Hopp til innhold

Giellarudá bierri dárboj milta

Juska dal julevsáme ájnna giellaguovdátjin la sæmmi åvdåvásstádus gå gáktsa nuorttasáme giellaguovdátjijn, de ij huoman oattjo ienep rudájt gå akta dajs nuorttagiellaguovdátjijs. Dasi ij Árrana direktørra lijkku.

Barnehagen er en del av det lulesamiske senteret Árran.

På Árran hviler nesten alt ansvar for det lulesamiske språket.

Foto: Sander Andersen / NRK

– Julevsámegiela ájnna åvdåsvásstediddje oadtju sæmmi vuodojuollodimev Sámedikkes gå akta dajs gáktsa giellaguovdátjijs mij nuorttasámegielav åvdåsvásstet. Vuorddep dal diedon ienep rudájt, javllá julevsáme guovdátja direktørra Lars Magne Andreassen, ja tjieñot tsuojggidusáv.

Árran og Lars Andreassen

Direktørra Lars Magne Andreassen la dal vájbbam gå ij ienep rudájt oattjo julevsáme gielladåjmajda.

Foto: Sander Andersen/NRK / NRK

– Julevsáme giellabargo åvdåsvásstádus la dåssju avta giellaguovdátja duogen. Nuortakgielan li gáktsa giellaguovdátja, ja oarjjelsámij gaskan li gålmmå giellaguovdátja. Huoman ep oattjo ienep vuodojuollodimev gå då nuppe sáme giellaguovdátja, juska dal aktu dahkap dav bargov majt då nuppe aktan dahki.

Andreassen ij la dudálasj gå Árrana duogen la divna åvdåsvásstádus julevsámegielas, ja e ienep rudájt dan bargguj oattjo.

– Ælla ietjá institusjåvnå ma julevsámegielajn barggá gå Árran, ja de Ájluovta skåvllå ja ájnesgis bargge iesj guhtik barggosajen. Nuorttasámegielan lij duodden moadda institusjåvnå ma barggi nuorttasámegielajn dagu dal Sámi allaskåvkllå, NRK Sápmi ja nav. Julevsámegueovlon la Árran. Duodden la dal Árranin sáme mánájgárdde, nav vaj divna giellabarggo vijmak Árranij gahttjá. Ja dat ij la dåhkkidahtte, javllá Lars Andreassen.

Andreassen oadtju dårjav sámedikkeájrrasis Lars Filip Paulsen (Oab) gen miella l de sieradit giellaguovdátjijt gielladárboj milta.

Lars Filip Paulsen er skuffet over egen regjering.

Sametingsrepresentant Lars Filip Paulsen er skuffet over at det ikke kommer mer språkmidler til lulesamisk.

Foto: Sander Andersen / NRK

– Giellaguovdátja vierttiji sieraduvvat, ja nav ienep rudájt oadtjot dárboj milta. Sámedikken ælla guhkes ájggomusá gåktu sámegielajt nannit. Julevsámegielan li stuorra hásstalusá ja ietjá dárbo gå dåjn nuppijn giellaguovdátjijn.

Sámedikkepresidænntaj Aili Keskitalo ælla dá árvvalusá abmasa, valla sån sihtá vuostak dal Sámedikke ållestjåhkanibmáj vuordde.

Tysfjordordfører Tor Asgeir Johansen og Sametingspresident Aili Keskitalo

Et trivelig øyeblikk da sametingspresidenten avla Tysfjord et besøk i fjor, men var dette til hjelp for å få mere midler til det lulesamiske språkarbeidet? Her er Aili Keskitalo sammen med Tysfjords ordfører Tor Asgeir Johansen.

Foto: Sander Andersen / NRK

– Sámedikkeráde lij tjåhkanimen Árranijn ja Divtasvuona suohkanijn bierjjedagá dán ja ietjá ássjij birra. Sámedikke la dan prosessan giellapolitihkav árvustallamin. Stuorra vejulasjvuoda lij dal sieradit jus la nav at muhtem giellaguovdátjijn li sierra dárbo ja åvdåsvásstádusá. Gatjálvis le jus oadtjop dáv tjadá ållestjåhkanimen.
Mån oajvvadav at dat árvvalus majt sámedikkeráde la åvdedam, dat vaddá buorre vuodov dan guovlluj majt Árran árvval, valla vierttip dal vuojnnet makkár boados sjaddá ållestjåhkanime giehtadallamis.

Ja dán vahko galggá Sámedikke ållestjåhkanibme dáv ássjev giehtadallat.

Lågå aj: – Julevsámegiella le ájnas giella - NRK Sápmi

Korte nyheter

  • Nettstedet samehets.no er åpnet

    Sametinget åpnet i dag nettstedet samehets.no som skal være til hjelp for dem som opplever samehets.

    Sametingsråd Runar Myrnes Balto fortalte at undersøkelser viser at hver fjerde kommentar på sosiale medier om samer er hetsende.

    Politidirektoratet har vært med på utviklingen av veilederen, og avdelingsdirektør Bjørn Vandvik sier at det er få anmeldelser til politiet som handler om samehets.

    – Vi opplever at det veldig mange som ikke melder fra av ulike grunner, og det er målet vårt med veilederen, sier Vandvik.

    Veilederen er på sør-, lule- og nordsamisk og på norsk, og der finner man informasjon om hvem man kan kontakte med spørsmål om samehets og rasisme.

    Bjørn Vandvik på Sametinget. Han er avdelingsdirektør i Politidirektoratet
    Foto: Wenche Marie Hætta / NRK
  • Samehets.no lea rahppon

    Odne ledje sierra doalut Sámedikkis go neahttabáiki samehets.no rahppui.

    Sámediggeráđđi Runar Myrnes Balto doalai rahpansártni, ja das son giittii buohkaid geat leat leamaš ráđđeaddin ja veahkkin neahttabáikki bargguin.

    Guorahallamat čájehit ahte ollu sápmelaččat vásihit cielaheami ja vaši, ja danne lea dát neahttabáiki ásahuvvon.

    Politiijadirektoráhta ossodatdirektevra Bjørn Vandvik dadjá ahte sin mielas leat beare unnán áššit mat váidojit politiijaide.

    – Min mihttu lea ahte sápmelaččat dán neahttabáikki vehkiin oidnet ahte unohis vásáhusaid sáhttá váidit, dadjá Vandvik.

    Neahttabáikkis sáhttá válljet dan giela mii alcces heive; lulli-, julev- dahje davvisámegiela, dahje dárogiela.

    Åpning av nettstedet samehets.no på Sametinget i Karasjok
    Foto: Wenche Marie Hætta / NRK
  • Sámemusea Siida evttohassan Jagi eurohpalaš musean

    Sámemusea Siida lea finálaevttohassan Jagi eurohpalaš musean 2024. Vuoiti válljejuvvo Portugala Portimãos miessemánu 4. beaivve European Museum of the Year Award konfereanssas, čállá Siida musea preassadieđahusas.

    – Mii illudat go miehtá Eurohpá leat fuomášan Siidda ođasmuvvama ja min máŋggabealat riikkaviidosaš barggu sápmelaš kulturárbbi ovdii, lohká museahoavda Taina Pieski.

    Mannan jagi gallededje 138 000 olbmo musea, 68 000 dain fitne geahččamin čájáhusaid.

    Jagi eurohpalaš musea tihttelis gilvalit 50 musea 24 riikkas. Dát bálkkašupmi lea juhkkojuvvon juo 47 jagi.

    Siida museum, Finland
    Foto: Ilkka Vayryneninfo / Siida sámi museum