Sámi ráppár miehtebiekkas

2000 vuođđalogu álggogeahčen Nils Rune Utsi orui Mázes mánnávuođa lanjastis, mas ledje alit ja čuvgesrukses seainnit ja boares IBM-dihtor, mii jurai dego boares tráktor.

Mikrofovdnan anii dábálaš bealljebilttuid, man birra lei giessan ráigeullosuohku vai dan sáhtii doallat lahka njálmmi ráppedettiin.

Dieinna lágiin álggii dovddus sámi ráppár SlinCraze, gean oainnát NRK 1:žis, skábmamánu 2. beaivvi, dii. 2215, dokumentáras «Árktalaš Supernásti».

Áiggošii eallit musihkain

Diibmosaš dokumentáras, maid Indie film ja Simen Braathen leat buvttadan, oaidnit mainna lágiin ártista bargá olahit áigumušas šaddat dovddusin ja háhkat birgejumi musihkain.

– Dát prošeakta vulggii das go bagadalli ráhkadii Norgga ráppáriid birra čájáhusa, earret eará Joddski ja Lars Vaulara birra, ja de fuomášedje mu maid filbmet go lean Mázes. Prošeavttas lei vissa namma Viking rappers, dahje juoga nie, lohká SlinCraze.

Muhto, Slincraze ii šaddan mielde Viking rappers–prošektii. Go buvttadeaddji ja govvideaddji bođiiga Mázii, de leigga juo mearridan oanehisfilmma ráhkadit SlinCraze birra.

Filbma oaččui nu stuora beroštumi New Yorkas gos dat čájehuvvui, ahte buvttadeaddji fas válddii oktavuođa ráppáriin ja muitalii ahte áiggošii olles filmma ráhkadit.

Vice rámida Árktalaš Supernásti

Givssiduvvon ráppára birra dokumentára

Dokumentára lea diimmá rájes čájehuvvon filbmafestiválain ja lea ožžon olu rámi.

Dokumentára ráhkadettiin čuvvo sii SlinCraze oktiibuot njeallje jagi.

– Dat lei imaš ja somá. Vuosttaš háviid go ledje filbmemin de lei veahá ártet, muhto go guhká čuvvo mu ja go oahpásmuvven sidjiide, de šattai lunddolaš.

Orui eatnis luhtte - fárrii Osloi

Árktalaš supernásti dokumentáras SlinCraze orru ruovttus eatnis luhtte. Son áiggošii gal fárret sierra, muhto ruhtadilli ii luoitte vuos dan dahkat. Muhto dál de lea son fárren eret Mázes Osloi, gos bargá olles áigge musihkkáriin ja lea ovttasbargagoahtán «Pugmanagment:in».

– Ii leat nu olu mii lea rievdan dan rájes go gerge ráhkadeames filmma mu birra, earret go ahte lean fárren eatni luhtte eret. Musihkalaččat ii leat rievdan nu olu, soaitá veahá stiila rievdan. Oslos lea álkit leat musihkkárin go doppe lea dat biras, erenoamážit hip-hop biras, mii lea munnje leamaš hui dehálaš.

Slincraze lea beaggán olu maŋemuš áiggiid dokumentára geažil, muhto maid eará áššiid geažil. Su musihkka gullui gieskat beakkán rádiosáddagis P3Ruben.

– Dieđusge lea dokumentára rahpan ođđa luottaid munnje, muhto nu movt mun lean agibeaivve jurddašan, de ii galgga jáhkkit beare olu. Nu ahte mun lean váldán hui gulul buot ja sávan ahte dat buktá buori, ja ahte mun loahpaloahpas nagodan eallit musihkain. Mus leat maŋemus jagiid leamaš čeahpes olbmot, geaid bargun lea gávdnat ja šiehtadit bargguid (booket) ja doaimmahit áššiid, ja dat dahká ahte beasan bidjat olu návccaid musihka ráhkadit, dainna lágiin lean ollen guhkibuidda.

Go musihkka váikkuha olbmuide

Jagis 2005 lea vuohččan go olbmot fuomášedje nuorra ráppára gii iežas eallima ja vásáhusaid birra ráppii Ssámi Grand Prixas. Ártista leage bargan musihkain lagabui 15 jagi ja lea beassan čuojahit stuora lávddiin ja erenoamáš olbmuide, nu movt Gonagas Haraldii ja Dronnet Sonjai.

Dattetge ii leat dat mii su movttiidahttá bargat musihkain.

– Go olbmot dadjet dutnje ahte leat gullan du musihka, ja sii liikojit dasa hui bures, ja erenoamážiid dalle go gulan ahte lea okta lávlla mii lea dehálaš aiddo sutnje. Dat leat dat smávva diŋggat mat movttiidahttet mu ain bargat musihkain.

–Munnje lea hui stuorra vásáhus go muhtun boahtá mu lusa ja dadjá ahte diet lávlla gájui gul su eallima, muitala SlinCraze.

Givssideapmi váikkuhan

Nils Rune/Slincraze lea 26-jahkásaš ja lea beakkán sámi ráppár, ja maiddai lea olu neavttašan teáhterlávddis. Muhto vaikko lea gollan badjel 10 jagi das rájes go gearggai vuođđoskuvllas gos vásihii garra givssideami, de lohká son ain otná beaivvi váikkuhit sutnje dan maid dalle lea vásihan.

–Mun in leat nu sosiála, ja sivvan dasa dáidá leat go givssiduvvojin mánnán, ja de muhtin mearrádusat maid dagan, dat sáhttet boahtit das go givssiduvvojin.

– Muhto mun in livčče rievdadan maidege jus nu livččen sáhttán, dan dihte go dat lea maid dahkan mu gievrrabun. Vaikko in eisege dáhtošii gal nuppes fas vásihit dan maid dalle dahken.

Gosa manná mátki viidáseappot

– Go musihkkáriin bargá de lea juohke beaivi ođđa hástalus. Dan dihte go sáhttá boahtit beaivi go ii leat šat mokta bargat musihkain ja áiggošit heaitit, ja de boahtá eará beaivi go lea vaikko man olu mokta ja hállu bargat vaikko man olu. Nu ahte lea váttis dadjat gosa dál manná mátki, muhto ii go son mana bures, loahpaha Slincraze.

Slincraze lea lávvordaga guossin Lindmo prográmmas, NRK 1:žis, dii. 2205.

Geahča Lindmo prográmma dáppe