Hopp til innhold

Sihke Norgga ja Suoma bealde Deanu čohkkejit návccaid

Deanuleagi olbmot áigot čállit oktasaš cealkámuša Deanu ođđa guolástansoahpamuša birra, čállá Yle Sápmi.

Deanu soahpamuš čoahkin Ohcejogas

Guovllu olbmot guovtte beal Deanu ledje boahtán ságastallat Deanu soahpamušas.

Foto: Laura Pieski / YLE

Dat mearriduvvui dilálašvuođas mii duorastaga lágiduvvui Ohcejogas ja gos ságastalle soahpamušas. Guovllu olbmot sávvet ahte bastet buorebut váikkuhit ođđa soahpamuššii go čállet oktasaš cealkámuša dan sadjái go máŋga sierra cealkámuša.

Dilálašvuođas máŋga ohcejohkalačča ja deatnulačča geavahedje sáhkavuoruid ja oaivvildedje ahte oktasaš cealkámušas soaitá leat stuorát váikkuhus.

Veikko Porsanger

Ohcejohkalaš Veikko Porsanger lea duđavaš go Norgga beal maid servet oktasaš cealkámuššii.

Foto: Privat

– Jurdda lei dat, ahte mii čállit cealkámuša, masa mii fidnet buot daid mielde, geain leat bivdon cealkámušat. Ja dat lei buorre, ahte Norgga beale olbmot sáhttet searvat dasa, dadjá ohcejohkalaš Veikko Porsanger Yle Sápmái.

– Dat lea imaš, jus vel guovtte beal Deanu olbmot leat ovttamielalaččat ja jus das ii leat miige árvvuid, de ii leat mastige árvu, Porsanger joatká.

Geahpidit bivddu

Deanu čázádagas áigot geahpidit luosabivddu 30 proseanttain, nu leat Norgga ja Suoma eiseválddit mearridan. Njealji jagi šiehtadallamiid maŋŋá, riikkat evttohit ahte boahtte jagi rájes vuvdojuvvojit 22.000 jándoroaggunlobi jahkái oktiibuot. Dál ii leat mihkkege meriid man olu oaggunlobiid sáhttet vuovdit. Dál áigot eanet ráddjet buot bivdovugiid.

Báikkálaš olbmuin Deanuleagis orro olu vuosteháhku ođđa Deanu soahpamuššii, ja máŋggas ballet earret eará ahte árbevirolaš bivdokultuvra jávká.

Nubbi álbmotčoahkkin

Bearjadaga suoidnemánu 8. beaivve lágiduvvo nubbi dieđihan- ja ságastallandilálašvuohta Deanu soahpamuša birra Gáregasnjárggas norgga áiggis golmmas Gilidállu Sáivvus.

Olbmuin ja servviin lea vel veahá áigi ovddidit cealkámušaid Deanu soahpamuššii go cealkináigi nohká borgemánu 5. beaivvi.

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK