Dieđihit vuortnuhemiid birra
MeToo-kampánnja oktavuođas leat guhtta nuoraidbellodagat Norggas ožžon virggálaččat dieđuid vuortnuhemiid birra, dan čállá TV2.
-
-
Nissonolbmot vuhtet vealaheami
Nissonolbmot geat vuohččan leat suodjalusbálválusas vuhtet golmmageardái eanet seksuálalaš vuorjašumi go nissonolbmot geat barget suodjalusas. Dál lea suodjalus ovttas Forsvarets dutkaninstituhttain alggahan prošeavtta gos galget oažžut eanet dieđuid dán boastuvuođa birra, čállá Klassekampen.
-
#MeToo-fuomášuhttin Oslos
Odne lágiduvvo sierra miellačájáhusa olggobealde Stuorradikki, Oslos, dan nu gohčoduvvon #metoo-kampánjja oktavuođas. Lágideamis áigot fuomášuhttit seksuálalaš givssideami ja illasteami váikkuhusaid. Sullii 1400 olbmo leat dássážii čájehan beroštumi lágideapmái:
-
Kåven ja Metoo
Seksuála illásteamit ja sivahallamt máilmmi dovddus filbmadahkki vuosttá, leat movttidahttán maiddái sámi čendisaid dahje beakkálmasaud searvat vuosttaldeapmái. - Dakkár illásteapmi lea maid sámi gaskkas, dadjá sámi čendis, gii ieš lea vásihan dakkára, ja ná muitala Elin Kåven:
-
- Eat dohkket seksuála illastemiid
Dáid maŋemus áiggiid lea fáddágilkor dahje hashtag Metoo dahje "mun maid" leavvan miehtá sosiála mediain, mas olbmot dáinna lágiin čájehit ahte sii leat vásihan seksuála illasteami ja maiddái čájehan dihte ahte eai doarjjo dakkár láhttema. Norgga sámiid riikkasearvvi jođiheaddji Beaska Niillas, ii loga eisege dohkálaš diet dágut.
Korte nyheter
-
Tuhtjie maanah maehtieh gïele musihken tjïrrh lïeredh
Artiste Kajsa Balto jeahta daaroen learohkh maehtieh gïele laavloegujmie lïeredh, movhte lohkehtæjjah jiehtieh ij leah dan aelhkies.
Dïhte saemiengïelesne laavloe, jïh laavloegujmie gïelem lïeri.
– Gosse maanagiertesne eelkim barre saemiengïelem soptsestim. Baakoelæstoem meatan utnim juktie dah jeatjh edtjin guarkedh maam jeehtim, Balto jeahta.
Movhte gosse tïjjem vaasi gaajhke åajaldehti. Gosse skuvlesne eelki tuhtji aelkebe daaroengïelesne soptsestidh.
Menh gosse båarasåbpoe sjïdti eelki gïelem ohtselidh.
– Lea dan åvteste tjidtjie sjïdtim. Dan åvteste manne vuelie maanabaeleste utneme, sïjhtim mov maanah aaj edtjieh vuelie lïeredh, dïhte jeahta.
Daelie Balto håhkesje laavloe maahta saemiengïelem daaroe learoehkidie aaj lïeredh.
Movhte lohkehtæjjah jiehtieh ij leah dan aelhkie, jïh laake ij dam sjïehteladth.
Nora Bilalovic Kulset lea musihkedotkije NTNUsne. Dïhte jeahta laavloe lea buerie vuekie gïelem lïeredh. Menh ij leah nuekie barre laavlodh jïs edtja gïelem lïeredh. Daarpesje akte goh maahta gïelem soptsestidh goh maahta gïelem tjïelkestidh.
– Menh maahta saemien laavloeh laavlodh jalhts eah gïelem maehtieh. Dellie maehtieh gïeletjoejh saavredh, jïh vihkeles kultuvregoerkelimmie åadtjoeh, Kulset jeahta.
Menh mij learohkh ussjedieh?
– Vïenhtem lea jeatjahlaakan gïele. Jïs dam lïerem maam joem lusten tjïrrh, goh musihke, vïenhtem maahtam vielie lïeredh, Erlend Riksheim jeahta.
Dïhte maahta «buerie biejjie» jïh «lahkoe biejjine» noerhtesaemiengïelesne jiehtedh, menh jeatjh gïeline goh tyskelaanten jïh englaantengïelesne maahta jiehtedh gïen dïhte lea.
Learohke Kristian Iversen maahta seamma baakoeh saemiengïelesne jiehtedh Jalhts saemien gïelereeremedajvesne årroeminie idtji dan jïjnje ussjedh man åvteste ij vielie saemiengïelem maehtieh.
– Menh lea kultuvreaerpie Nöörjesne. Byörebe saemiengïele vaarjelidh, jïh dellie aaj byörebe saemiengïelem skuvlesne lïeredh, Iversen jeahta.
Iversen vienth hijven orreme saemiengïele lïeredh, dan åvtese gellie saemieh Nordlaantesne årroeminie. Aaj ussjede dïhte maahta saemien aassjoe unniedidh.
Menh laake dorje juktie ij leah aelhkie. Risten Turi Aleksandersen, direktööre saemien gïeline Saemiedigkesne, ij darjoeh juktie gaajhke maanah laantesne edtjieh gïelem lïeredh.
– Ööhpehtimmielaake jeahta tjuara saemie årrodh jis edtja reakta utnedh saemien ööhpehtimmie åadtjodh. Jïh dan åvteste daaroen maanah eah reakta utnieh saemien ööhpehtimmie åadtjodh, Aleksandersen jeahta.
Foto: Sofie Retterstøl Olaisen / NRK -
Åpen høring om sannhets- og forsoningskommisjonens rapport
Kontroll- og konstitusjonskomiteen holder i kveld en åpen høring om rapporten fra sannhets- og forsoningskommisjonen. De som deltar i høringen er representanter for samer, kvener, skogfinner og norskfinner.
Sametingets representanter startet høringen og de har blant annet fått flere spørsmål fra komiteens medlemmer om i hvor godt bilde rapporten gir av den fornorskningen som samene ble utsatt for.
Der poengterte sametingsråd Runar Myrnes Balto det er stor enighet om at rapporten er viktig og at det er enighet om at en anerkjennelse av at denne uretten ble kjent.
Stortinget har også fått med seg at de forskjellige partiene på Sametinget ikke kom med et enstemmig forslag til hvordan rapporten skal følges opp. Det kom det flere spørsmål om.
Der poengterte representantene fra Sametinget at forslagene ikke var så forskjellige, og at det er et poeng at samer også kan være uenige om saker. Høringen varer til kl.20:00 i kveld. Komiteen leverer sin innstilling i saken høsten 2024.
Foto: Mette Ballovara / NRK -
Trekker tilbake torskefilet etter e.coli-funn
Lærøy Seafood trekk tilbake Prima torskefilet frå butikkane. Årsaka er funn av e.coli i produktet, melder selskapet sjølv i ei pressemelding.
«Dersom produktet ikkje blir varmebehandla tilstrekkeleg, kan det utgjera ein helseskade for forbukar», skriv dei.
Tilbakemeldinga gjeld for produktet 800 g Prima torskefilet med best før-dato 03.02.2025.
Produktet er solgt i alle REMA 1000-butikkar over heile landet, ifølge selskapet.
Foto: Lærøy Seafood
