Hopp til innhold

– Soajttá bidumsáme guovdásj bierri jådeduvvat?

Bidumsáme vuonabielen oadtjun ietjas guovdátjav jagen 2003, valla dálla l soajttá muddo jådedit guovdátjav.

Lennart Ranberg

sadjásasj stivrrajådediddje bidumsáme guovdátjin Duoddara Ráffe Lennart Ranberg gatját jus ij la dal muddo guovdátjav jåhtet.

Foto: Idar Kintel / NRK

Jus bidumsáme kultuvrra ja giella galggá ienebuv vuojnnut, bierri bidumsáme kultuvrra ja giella ienebuv tjalmostahteduvvat. Dav javllá sadjásasj stivrrajådediddje bidumsáme guovdátjin Duoddara Ráffe Lennart Ranberg.

– Tjalmostahttet bidumsámevuohtav la soajttá ájnnasamos. Jus ij dav nagá tjalmostahttet de bidumsáme sjaddá dahpa birás.

(Artihkal joarkká gåvå vuollelin)

Det pitesamiske senteret Duoddara Ráfe

Ådå bijtámsáme guovdásj soajttá E6 milta ásaduvvá.

Foto: Harrieth Aira/NRK

Guovdátjav jådedit

Dálla gatját Ranbarg jus la muddo bidumsáme guovdátjav jådedit Dokmoas Bájddáris ietjá sadjáj.

– Nahkap ienebuv bijtámsámevuodav tjalmostahttet nanos guovdátja baktu. Soajttá bierri liehket ietjá sajen. Máhttet lij juonná E6a milta liehket, vaj ij la nav guhkken ierit. De máhtá oadtjot moadda guossijt. Tjanádum guovdátjij lij máhttet liehket dávvervuorkká, åhpadibme, dilmma, girjjevuorkká, vuosádusá.

– Lihpit gus jådedittjat?

– Ælla miján jådedimplána. Dá li ájádusá gåktu sihtap guovdátjin barggat. Strategiplánaj lip barggamin, ja danna åvdedip ájádusájt guovdátja boahtteájge birra.

Stig Morten Kristensen

Bidumsáme guovdátja bæjválasj jådediddje Stig Morten Kristensen javllá guovdátjav jåhtet vaddá hásstalusájt.

Foto: Sander Andersen / NRK

Bijtámsáme guovlluj gulluji suohkana oarjje-Nordlándan vuona bielen ja Árjepluove ja oasse Arviesjávre suohkanis Svieriga bielen.

Ienep guovddusin

Bidumsáme guovdátja bæjválasj jådediddje Stig Morten Kristensen la strategiplanajn barggamin, ja gåktu NRKa dádjat la akta plánajs lagabuv gæhttjat dan gatjálvissaj guovdátjav ietja sadjaj biedjat.

– Soajttá akti ájgen dåjmaduvvap ienep guovddusin, vaj navti jåksåp ienep ulmutjijt. Guovdásj ienep guovddusin sjaddá aj lagábuv ålles bidumsáme guovlluj. Dákkir ájádus ij merkaha mij ep galga Dokmoan Bájddárin aj liehket.

– Vuogas la galla ienep guovddusasj guovdátjijn duola dagu mij guosská tjalmostahttemav.

Kristensen tsuojggi huoman guovdátjav jådedit vaddá hásstalusájt.

– Jus galggap jådedit de sjaddi hásstalusá ja gålo. Valla le galla máhttelis. Vuojnná dav gåktu sjaddá.

Finn Strand

Jåhtet máhttá ávkken boahtet, valla vierttip bisodit udnásj sajev aj, javllá Duoddara Ráffe åvdep stivrrajådediddje Finn Strand.

Foto: Idar Kintel / NRK

Máhtudahka gæssu

Bijtámsáme ratjik ja Duoddara Ráffe åvdep stivrrajådediddje Finn Strand ij ájádusáv vuostelda.

– Máhttelisvuohta le galgga guovdátjav ienebuv tjalmostahttet. Ihkap lij ávkken boahtet. Jus lip ienep guovddusin de lij máhtudahka ienebut gæssut guovdátjij. Valla vierttip bisodit Dokmoav, muv mielas. Valla iv ájádusáv vuostelda.

Aj kultuvrraguodde ja duodjár Torill Siversten doarjot guovdátjav ienep guovddusij ásadit.

–Mijá mielas de bierri liehket ienep guovddusin liehket, vaj vuojnnusij boahtá.

Korte nyheter

  • Ollugat háliidit bargagoahttit bieggafámuin Finnmárkkus- elfápmoneahtta gáržžida doaimmaid

    Norgga čázádat- ja energiijadirektoráhtta, NVE lea ožžon dieđu 21 ođđa bieggafápmoprošeavttas, muhto elfápmooktavuohta Finnmárkkus lea beare unni ja nu ii sáhte NVE dohkkehit buot prošeavttaid.

    Ovdal geassemánu galgga NVE geargan geahččat prošeaktaárvalusaid, de mearridit makkár prošeavttaiguin galget viidásabbot bargat.

