«Vidas Extremas»-neavttár áitojuvvon goddot ruovtturiikkas

Vuossárga almmuhii Norgga árvvoštalliidsearvi, teáhter-, musihkka- ja dánsunossodat ahte leat nammadan Beaivváš Sámi Teáhtera ja Hætta Productions teáhterčájáhhusa «Vidas Extremas» evttohassan árvvoštalliid bálkkašumi oažžut.

• Loga maid dárogillii: Nominert til kritikerprisen for teater

Teáhterčájálmas čalmmustahttá veahkaválddálašvuođa, mii dáhpáhuvai Guatemála sisriikkasoađi olis. Dán soađis goddojuvvojedje 200 000 olbmo. 1996:s bođii ráfi Guatemalai, muhto veahkaválddálašvuohta lea ain joatkašuvvan.

Lei gearggus váldit earu

Okta máilmmi váraleamos kriminealla joavkkuin, MS 13, lea áitán goddit Carlos David Catun Quintana, dahje «Gato», gii lei dánsejeaddjin «Vidas Extremas» čájáhusas. Gato lei gearggus váldit earu iežas olbmáin, go muitalii áitaga birra.

– Gato lea dál Berlinas, gos lea leamaš mielde internašunála breakdance-deaivvadeamis. Son orru iežas olbmá luhtte doppe. Go Gato mátki fas ruoktot lahkonišgođii, de muitalii iežas olbmái mii lei geavvan, muitala teáhterčáháhusa buvttadeaddji Christina Hætta.

Moadde jagi dás ovdal gottahalai Carlos David Catun Quintana jumešviellja MS 13:i, ja dan botta go Gato lei turneas «Vidas Extremas» čájáhusin de goddui okta su buoremus skihpáriin seamma olbmuide. Moadde beaivvi áigi oaččui iešge dieđu ahte son lea boahtte olmmoš gii goddo.

– Son muitalii dan iežas skihpárii go háliidii dahkat suinna earrodearvuođaid. Gato doaivvui ahte lei maŋemuš háve go su oaidná, čilge Hætta.

Ovdagovvan nuoraide

Carlos David Catun Quintana lea dánsunoahpaheaddji Guatemalas ja nu maid ovdagovvan mánáide ja nuoraide. MS 13 oaivvilda ahte Gato rekruttere nuoraid eret kriminealla joavkkuin ja nu lea Gato šaddan áittan sidjiide.

– Lihkus Gato olmmái válddii oktavuođa minguin ja mii de riŋgiimet Gatoi gullat mii lei geavvan. Dáinna lágiin mii beassat dál veahkehit Gato, muitala Christina Hætta. Sii leat váldán oktavuođa organisašuvnnain, mii bargá dáiddáriiguin máilmmis mat leat seammalágan dilis go Gato.

– Mii sávvat ahte mii sáhttit veahkehit su ja ahte boahtá Guovdageidnui fargga.

– Fertet geahččalit veahkehit

2010:s goddui Guatemala artista, Lisandro Guarcax, maŋŋá go lei galledan Riddu Riđđu-festivála Gáivuonas.

• Loga maid dárogillii: Riddu-kunster torturert og drept

– Mii oaččuimet dieđu Gato dili birra guokte beaivve maŋŋel go markeriimet ahte lei guhtta jagi vássán go Lisandro goddui. Son lei dehálaš dáiddalaš jođiheaddji Sotzil-joavkkus Guatemalas.

Maya-kultuvra lei lahka Lisandro Guarcax váimmu ja son barggai áŋgirit dan seailluhit, nu doivot olbmot ahte son goddui politihkalaš motiivvain.

– Dat muitala ahte ii leat olu rievdan Guatemálas, ja sii ain dárbbašit ahte máilbmi čuovvu mielde ja dahká dan maid sáhttá veahkehit sin.

Carlos David Catun Quintana, dahje «Gato», lea mielde dokumentáras «BBOY for LIFE» gos čilgejit nuoraid dili Guatemalas. Geahča dá oasi filmmas:

– Gato áigu mátkkoštit dáinna filmmain ja muitalit mánáide ja nuoraide manne son ii sáhte orrut Guatemálas, muitala Hætta.

– Sis lea hui erenoamáš váttes dilli bargat dáidagiin, muhto seammás ii leat sis eará vejolašvuohta go bargat dan. Jus váldet eret sin dáidaga ja sin jiena, de ii leat mihkkege šat báhcán olbmui. Dáidda lea buot deháleamos politihkalaš vearju ja jietna, danne leage hui dehálaš ahte mii geahččalat veahkehit dáid dáiddáriid.