Hopp til innhold
Ukontaktede urfolk i Acre i Brasil
Foto: Gleison Miranda / Miranda/FUNAI/Survival

Eamádat

Oppsummert

Álgoálbmot ođđasat

  • Kanada fievrreda guovlluid eamiálbmogiidda

    Kanada stáhta lea fievrredan guovlluid Nunavut territoriai, guovlu mii lea čieža geardde Suoma sturrosaš.

    Dáid guovlluin leat vuollil 50.000 ássi ja eatnašat dain álgoálbmogat.

    Doppe goit leat valjis luondduriggodagat nu go diamánttat, golli, gássa ja olju.

    Dál Nunavut guovllu hálddahus oažžu ieš mearridit eatnamiin ja resurssain ja seammás maid rievtti čoaggit sisaboađuid dán guovllus.

    Iqaluit, Nunavut
    Foto: Robert Gillies / AP
  • Dáhttot guorahallat geat leat eamiálbmogat Ruoŧas

    Guokte bellodaga Ruoŧas árvalit riikkabeivviide ahte guorahallet leat go eambbo eamiálbmogat Ruoŧas go dušše sápmelaččat, dieđiha SR sámeradio.

    – Ná sii oččošedje dárbbašlaš dieđuid, dadjá Amanda Lind Birasbellodagas.

    Ruoŧa durdnosleagilaččaid riikkasearvi dat lea sádden gáibádusa ráđđehussii ahte guorahalašedje leat go durdnosleagilaččat, kveanat ja láttánat (lantalaiset) eamiálbmogat.

     Amanda Lind fra Miljöpartiet i Sverige
    Foto: Adam Karls Johansson / SR Sameradion
  • Nissonsearvi: – Geassit Buffy bálkkašumi ruovttoluotta

    Kanádas eamiálbmot nissoniid searvi, Indigenous Women's Collective, gáibida ahte Buffy Sainte-Marie Juno 2018 gesso bálkkašupmi ruovttoluotta CBC tv-dokumentára maŋŋá, čállá neahttasiidu webtimes.

    Buffy Sainte-Marie lea máilmmi dovddus eamiálbmot artista guhte maiddái lea ožžon Juno bálkkašumi musihkas ovddas 2018:s.

    Dokumentára lea guorahallan su duogáža ja oaivvilda ahte artista lea gielistan, ii ge leat ge eamiálbmot.

    Nissonsearvi dadjá ahte Buffy Sainte-Marie lea fastit dájuhan olbmuid. Giellásat ledje sutnje ávkin. Son lea dájuhan duháhiid mielde eamiálbmot nuoraid, rávis olbmuid, ja buot vearrámus, daid geat leat birgehan heakka kolonialiserema čađa, čállá Indigenous Women's Collective X dieđiheami bokte.

    Riddu 09/Buffy
    Foto: Ørjan Bertelsen
  • Katri Somby: – Givssidahtti dieđut Buffy Sainte-Marie birra

    Katri Somby, guhte lea čuvvon Buffy Sainte-Marie karrieara bures, lohká dieđuid mat dál leat almmuhuvvon leat hirpmástuhtti ja givssidahtti. –

    Kanáda tv-stašuvdna CBC lea ráhkadan dokumentára mas eahpidit Buffy Sainte-Marie eamiálbmot duogáža.

    Sainte-Marie lea máilmmi eanemus dovddus eamiálbmot artista ja Somby lohká ášši leat seamma stuorisin go jus livččiimet dadjan ahte Mari Boine ii leat sápmelaš.

    – Buffy Sainte-Marie ii leat goassige čiegadan ahte lea adopterejuvvon ii ge dovdda iežas duogáža, čilge Somby.

    – Muhto dál čájeha dokumentára ahte ii leat adopterejuvvon. Doppe gávdnojit báhpárat mat duođaštit gos son lea riegádan. Son lea riegádan Amerihkás ii ge Kanádas ja ahte lea bures diehtán gos su báhpárat leat.

    – Dat mii lea duođalaš lea ahte son lea lohkan iežas gullat máŋgga ieš guđet ge čerdii. Ja go nie ollu ieš guđet ge čilgejumit leat, de gal olmmoš šaddá eahpesihkkar, dadjá Somby.

