Čállán: Anna Anita Hætta Guttorm
Lea NRK Romsa mii lea duogábealde Reinlykke, dan ođđa dokumentára- raiddu mii sáddejuvvo NRK1žis, tvas, ođđajagimánu rájes, 2008:s. Olles 8 prográmma čájehuvvojit Guovdageainnu bearraša, boazodoallobearraša Eira birra.
NRK-tv lea filbmen sin bargguid badjel jagi, buot jahkeaigodagaid. Muhto maiddái sin argabeaivve eallimis, vuorddekeahtes dáhpáhusaid, ilolaš dáhpáhusaid nugo mánáriegádeame ja náitosa.
- Mávssolaš jorgaleaddji
- Doaivva lea ahte nákcet ráhkadit dokumentára-ráiddu masa sihke sápmelaččat ja dážat liikojit. Vissis áššiid, nugo baozodoallodoahpagiid, leat ferten čilget dárkileabbut vel olbmot maiddái Oslos, Kløftas ja Troanddimis nagodit čuovvut dáhpáhusaid, lohká Reinlykke váldodoammaheaddji/regissøra Halvard Jakobsen. Sus lei maid regiija Røst-raiddus mii sáddejuvvoi NRKas diibmá.
Jakobsen lohká ahte sidjiide livčče veadjemeahttun birget jorgaleaddji Gravena čehppodaga haga Reinlykke-ráiddu barggadettiin.
Dárkilvuohta gáibiduvvo
Ja, aiddo fal dárkilvuohta gáibiduvvoge jorgaleaddjis. - Juo, okta dáin stuorámus hásttalusain lea leamaš čilget sámi- ja boazodoallodoahpagiid álkket dárogielhálliide. Ovdamearkka dihtii nu álkkes sátni go nulpo, das šaddet aŋkke guokte, golbma sáni dárogillii, lohká Ánne Márjá Guttorm Graven. Váttisvuohta lea ahte tv-tekstemis ii sáhte guhkes čilgehusaid geavahit, dan sivas go dialoga ja govat molsašuvvet jođánit.
Dál illuda Ánne Márjá buot eanemusat geargat jorgalanbargguin, go de beasašii návddašit dan gárvves filmma. Su jorgaleamit eai leat ieš dat tekstemat mat tvas oidnojit, su jorgalusat geavahuvvojit eanet dego bargoreaidun čuohpadettiin prográmma, nu ahte čuohppi ja regisørra gávdnaba justta dan rivttes saga, gova ja dáhpáhusa maid háliidit, buori tv- vásáhusa ráhkadit.
Olu timmat báttis
Ánne Márjjás leat moadde beaivve vel báhcán jorgalanbarggus. Regissøra Jakobsen muitala sii leat bádden gaskkal 300-400 tiimma Reinlykke-dokumentára oktavuođas. Doaimmahat lea easkka beallemuttus čuohppamiin. Kárášjohkalaš Ánne Márjá Guttorm Graven ii leamaš dušše jorgaleaddjin, muhto seammás ráđđeaddin doaimmahussii, gokko omd. sáhtašedje gávdnat buori govaid ja ságaid, mat nannešedje dokumentára sisdoalu, dan duođašta regissøra Halvard Jakobsen.
– Mus duođaid leamaš bargolihkku go bessen dáinna Reinlykke-ráidduin bargat. Vaikko vel lean dušše giellabargi, de lean maiddái beassan váikkuhit, ja oahppat mo govvideaddjit, doaimmaheaddjit, olles tv-joavku bargá ja jurddaša. Jo, Reinlykke-doaimmahagas leat duođaid olu čeahpes bargit, oaivvilda Graven.
Oahpásmuvvan bearrašii
- Mii doaivut Reinlykke/Boazolihkku- ráidu lihkostuvva, lohká regissøra Halvard Jakobsen. Mii geavahat dieđusge dramáturgalaš vugiid muitalit duohta dáhpáhusaid, ráhčamušaid, ságastallamiid, muhto maiddái lihkolaš bottuid mat Eira-bearrašis dáhpáhuvvet jagi badjel. Doaivvun Reinlykke lea miellagiddevaš ollugiidda, vel sidjiide geat eai dovda boazodoalu.
Maiddái jorgaleaddjis Ánne Márjá Guttorm Gravenis leat vuordámušat. – Orun iežan mielas buohkaid Eira-bearrašis dovdamin, sihke Junnána, Mihkkala, Ole Máhte ja dáid earáid. Lean fargga jagi, dadjat juo beaivválaččat, guldalan sin muitaleamin, oaidnán sin bargguid siste, orrut nu oahpes olbmot mus. Muhto sii dieđus eai dieđe gii mun lean.