smávvamánáj ieddne Sissel Mikkelsen javllá suohkan farra bierri vijdedit dálkudiddjefálaldagáv, ja ietjá dåjmajt hiejtedit.

Foto: Harrieth Aira / NRK

Sissel Mikkelsen, gut aj la smávvamánáj ieddne javllá suohkan farra bierri vijdedit fálaldagáv, ja ietjá dåjmajt hiejtedit.

– Iesj lav dálkudiddje lunna manádam, ja ållu alvaduváv gå muhttijn li dåssju gallegattja bargon dálkudiddjekontåvrån Ájluovtan.

Jagen 2011 Divtasvuona suohkan ådåstuhtij Ájluovta dálkudiddjekontåvråv vargga milijåvnåjn gå kontåvrrå sirdeduváj Hábmeris Ájluoktaj.

Korte nyheter

  • Guokte ođđa guovžža duođaštuvvon Kárášjogas

    Les på norsk.

    2023 geasi čohkkejuvvojedje guolgaiskosat 400 njealjehasmehtera sturrosaš guovllus Kárášjoga gieldda guovddážis, erenomážit máttabeale Kárášjoga.

    Oktiibuot gávdne logi guovžža Kárášjoga máttabeale ohcanguovllus. Guokte eanahága ja gávcci ásti.

    Dát lea veahá unnit go 2022:is, dalle gávdne 12 guovžža. Dan dieđiha Norgga bio-ekonomiija instituhtta (Nibio).

    – Guokte guovžža eat leat ovdal registreren dán guovllus. DNA bearašanalysa čájehii ahte dán guovžža guoktá váhnemat leat báikkálaš guovžža, dadjá Nibio Svanhovd laboratoriajođiheaddji Ida Marie Bardalen Fløystad.

    – Oktiibuot leat mii registreren 34 guovžža dán guolgaiskanprošeavttas Kárášjogas dan vuosttas prošeavtta rájes, 2009:is, dadjá Fløystad.

    Govva lea váldon 2020:is:

    Bjørn ved en hårfelle i Karasjok
    Foto: Viltkamera: Per Anders Eira og Kurt Are Nikkinen
  • To nye bjørner ble registrert i Karasjok

    Sommeren 2023 ble det samlet inn hårprøver fra et 400 kvadratkilometer stort område sentralt i Karasjok kommune, hovedsakelig på sørsiden av elva Karasjohka.

    Totalt ble det påvist 10 bjørner i det opprinnelige undersøkelsesområdet, sør for elva Karasjohka, i 2023. Dette er noe færre enn i 2022. Da ble det registrert 12 bjørner.

    Det melder Norsk institutt for bioøkonomi (Nibio).

    Kjønnsfordelingen viste at prøvene stammet fra to hannbjørner og åtte hunnbjørner.

    – To av bjørnene var nye for området. Det vil si at de ikke var registrert tidligere. En utvidet familieanalyse basert på DNA påviste mulige lokale foreldre for begge de nye bjørnene, sier laboratorieleder Ida Marie Bardalen Fløystad ved Nibio Svanhovd.

    – Totalt har vi påvist 34 forskjellige bjørner i hårfelleprosjekter i Karasjok kommune siden det første prosjektet i 2009, sier Fløystad.

  • 800 kvinner dør daglig under fødsel

    Loga sámegillii.

    800 kvinner dør hver dag i forbindelse med fødsler. Det kommer fram i en ny rapport fra FN. Dødsraten har ikke endret seg siden 2016.

    Urfolk og andre minoritetskvinner som bor i land med dårlige helsetjenester, har seks ganger større risiko for å dø i forbindelse med svangerskap eller fødsel.