Hopp til innhold

Áigu oahppat sámegiela lávluma bokte

Sámi artista oidno NRK geasse-TV sáddagis juohke beaivvi measta geasi miehtá, go son lávlu geasse-TV lávddis. Dál son áigu oahppat sámegiela bakte lávlut, ja oahppá sámegiela Áillohaš rohki divttaid bakte.

Marianne Pentha

Marianne Pentha dadjá ahte son dovdá ahte sus lea gullevašvuohta sámi servodahkii ja sámi kultuvrii.

Foto: Heaika Nilsen Skum / NRK

Marianne Pentha namma beaggigođii viidát maŋŋil go son jagi 2012 lei mielde TV2 musihkaguoimmuhanprográmmas The Voice jagi 2012. Son muitala garrasit bargan dan rájes, mii dál lea ávkin sutnje go galgá NRK geasse-TV sáddagis lávlut.

– Mun lean bargan olu, maiddái ovdal The Voice musihkkaguoimmuhanprográmma. Mun lean bargan olu vai beasan deike ja daid vásáhusaid maid ožžon The Voice prográmmas lea maid veahkehan olu go galggan leat TV:s njuolgga mielde juohke beaivvi, dadjá Pentha.

Boahtteáiggis áigu Pentha eanet lávlut sámegillii.

– Sámi musihkain bargagoađán mun eanet dán čávčča. Mun lean vuolgime Bådåddjui, gos mus leat konseartat. Mun áiggun maid doppe hárjehallat ja báddet ođđa musihka, muitala son.

Dovda gullevašvuođa sápmái

Marianne Pentha čilge ahte son dovdá ahte sus lea gullevašvuohta sámi servodahkii ja sámi kultuvrii.

– Mus lea hui gullevašvuohta sápmái, mun lean bajásšaddan Os báikkis, Østerdalenis, mii lea láhka Plaassje, lulli Trøndelágas. Mu áhčči lávii hubmát sámegiela iežas vieljaiguin ja mii finaimet sin guossis go sii eai orron nu guhkkin mis eret. Nu ahte mun lean gullán sámegiela hui olu ja mis lei dakkár sámileaira juohke geasi vel. Mis ledje maid bohccot olggobeale viesu ja mus lei maid gákti. Mun lean álo dovdan iežan sápmelažžan, muitala son.

Muhto Guovdageainnus ii fitnan son ovdal go jagi 2005:s.

– Ollesolmmožin vulget mun easka jagi 2005:s Guovdageidnui beassážiid, ja dat lei hirbmat somá. Mii deaivvaimet fulkkiid geaid birra mii eat diehtán ge ja dat lei somá, dadjá Pentha.

Ii leat goassege oahppan sámegiela

Marianne Pentha ii leat goassege oahppan hubmát sámegiela, muhto go son deaivvai sámi gitarista Jon Kåre Hansen, de hásttii son vuolgit mielde lávlut Áillohaš rohki divttaid sámegillii masa soai leaba bidjan musihka.

– Mun vulgen su mielde ja mun lean juo muhttin lávlagiid lávlon sámegillii. Mun áiggun mátkkoštit dál, ja de besset olbmot gullát mu lávlumen sámegillii, dadjá son.

Marianne Pentha muitala ahte Jon Kåre Hansen diđii ahte son ii hálddaš sámegiela, muhto lei vissa dat mii dárbbašuvvui vai son beasai badjel dan cakki ahte duosttat hubmát sámegiela.

– Moai letne boahtte jagi guovvamánus johtimen Davvi-Norggas, ja dalle beasat gullát mu lávlumen sámegillii. Mun geahččalan oahppat sámegiela Áillohaš rohki divttaid bokte, ja mus lea gudneballu. Mu mielas lea nu čáppa giella ja lea váttis gávdnat daid rievttas sátnejienaid, vai gullo auteanttalaččat. Vaikko lean gullán olu sámigiela, de mun ražan dainna ahte giella lea njuovžil, dadjá son.

Ja vaikko Marianne Pentha mielas lea váttis hubmát sámegiela, de lea sus goit ge mihttu maid háliida oláhit.

– Mun dovddán ahte lean rievttes geainnus, go lean oahppamen sámegiela. Dál ferten dušše oahppat eanet vai beasan hubmát ja lávlut sámegilliii, muitala son.

  • Guldal ášši:

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK