Dološ dávvirat muitalit historjjás

Olbmot leat orron Romssas ja Finnmárkkus don doloža rajes. Árkeologat árvvoštallet olbmuid ássan juo badjel 10 duhát jagi dáin guovlluin, ja ollu leat árkeologat gávdnan mat duođaštit ahte olbmot leat eallán dáid guovlluin.

Giehta- ja čeabetčiŋaid gávdnet dávjá dološ hávddiin

Árkeologat muitalit ahte dávjá go sii rogget dološ hávddiid, de gávdnet doppe vuoktanáluid, rohkiid ja čikŋanáluid. Ja dáid hávddiid árvvaštallet sii leat sámi- dahje norrønahávdin.

Čiŋat muitalit dološ olbmuid sosiála dilis. Ledje go sii jáválaš olbmot, makkár čerdii gulle, ja lei go olmmoš gii lei hávdáduvvon nissonolmmoš vai almmáiolmmoš. Don dolin geavahedje sihke nissonat ja albmát čiŋaid, nugo suorbmasiid ja čeabetčiŋaid.

Váttis dadjet geat dat álggos ásse dáid guovlluin

Álttá Musea konserváhtor ja árkeologa Karin Tansem, ii loga leat vejolažžan vástidit ahte geat dat bohte álggos Romsii ja Finnmárkui. Danne go lea veadjemeahttun diehttit mii 10 duhát jagi dás ovdal lea dáhpáhuvvan, ja geat dat dalle ásse dáin guovlluin. Eai gávdno makkárge duođaštusat mat sáhtašedje muitalit nie dološ áiggis. Eai eará go maid árkeologat gávdnet go rogget dološ ássansajiid ja hávddiid. Dat biergasat sáhttet gal duođaštit ahte dáid guovlluin ásse ja elle olbmot nugo guolástemiin, meahccástemiin ja veaháš eanadoluin, muitala Tansem.