    Dokumentára čájeha ahte Kanádas leat ollu áššit leamaš pretendians birra. Pretendians leat olbmot geat lohket iežaset eamiálbmogin ja geaid dáiddalaš barggut árvvoštallojit danin.

  • Neahttasiidu: Logi buoremus filmma Amerihká eamiálbmogiid birra

    Neahttasiidu WGTC lea árvvoštallan mat filmmaid buoremusat muitalit Amerihká eamiálbmoteallima birra doložis gitta dássážii.

    Dan logi filmma gaskkas lea Kevin Costnera Dances with wolves (Dánsut gumppiiguin) ja The Last of the Mohicans (Maŋimuš mohikána).

    Filmmat Amerihká álgoássiid birra muitalit ollu sin eallimis, rahčamusain ja vuoittuin, ja movttiidahttet dálá olbmuid eallit váttisvuođaid čađa ja doalahit čatnasupmi eatnamii, čállá WGTC .

    Fra filmen The Last of the Mohicans (1982)
    Foto: Skjermdump

Korte nyheter

  • Daniel Ailo med da TIL gikk videre i cupen

    Karasjokingen Daniel Ailo Sakshaug Bær (17) fikk sin A-lags debut i kveld for Tromsø idrettslag (TIL) da de knuste Fløya borte 6-0 i andre runde i cupen.

    17-åringen kom inn i andre omgang på stillingen 3-0. Han markerte seg ganske tidlig etter at han kom inn.

    Kampen ble dekket av Terje Mo Hanssen og han skrev i sitt referat:

    72'Spillerbytte hos Tromsø. Yaw Paintsil går av, erstattes med Daniel Ailo Sakshaug Bær.

    79'Gult kort, Daniel Ailo Sakshaug Bær, Tromsø.

    87'Bær slår inn fra venstre, men innlegget er for høyt for Ba inne i feltet.

    – Det er veldig artig å få mulighet til å spille sammen med de større guttene. Jeg er litt spent, sa Sakshaug Bær til NRK før kampen.

    Daniel Ailo Sakshaug Bær
    Foto: Pressebilde / TIL
  • Daniel Ailo med i TILs A-lagstropp

    Karasjokingen Daniel Ailo Sakshaug Bær er tatt ut i TILs A-lagstropp som i kveld spiller cupkamp mot Fløya.

    Han spiller til daglig i TILs andrelag i 4. divisjon.

    – Det er veldig artig å få mulighet til å spille sammen med de større guttene. Jeg er litt spent, sier Sakshaug Bær til NRK.

    Han har allerede i rundt en måned trent med A-laget.

    – Det har blitt noen treninger med A-laget og noen med B-laget. Det har gått veldig bra, sier han.

    Sakshaug Bær vet ennå ikke om han får spille i kveld, men håper i det minste på et innhopp.

  • Samehets.no la rabáduvvam

    Les på norsk.

    Uddni Sámedikken lij sierra dållam gå næhttabielle samehets.no rabáduváj.

    Sámedikkeráde Runar Myrnes Balto rahpamsárnen gijtij gájkajt gudi li rádijt vaddám ja viehkedam næhttabielijn barggam.

    Guoradallama vuosedi juohkka niellja sáme nálsodimev ja vasjev vásedi, ja danen le dát næhttabielle ásaduvvam.

    Åssudakdirekterra politijjadirektoráhtan Bjørn Vandvik javllá sijáj mielas li ilá binná ássjijs ma politijjaj diededuvvi.

    – Mijá ulmme l nav vaj sáme dán næhttabiele baktu vuojnni unugis vásádusájt la máhttelis gujddit, javllá Vandvik.

    Bagádallam la oarjjel-, julev- ja nuorttasámegiellaj ja dárogiellaj, ja danna oattjo diedojt gejna máhtá guládallat gatjálvisáj sáme nálsodime ja rasisma birra.

    Bjørn Vandvik på Sametinget. Han er avdelingsdirektør i Politidirektoratet
    Foto: Wenche Marie Hætta / NRK