Hopp til innhold

Sámi girječállit eai olahan bálkkašumi

Vaikko sámi girječállit eai ožžon Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuođabálkkašumi, de sii báite Davviriikkaid ráđi doaluin Københámmanis, Dánmárkkus disdat eahkeda.

samiske forfattere

Biret Máret Hætta, Marry Ailonieida Somby, Sara Margrethe Oskal ja su nieida Elle Sárá Oskal

Foto: Johan Ánte Utsi / NRK

DR Koncerthuset báikkis Københámnas Danmárkkus dat Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuođa bálkkašumi riemut lágiduvvojedje disdat eahkeda.

– Dat lea buorre go poesiija-čálli oaččui bálkkašumi, dadjá Sara Margrethe Oskal maŋŋel go čielggai ahte Katarina Frostenson oaččui bálkkašumi.

Loga: Girjeárvvoštalli: – In jáhke sámi girječálli oažžut bálkkašumi

2016 Bálkkašumit

Jagi 2016 Davviriikkaid ráđi girjjálašvuođa bálkkašupmi geigejuvvui ruoŧa girječállái Katarina Frostenson:ii. Son oaččui bálkkašumi girjji "Sånger och formler"girjji ovddas.

Katarina Frostenson

Katarina Frostenson oaččui jagi 2016 Davviriikkaid Ráđi girjjalašvuođa bálkkašumi girjjis 'sånger och formler' ovddas.

Foto: Johan Ánte Utsi / NRK

– Dát bálkkašupmi illudahttá sihke mu ja diktačállima. Mun lean čállán poesiija oalle guhka. Muhto mu mielas lea earenoamáš somá oažžut bálkkašumi juste dáinna diktagirjjiin, go mun čállen dán girjji dalle mus lei earenoamáš dovdu. Sihke moraš ja jáhkku. Ja danin mu mielas lea hui dehálaš ahte poesiija oažžu stuorat saji dan oktavuođas go bálkkašumi geigejedje munnje, lohká Katarina Frostenson.

Mánáid- ja nuoraid girjjálašvuođa bálkkašupmi geigejuvvui ges Islándalaš girječállái,

Arnar Már Arngrímsson

Arnar Már Arngrímsson

Foto: Johan Ánte Utsi / NRK

Arnar Már Arngrímsson:ii. Son oaččui bálkkašumi girjji "Sölvasaga unglings" (”Sølvi, muitalus nuorra olnmo birra”)

– Mun in vuordan oažžut bálkkašumi. Guhtta mánu áigi nammaduvvon dása ja dat lea leamašan guhkes vuordináigi gitta otná stuora beaivái. Eará girjjit mat ledje nammaduvvon leat nu buorit, nu ahte mun lean hui giitevaš, lohká Arnar Már Arngrímsson

Guokte sámi girjji

Sara Margrethe Oskala diktagirji

Sara Margrethe Oskal girji, Savkkuhan sávrri sániid, mainna lei evttohuvvon girjjálašvuođa bálkkašupmái.

Foto: Anne Olli

Sámi girječálli Sara Margrethe Oskal lei evttohuvvon Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuođa bálkkašupmai girjjiin savkkuhan sávvri sániid.

Mánáid- ja nuoraid girjjálašvuođa bálkkašupmái leigga ges Marry Ailonieida Somby ja sárgunčeahppi Biret Máret Hætta evttohuvvon girjjiin Čerbmen Bizi, girdipilohtta.

– Mu mielas lea hui buorre go unnitlogu álbmoga gielat leat mielde dáppe, muhto mis livččii galgan maid jury-mielláhttut geat ipmirdit dáid gielaid,dadja Marry Ailonieida Somby.

Davviriikkaid Ráđi sešuvdna

Bálkkašumiid geigejit diimmá girjjálašvuođa bálkkašumi vuoitit, Hákun Djurhuus, Svante Henryson¸ Dagur Kári ja Jakob Wegelius ja dasa lassin vel Kim Leine. Davviriikkaid Ráđi bálkkašumi sturrodat lea 350.000 dánska ruvnmno. Girjjálašvuođa bálkkašumi geige lágiduvvo davviriikkaid Ráđi 68. deaivvadeami oktavuođas Københámnas, Danmárkkus.

Son guhte lei láidesteaddji doaluin, lei dánska-ruoŧa lávlu, Caroline Henderson. DR dahje dánska Radio, mii lea NRK sullálaš mediaásahus Danmárkkus sáddii doaluin njuolggosáddaga bakte interneahtas, ja maiddái eará davviriikkaid TV-ásahusaide.

Juhkkojuvvon 1962 rájes

Davviriikkaid Ráđi girjjálašvuođa bálkkašupmi lea juhkkojuvvon 1962, ja juhkkojuvvo čáppagirjjálašvuođa girjái mii lea čállojuvvon ovtta davviriikkaid gielaide. Girji sáhttá leat romána, drámá, dikta, novealla dahje essija čoakkáldat.

Bálkkašumi ulbmil lea ásahit beroštumi ja fuomášuhttit davviriikkaid girječálliid, seammás go galget ásahit báikki dahje sajádaga gos sin girjjálašvuohta sáhttá ceavzit buot davviriikkaid rájáid rastá.

Dát dagaha ahte girjjálašvuođa oktasašvuohta ja kultuvrralaš čanastagat ovdánahttojuvvojit ja nannejuvvojit davviriikkaid gaskkas.

Doaluide searvvai maiddái Dánmárkku ruvdnoprinsa Fredrik.

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK