Hopp til innhold

Oahpa muddet ja stivret suhttu

Garra suhttus sáhttá beassat jos searvá suhttomuddenkursii, maid Álttá bearašsuodjalan-kántuvra lágida.

Maren Rapp

Maren Rapp

Foto: Anne Olli

Ášši doaimaha Ánne Olli

Áltta Bearašsuodjalan-kántuvra fállá sihke nissoniidda ja almmáiolbmuide kurssa mas galggašedje oahppat muddet iežaset suhttu. (Joatke lohkat vuolábeal gova.)

Dáinna čilge suhttu

Dáinna čilge suhttu

Foto: Anne Olli

Lágida goalmmát háve kurssa

Dál fállá Áltta Bearašsuodjalanguovddáš goalmmát kurssa, ja dasa gal dál servet dušše almmáiolbmot. Nu muitala Áltta Bearašsuodjalankántuvrra bearašterapevta ja suhttomuddenkurssa lágideaddji, Maren Rapp.

Son muitala iežas leat okta dain gii lágida suhttomuddenkurssaid. Dattetge ii máhte son riekta čilget mo dat lea dat suhttu maid sii hálidiivčče oahpahit olbmuide mo dan unnida. Buot olbmot gal suhttet, muhto muhtin olbmuin lea suhttu nu vearrái ahte dát dagaha váttisvuođaid dan olbmui.

-Dákkár olbmuide livččii leat vuogaš váldit kurssa mas oahpašedje muddet iežaset suhttu, dadjá Rapp. Dávjá lohká leat nu ahte dát olbmot illá ieža fuomášit iežaset suhttus, ja das mo dát čuohcá earáide. Danne lea dávjá nu ahte eará olbmot dat fuopmášahttet man unohas ja bávččagahtti dat lea dán olbmos dat suhttu. ( Logus joatká video vuolábealde)

Video Maren Rapp

Geahca/ se sinnemestringssirkela doaimma

Dál lágidit sii goalmmát suhttomudden kurssa, ja dán háve servet dušše almmáiolbmot. Vuosttaš kurssas ledje sis maid beare almmáiolbmot. Nuppes go lágidedje dákkáraš kurssa, de serve dušše nissonolbmot, ja dál lea fas dušše almmáolbmuide dat kursa.

Eai seagut sohkabeliid

Eai sii seagut nissoniid ja almmáiolbmuid, danne go dávjá lea nu ahte nissonat ja almmáiolbmot dat riidalit ja suhtadit. Maren Rapp lohká kursaoassálasttit muitalit ieža mo sii vásihit iežaset suhttu.

Doaruheaddji ovddasvástádus

Veahkaválddálašvuođa galggašedje maid nagadit bissehit, ja kurssas ohppet ahte dat gii časká dahje doaruha nuppi, sus leat alddis váttisvuođat. Doaruheaddjis lea álo ovddasvástádus dasa maid dahká.

Kurssas ohppet geavahit eará vugiid, mo dahkat, danne go veahkaválddálašvuohta ii čoavdde maidige. Suhttu maid sáhttá lohkat leat veahkaválddálašvuohtan.

Psykalaš seamma vearrái go fysalaš

Maren Rapp lohká ahte psykalaš veahkaválddálašvuohta lea seamma go cápmin ja huškun, danne go dat dahká seamma bákčasa ja vel verret bákčasa go huškun dahje doaškkasteapmi.

Danne go psykalaš veahkaválddálašvuohta daguha dan ahte olbmot, nugo mánát šaddet dakkáraš fáktendillái, sii leat álo ballamin das ahte goas dal áhccis dahje eatnis beaškkeha suhttuin. Son muitala ahte dávjá lohket olbmot ieažaset suhttat danne go dovdet iežaset dego badjelgehččon dahje go dovdet iežaset bávččagahtton.

Guovttelagan veahkaválddálašvuohta

Veahkaválddálašvuođa lohká Rapp leat guovttelaganin, psykalaš veahkaváldimin ja fysalaš veahkaváldimin.

Fysalaš veahkaváldin lea dieđusge várálaš, go máŋgii muhtun jápmá dan geažil. Psykalaš veahkaválddálašvuohta lea ges dakkár mii bilida olbmo, danne go álo ferte juolgesuorpamaid alde njágadit ammas geange suhttadit dahje muosehuhttit:

Rapp čilge ahte lea veahkaválddálašvuohta jos mánát dahje eamit álo ballet go vulget ruoktot. Go fertejit suokkardallat makkár dilli ruovttus lea. Leago mat áhčči movtta, vai leago suhtus. Dákkár dilli dagaha olbmuide psykalaš váttuid.

Dán gohčoda Maren Rapp psykalaš veahkaválddálašvuohtan. Muhto veahkaválddálašvuohta lea maid dat jos eamit seksuálalaččat givssiduvvo, dahje matriálalaččat givssiduvvo, jos bálku nuppi maŋŋái biergasiid, cuvke nuppis mobiltelefovnna dahje cuovku lihtiid. Go nu maid geavvá ahte son gii lea suhttan, gomiha olles beavddi go leat boradeamen. Suhttu mii lea nu vearrái ahte ii nagat stivret iežas.

Justa diekkáraš suhttui lea vejolaš oažžut veahkki suhttomudden-kurssas Álttás.

Váldde oktavuođa

Álttá Bearašsuodjalanguovddážiin lea vejolaš váldit oktavuođa ja jearrat beassat dákkáraš kursii.

www.sinnemestring.no

Korte nyheter

  • Daniel Ailo med da TIL gikk videre i cupen

    Karasjokingen Daniel Ailo Sakshaug Bær (17) fikk sin A-lags debut i kveld for Tromsø idrettslag (TIL) da de knuste Fløya borte 6-0 i andre runde i cupen.

    17-åringen kom inn i andre omgang på stillingen 3-0. Han markerte seg ganske tidlig etter at han kom inn.

    Kampen ble dekket av Terje Mo Hanssen og han skrev i sitt referat:

    72'Spillerbytte hos Tromsø. Yaw Paintsil går av, erstattes med Daniel Ailo Sakshaug Bær.

    79'Gult kort, Daniel Ailo Sakshaug Bær, Tromsø.

    87'Bær slår inn fra venstre, men innlegget er for høyt for Ba inne i feltet.

    – Det er veldig artig å få mulighet til å spille sammen med de større guttene. Jeg er litt spent, sa Sakshaug Bær til NRK før kampen.

    Daniel Ailo Sakshaug Bær
    Foto: Pressebilde / TIL
  • Daniel Ailo med i TILs A-lagstropp

    Karasjokingen Daniel Ailo Sakshaug Bær er tatt ut i TILs A-lagstropp som i kveld spiller cupkamp mot Fløya.

    Han spiller til daglig i TILs andrelag i 4. divisjon.

    – Det er veldig artig å få mulighet til å spille sammen med de større guttene. Jeg er litt spent, sier Sakshaug Bær til NRK.

    Han har allerede i rundt en måned trent med A-laget.

    – Det har blitt noen treninger med A-laget og noen med B-laget. Det har gått veldig bra, sier han.

    Sakshaug Bær vet ennå ikke om han får spille i kveld, men håper i det minste på et innhopp.

  • Samehets.no la rabáduvvam

    Les på norsk.

    Uddni Sámedikken lij sierra dållam gå næhttabielle samehets.no rabáduváj.

    Sámedikkeráde Runar Myrnes Balto rahpamsárnen gijtij gájkajt gudi li rádijt vaddám ja viehkedam næhttabielijn barggam.

    Guoradallama vuosedi juohkka niellja sáme nálsodimev ja vasjev vásedi, ja danen le dát næhttabielle ásaduvvam.

    Åssudakdirekterra politijjadirektoráhtan Bjørn Vandvik javllá sijáj mielas li ilá binná ássjijs ma politijjaj diededuvvi.

    – Mijá ulmme l nav vaj sáme dán næhttabiele baktu vuojnni unugis vásádusájt la máhttelis gujddit, javllá Vandvik.

    Bagádallam la oarjjel-, julev- ja nuorttasámegiellaj ja dárogiellaj, ja danna oattjo diedojt gejna máhtá guládallat gatjálvisáj sáme nálsodime ja rasisma birra.

    Bjørn Vandvik på Sametinget. Han er avdelingsdirektør i Politidirektoratet
    Foto: Wenche Marie Hætta / NRK