Hopp til innhold

Forundret over FNs dobbeltrolle-påpekninger

Finnmarks naturforvaltning måtte tåle kritisk omtale fra høyt og internasjonalt hold. – Vi ble aldri kontaktet for informasjon, skriver utmarksforvalterens direktør.

Jan Olli

SVARER FN: Finnmarkseiendommens (FeFo) direktør Jan Olli.

Foto: Johan Ante Utsi / NRK

«FeFo kritiseres i en FN-rapport for å ha en dobbeltrolle som naturressursforvalter og kommersiell aktør. De ulike rollene FeFo har er (...) FeFo (...) svært bevisst på.

Samtidig hopper spesialrapportøren over det faktum at FeFo faktisk er en del av det samiske folks rett til selvbestemmelse.»

Slik innleder FeFo-direktør Jan Olli sin kronikk.

Kronikken er et svar på FNs spesialrapportørs påpekninger overfor måten FeFo forvalter land og vann i Finnmark.

– Dobbeltrolle har skapt bekymring

Victoria Tauli-Corpuz taler under COP21

KRITISERTE NORSK SAMEPOLITIKK: FNs spesialrapportør for urfolksrettigheter Victoria Tauli-Corpuz.

Foto: Mattis Wilhelmsen / NRK

Tidligere i høst kritiserte og påpekte spesialrapportøren en rekke forhold ved Norges samepolitikk i sin rapport, blant annet:

– Finnmarkseiendommens dobbeltrolle som både næringsaktør og utmarksforvalter har skapt bekymring.

Spesialrapportøren konstaterer at FeFos legitimitet avhenger av hvordan FeFo håndterer denne dobbeltrollen, skrev Tauli-Corpuz.

The dual role of the Finnmark Estate as both a resource management agency and commercial entity has also been cause for concern. [...] the ability of the Estate to handle the dual role will be essential for its legitimacy.

Victoria Tauli-Corpuz i sin rapport, side 8, punkt 25.

Avviser påstander

– Ifølge informasjon som spesialrapportøren har mottatt, behandler FeFo nå søknader om inngrep som kan ha langvarig, negativ effekt på samiske samfunns mulighet til fortsatt tradisjonell næringsutøvelse, skriver FeFo-direktøren.

– Det sies ikke noe om hvilke saker dette er. Realiteten er at FeFo i dag ikke har slike saker til behandling, tillegger Olli.

Videre skriver Olli at FeFo per dags dato kun er medeier i ett kommersielt selskap; Finnmark Kraft AS.

– Bakgrunnen var å sikre at lokale vindkraftressurser utnyttes av lokale aktører. Motivet var med andre ord at verdiskapningen skulle komme lokalsamfunnet til gode – ikke FeFos kommersielle interesser.

Ukjent rapport før NRK-oppslag

– Vi ble aldri kontaktet for informasjon. FeFo var heller ikke kjent med innholdet før nyheten ble slått opp i NRK Sápmi, skriver Olli, og tillegger:

– Adressaten for rapporten skal være de nordiske lands stater, ikke FeFo. Når FeFo omtales i rapporten finner vi det likevel nødvendig å balansere bildet – samt korrigere spesialrapportørens beskrivelse av FeFos virksomhet.

Korte nyheter

  • Heaitá klinihkkahoavdan ja álgá sámi áššiiguin bargat

    Rita Jørgensen heaitá klinihkkahoavdan Girkonjárgga buohcceviesus ja bargagoahtá sámi buhcciid fálaldagaiguin ja sámi áššiiguin. Nu čállá Finnmárkkubuohcceviessu preassadieđáhusas.

    Jørgensen álgá sámi áššiid spesiálaráđđeaddin direktevrii, ja galgá leat fitnodaga strategalaš resursan dán barggus. Son galgá maid leat Finnmárkkubuohcceviesu váldogulahallanolmmoš Sámedikkiin ja bargat čuovvolemiin ja rievdademiiguin vai Duohtavuođa- ja soabahankommišuvnna rávvagat váldojuvvojit vuhtii.