    Norgga čázádat- ja energiijadirektoráhtta háliida prošeavttaid maid báikkálaččat dohkkehit ja nu unnán riidu badjeealáhusain go vejolaš.

    – Jos gielddat eai dohkket ja dáhtu prošeavttaid de eat bargagoađe konsešuvnnaiguin, lohká NVE ossodatdirektevra Inga Katrine Johansen Norberg.

    NVE maid gáibida dokumentašuvnna sis geat ohcet bieggafápmoprošeavttain álgit, ahte bádjeealáhusain leat gulahallan dahje váldán mielde ságastallamii doaimmaid hárrái.

    – Dát lea diehttu sidjiide geain lea dáhttu bieggafápmoprošeavttain álggahit ahte badjeealáhusain gulahallet jo álggu rájes, čilge Norberg, nu lea ge sis dáhttu gávnnahit makkár prošeavttain lea unnimusat váikkuhusat earáide ja varra nu gávdnat daid buoremus prošeavttaid maid.

    Almmuhan prošeavttaid

    Duorastaga de almmuha NVE makkár prošeavttat sidjiide lea almmuhuvvon, go dát lea oassi plánas čuovvulit ráđđehusa áigumuš Finnmárkkus nannet elfápmo- ja industriijaovdánahttima.

    Ovdal cuoŋománu 22. beaivve galge vejolaš huksejeaddjit dieđihan sin prošeavttaid. Nu leat 21 ođđa dieđáhusa bieggafápmohuksemiid birra boahtá, okta diehtu čáhcefámu viiddideames Álttás ja dasa lassin njeallja bieggafápmoášši maid jo leat gieđahallamin. Nu leat oktiibuot 26 ášši maid NVE galgga geahččat.

    Oktiibuot de lea dáid prošeavttain dárbu olu elrávdnjái, árvvoštallet 10.800 megawatt dahje 10,8 TW geavahit dáid prošeavttain

    – Jos galgga veaháš čilget man olu dát lea de sáhttá álkit čilget ahte olles Finnmárkkus lea dál bidjon elrávdnji 244 megawatt ovddas, čilge NVE koordináhtor Anette Sandvand-Dahlene.

    Badjeealáhusas ballet olu barggu šaddat visot dáid ođđa bieggafápmoohcamiin. Badjealmmái Magne Ballovara lohká muhtin orohagain šaddat olu bargu go leat olu ohcamat seamma guovlluide.

    Vindkraftanlegg ved Kjøllefjord i Lebesby kommune
    Foto: Allan Klo / NRK
  • Kartverket snur – Oslove godkjent som Oslos samiske navn

    Etter et par måneder med forvirring om hvorvidt hovedstadens samiske navn var lovlig eller ikke, har Kartverket kommet til at Oslove godkjennes for offentlig bruk.

    – Det var en misforståelse fra vår side, og det beklager vi, sier Kartverkets seksjonssjef for stedsnavn, Helge Dønvold.

    Like før jul vedtok bystyret at det samiske stedsnavnet på Oslo skal være Oslove.

    I januar fikk kommunen seg en overraskelse når Kartverket ga beskjed om at navnet ikke var godkjent for offentlig bruk. Etter samtaler med samisk stedsnavntjeneste, kom de til at kommunen har fulgt regelverket.

    Oslo vil nå vise fram byens samiske navn.

    – Jeg er veldig glad for at vi fikk det til, og at vi fikk formelt godkjent samisk navn på Oslo. Oslo er hovedstad for alle, også for samer som bor her og ellers i Norge, sier byrådsleder Eirik Lae Solberg.

    På kommunens nettsider vil byens logo vises med det samiske navnet. I tillegg til skilting, vurderes det fortløpende hvordan navnet ellers skal synliggjøres.

    Oslove er det sørsamiske ordet for Oslo. Ordet uttales på samme måte som det skrives, med ordlyd som «juletre».

    At Oslo skal få et samisk navn er en sak som har blitt jobbet med i mange år.

    Samisk navn på Oslo. Skiltet er på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Terje Haugnes / NRK
  • Vaššifalleheapmi sámi čájáhusa vuostta

    Mannan vahkkoloahpa vihahuvvui sámi čájáhus «Colors of Colonialism» Stockholmmas. Juo beaivvi maŋŋá leai soames sárggodan vašálaš áitagiid čájáhusplakáhtaide, čállá SVT Sápmi.

    – Lei balddehahtti ja hui unohas, dadjá Emma Göransson, dáiddalaš jođiheaddji Aerpies.

    Earret iežá leai saomes málen oaiveskálžžu ja čállán «Brigand» alit-fiskes teavsttain. «Brigand»-sátni mearkkaša sullii bandihttajoavku ja lea rasisttalaš sátni.

    Dáhpáhus lea almmuhuvvon politiijaide.

    Emma Göransson og vandalisert utstillingsplakat i Stockholm
    Foto: SVT / Ođđasat