Hopp til innhold

Atná sámi árbevieru árvvus

Norgga álbmotmusea atná sámi árbevieru árvvus. Ovdalgo ođđasit ceggejit maŋŋá soađi náveha ja viesu, de jerret eatnanvuložiin dahje eará vuoiŋŋain lobi dasa.

Birte Sandvik

Konserváhtor Birte Sandvik. Duogábealde oainnát viesu mii lea Norgga álbmotmuesa hálddus.

Foto: Arne Ivar Johnsen / Nrk

Mannan čavčča vieččai Norgga álbmotmusea maŋŋá soađi huksejuvvon náveha ja viesu Porsáŋggus ja dolvo daid iežaset háldui Osloi.

Jagis 2019:s áigot daid ođđasit cegget Norgga álbmotmusea sadjái Bygdøyas. Ovdalgo dan dahket de áigot soapmásat musea bargiin idjadit dan sajis gosa visttit galget biddjot.

Lea dehálaš gulahallat eatnanvuložiin dahje vuoiŋŋaiguin ovdalgo bidjagohtet maidege dan sadjái. Nu lohká Norgga álbmotmusea konserváhtor Birte Sandvik dan birra.

Dološ sámi jáhkku

Sápmelaččaid gaskkas lea leamaš dát okta dehálaš dahku ja Birte Sandvik lohká iežaset háliidit čájehit, ahte musea atná dán árbevieru árvvus.

Maiddái earát leat sin ávžžuhan dáinna lágiin bargat. Lea dehálaš ahte dan sájis, gosa bidjet viesu ja náveha, lea ráfi.

Sandvik lohká gullan mo lea geavvan jos huksejeaddjit eai leat jearran eatnanvuložiin dahje eará vuoiŋŋain lobi hukset.

Sii geat ná leat bargan leat garrasit bártidan danin go leat badjelgeahččan dán árbevieru. Dan gal sii eai hálit vásihit, lohká Birte Sandvik.

Norgga álbmotmusea konserváhtor Birte Sandvik háliida maid ieš idjadit olgon dan sájis gosa sii áigut cegget maŋŋá soađi huksejuvvon viesu ja náveha maid sii leat viežžan Porsáŋggus.

Buot luondduelemeanttain lea heagga dahje siellu

Bååstedes prosjektleder Káren Elle Gaup

Káren Elle Gaup

Foto: Åse Pulk/NRK

– Dát árbevierru vuolgá dološ jáhkus ahte buot luondduelemeanttain lea heaggá dahje siellu. Nu lohká Karen Elle Gaup, gii lea folklorista ja bargá Norgga álbmotmusea kulturhistorjjálaš ossodaga prošeaktajođiheaddjin.

– Go leat gávdnan saji gos háliidat idjadit de lea dehálaš gulahallat eatnanvuložiiguin dahje vuoiŋŋaiguin. Don čilget manin don dien sadjái leat boahtán ja man guhká don das háliidat orrut. Jos idjadettiin vásihat ráfi de han lea buot ortnegis muhto jos it bálle nohkat de fertet sirdit lávu dahje viesu, dadjá Káren Elle Gaup.

– Ii han olmmoš dárbbaš sirdit viesu áibbas eará sadjái. Lea doarvái dan dušše veaháš sirdit dahje jorgalit. Nie de soabadat singuin, lohká Karen Elle Gaup, gii bargá prošeaktajođiheaddjin Norgga Álbmotmusea kulturhistorjjálaš ossodagas ja eret Mieronis Guovdageainnu suohkanis.

Korte nyheter

  • Stuorra beroštupmi lohkat sámegiela

    Dál leat ohcciid logut almmolaččat Sámi allaskuvllas ja erenoamáš bivnnut lea lohkat sámegiela easkaálgi dásis. Dássážii leat 70 ohcci ja eatnašat sis leat bidjan dán váldovuoruheapmin. Masteroahpu sámegielas lea maiddái bivnnut, 24 leat ohcan dasa.

    – Lea hui buorre oaidnit loguid ahte man gallis háliidit oahppat sámegiela ja lea šállu go mis leat dušše 15 oahpposaji. Dát mearkkaša ahte lagabui 55 kvalifiseren ohcci gártet vuordinlistui, ja danne ferten boahttevaš vahkuid vuoruhit gulaskuddančoahkkimiid sihke Sámedikkiin, ráđđehusain ja Stuorradikkis politihkalašjoavkkuiguin, dadjá rektor Liv Inger Somby. Go giellaoahppu lea nu bivnnut, de ferte dása gávdnat čovdosiid, eambbo resurssaid ja ruđa, joatká Somby.

    Sámi allaskuvla fállá maiddái easkaálgi oahppu lullisámegielas ja dása leat 11 ohcci, muhto máŋggas eai leat vuoruhan dán oahpu bajimužžii. Nu čállá Sámi allaskuvla preassadieđáhusas.

    Sannhets- og forsoningskommisjonen overrekker rapporten. Kommisjonsmedlem Liv Inger Somby.
    Foto: Torgeir Varsi / NRK Sápmi
  • Suodjalus lea viežžan iežaset ruskkaid álbmotmeahccis

    Ruskkat maid gávdne duoddaris maŋŋá Nordic Response soahtehárjehallamiid lea dál vižžojuvvon Suodjalusas.


    Maŋŋágo Nato-hárjehallan Nordic Response lei leamaš Rávttošvuomi álbmotmeahcis njukčamánus, de fuomášuvvui ahte guovllus ledje ollu ruskkat.

    - Dát ii livčče galgan dáhpáhuvvat, dadjá Marianne Rygh Bø, gii lea birasgáhttenoffiseara Suodjalusa operatiivvalaš váldoguovddážis.

  • Trekker drikkevanns-protest

    De planlagte vindturbinene som kunne true drikkevannet i Berlevåg, skal flyttes.

    Det har Varanger Kraft Hydrogen besluttet.

    I fjor sa Mattilsynet nei til å utvide vindkraftanlegget på Raggovidda. Grunnen var at et eventuelt utslipp av kjemikalier ville havne i drikkevannet.

    Men en flytting av fire turbiner var alt som skulle til. Nå har Mattilsynet trukket tilbake sin innsigelse.