Hopp til innhold

Adveantakaleandar: Bihpporgáhkkonisu kantiinnas

Dán jagi adveantakalendera lea Beate Heide buvttadan NRK Sápmái.

pepperkakedamer
Foto: Beate Heide

Adveantakaleandar 04.12.16

Bihpporgáhkkonisu kantiinnas

Go adveanta lahkonišgođii ledje kantiinna nissoniin suollemasvuođat. Čužžo njunnálagaid ja snjiezistedje beare olmmoš lahkonii diskka, nu ahte mun áddejin ahte juoga lei boađi boađi. Juoga gelddolaš ja eahpedábálaš. Go njálgámus juovlanjaddehájat leavvagohte gievkkanis, ja stuorra bihpporgáhkkováimmut heŋgejuvvo feaskáriidda, de áddejin ahte juovllat lahkonišgohte, maiddá barggus. Juovlamánu vuosttaš beaivvi go bohten kantiinnai, de heaŋgái bihpporgáhkkonisu mu namain diskka badjel. In lean dušše mun, muhto earát maid ledje ožžon dearvvuođa diskka badjel. Jo, heaŋgájedje ollu bihpporgáhkkonissonat ja -albmát ráidun. Ja kantiidnanissonat ledje alcceset oastán juovlanigágahpiriid ja daid coggan, nu ahte kantiinnas lei albma juovladovdu olles mánu. Dasa lassin cahkkehedje gintalii ovdal mii bođiimet okta nubbi sisa iđđedis káfekohpain jávkadit nahkáriid čalmmiin.

Adveantakaleandar joavku
Foto: Beate Heide

Mu mielas lei hui hávski, ja hui njuorasmahtti go gudniin adnojuvvojin nie árvvus. Iđihii mojiid, ja dovden ahte lei dahkkon beroštumiin. Áddejin ahte sis lei leamaš somá go plánejedje dán unna skeaŋkka, ja ledje gealddus oaidnit mo mii dán válddiimet vuostá. Mojohallen ere govdadit álo go oidnen bihpporgáhkkonissona mas vilges gáhkkočiŋain lei čállon Beate, ja smihtten ahte gal ii dárbbašuvvo olu ovdal olmmoš dovdá ahte earát oidnet ja atnet du árvvus. Giitu nieiddaide kantiinnas, geat dagahedje munnje hui erenoamán juovlamánu. In ge jáhke ahte gáibidii nu ollu, dát unna dahkku, muhto gal dat liggii eanet váimmuid go dušše mu. Beroštupmi soaitit gáibidit veahá áiggi, muhto hárve ollu ruđa. Dan gánnáha smiehtadit, iigo nu?

Korte nyheter

  • Sámi festiválat Norggá buoremusaid gaskkas

    «Norske Kulturarrangører» organisašuvdna lea dál almmuhan evttohasaid oažžut lágideaddji bálkkašumiid jagi 2023 ovddas.

    Márkomeannu, Riddu Riđđu ja Sámi Beassášmárkanat leat evttohuvvon iešguđet surggiin.

    Sámi Beassášmárkanat gilvvohallet nammaduvvot «Dán jagáš festiválan».

    Festiválat Márkomeannu ja Riddu Riđđu lágideigga oktasaš doarjjakonseartta Fovse- sápmelaččaide ja -ákšunlisttaide Riikalávddis Oslos. Dainna konsearttain sáhttiba festiválat nammaduvvot Dán jagáš inspirašuvdnan.

    Márkomeannu lea maiddái finalistta Dán jagáš čalbmerávkaleapmi.

    Lubna Jaffrey åpnet Riddu Riđđu.
    Foto: Inga Maret Solberg Åhren / NRK
  • Påviste fire bjørner i et nytt hårfelleprosjekt

    Sommeren 2023 ble det for første gang samlet inn hårprøver fra et 500 kvadratkilometer stort område på nordsiden av Tanaelva i den vestlige delen av Tana kommune.

    Det melder Norsk institutt for bioøkonomi (Nibio).

    – Totalt ble det samlet inn 27 hårprøver som var positive for brunbjørn, sier laboratorieleder Ida Marie Bardalen Fløystad ved Nibio Svanhovd.

    Fra disse prøvene kunne forskerne identifisere fire ulike bjørner, to hannbjørner og to hunnbjørner.

    Alle de fire bjørnene som ble påvist i hårfelleprosjektet i Tana i 2023 var tidligere kjente individer.

    Målet med prosjektet er å få mer informasjon om bjørnenes bevegelser i området, tidsmessig områdebruk, og om mulige slektskap mellom individene.

    – Den overordnede målsettingen med disse hårfelleprosjektene er å få mer kunnskap om antall bjørn, kjønn og hvilke individer som påvises, sier Ida Marie Bardalen Fløystad.

  • Beatnagat gaikodan bohccuid Bájilis 

    Badjeolmmoš Tommy Vitblom vulggii iskat lea go ealu sisa mannan luovosbeatnagat go oinnii Facebookas čállosa ahte luovusbeatnagat leat jođus Kangos guovllus Bájila gielddas Ruoŧas. Dalle son gávnnai njeallje jápmán bohcco, dieđiha Sveriges Radio.

    – Dákkár oainnáhus darvána millii, muitala Vitblom.

    GPS ja drona veahkkin lea son gávnnahan ahte beatnagat oaguhedje bohccuid máŋggaid miillaid ovdal go de loahpas fallehedje. Vitblom muitala dán dáhpáhuvvat dávjjit aht dávjjit. (Čájáhusgovva)

    Reinkadaver
    Foto: Erik Ropstad