    – Finnmárkkubuohccevissui lea mávssolaš ja lunddolaš ahte mii leat njunnošis rikkas sámi buhcciid fálaldagaid dáfus, dadjá Jørgensen.

    Jørgensen lea bargan klinihkkahoavdan 2012 rájes, ja oktiibuot 31 jagi jođiheaddjin Girkonjárgga buohcceviesus. Son barggai maiddái konstituerejuvvon klinihkkahoavdan Sámi Klinihkas ovtta áigodaga.

    Profilbilde av Rita Jørgensen som begynner som spesialrådgiver i samiske spørsmål i Finnmarkssykehuset.
    Foto: Finnmarkssykehuset
  • Suodjalus guođđán ruskalána álbmotmeahccái: – Hui fasti oaidnit

    Jođidettiin ealuin davás lei Johan Mathis Kemi bohccuid vuodjimin vuomis go gávnnai ruskkalána Rávttošvuomi álbmotmeahcis, Rávttošjár-guotkkus.

    Altaposten muitalii áššis vuosttažin.

    – Dáid gal in livčče goasttadan mielde obanassiige. Mus ledje guokte reaga maŋis, muhto dáid in livčče gal goastadan mielde. Dat lei nu olu, dadjá Kemi NRK:i.

    Kemi oaččui veahki Stig Arvid Kristensenis, gii lei oaggunmátkkis dien guovllus.

    Čearganis ledje earret eará borramušbázahusat ja bruvsa- ja vuollaburkkit. Sihke olles ja guoros diŋggat, muitala Kemi, ja bensinlihtit vaikko man galle.

    – Ii han dat lean dušše okta, iige dušše guokte. Mii gaikkuimet logenáre. Eat mii nagodan visot gaikut dán ruovdecugŋos. Mii gal attiimet vuollái.

    Suodjalusa operatiiva váldoguovddáža korporála, Johnny Karlsen, duođašta NRK:i ahte ruskkat leat báhcán Nato-soahteahárjehusas, Nordic Responses. Hárjehus nogai badjelaš mánu dás ovdal. Karlsen mieđiha ahte rutiinnat eai leat doaibman.

    – Deháleamos lea ahte mii čorget min iežamet maŋis, ja nu johtilit go vejolaš, dadjá Karlsen.

  • Aasland lea oadjebas ahte ii šatta ođđa Fovse-ášši Hámmerfeasttas

    Terje Aasland lea oadjebas das ahte buot bealit, maiddái juridihkalaš bealit areálasisabahkkema oktavuođas mii boahtá ođđa el-fápmolinjá geažil Hámmerfestii, leat čielggaduvvon, čállá Altaposten.

    Konsešuvdna lea addojuvvon, ja vaikko boazodoallu ja Sámediggi leat váidalan ja vuosttaldan dan, de válljii Energiijadepartemeanta addit Statnettii ovddalgihtii lobi. Dat mearkkaša ahte álggahit barggu ovdalgo vuoigatvuođat leat čielggaduvvon.

    Dát lea ollugiid mielas njuolggo parallealla Fovse-áššái, mas bieggaturbiinnat ledje jo ceaggámin go Alimusriekti gávnnahii ahte dat lei olmmošvuoigatvuođarihkkun.

    – Finnmárku dárbbaša infrastruktuvrra, elfápmolinjáfierpmádaga mii sáhttá guoddit fámu, leš dal dat bieggafápmoprošeavttas, gássafápmorusttegis mas lea CO2-hálddašeapmi ja vurken, dahje eará lágan fámus, ovdamearkka dihtii čáhcefámus. Elfápmolinjáfierpmádat lea geađgejuolgi ođđaáigásaš servodagas. Dasa ferte maiddái Finnmárku beassat, čilge energiijaministtar Terje Aasland (Bb) Altapostenii.

    Olje- og energiminister Terje Aasland (Ap) i Dubai under klimatoppmøtet COP28.
    Foto: Truls Antonsen / NRK