Hopp til innhold

95 samepolitikere samlet

I dag møtes representantene fra tre sameting til parlamentarikerkonferanse. FNs spesialrapportør for urfolk, James Anya mener konferansen er viktig for urfolk i hele verden.

HØR KONFERANSEN

FNs spesialrapportør James Anaya
Foto: Eilif Aslaksen / NRK

Her på nrk.no/sami kan du følge konferansen som foregår i Rovaniemi.

I alt møtes 95 samepolitikere. Sametinget i Norge har 43 representanter, Sametinget i Sverige 31 og Sametinget i Finland har 21 representanter.

BAKGRUNN: Sametinget i Sverige

BAKGRUNN: Sametinget i Finland

BAKGRUNN: Sametinget i Norge

- Viktig for andre urfolk

Dette er den andre parlamentarikerkonferansen som arrangeres. Første gang var i februar 2005.

FNs spesialrapportør for urfolk, professor James Anya sa ved innledningen at konferansen også er viktig for urfolk andre steder i verden.

- Slik dere utvikler samarbeidet over landegrensene, kan brukes andre steder også. Jeg vil støtte dere i dette arbeidet. Jeg ønsker også å viderebringe arbeidet dere gjør i forbindelse med utviklingen av selvbestemmelse til andre folk, sa Anya i sin hilsningstale til konferansen.

Samisk parlamentarikerkonferanse
Foto: Eilif Aslaksen / NRK

Programmet

09.00 – 09.10: Åpning/Kulturinnslag, samiske barn og unge i Rovaniemi

09.10 – 09.20: Åpning av konferansen, Sametingspresident Egil Olli, Sametinget i Norge

09.20 – 09.30: Hilsen til parlamentarikerkonferansen, lovprofessor S. James Anya, FNs spesialrapportør for urfolk.

09.30 – 09.50: Fremtidig samisk språkorganisering og utfordringer, Irja Seurujärvi-Kari

09.50 – 10.30: Debatt

10.30 – 11.00: Kaffepause

11.00 – 11.30: Samisk ungdom - organisering og innflytelse. Resultater og visjoner fra SPRs ungdomskonferanse

11.30 – 12.30: Nordiske barneombudenes samarbeidsprosjekt "Rätten til delaktighet och innflytande för samiska barn och ungdomar". Et av barneombudene12.30 – 13.00 Debatt

13.00 – 14.00: Lunsj

14.00 – 15.00: Urfolks tradisjonelle kunnskap og tilpasningsstrategier - felles samisk innsats og samordning Sámi allaskuvla /Sámi University College

15.00 – 15.30: Debatt

15.30 – 16.00: Kaffepause

16.00 – 16.45: Debatt

16.45 – 16.55: Godkjenning av sluttdokumentet, Lars-Anders Baer, Sametinget i Sverige

16.55 – 17.00: Avslutning av konferansen,Klemetti Näkkäläjärvi, Sametinget i Finland.

Korte nyheter

  • Heaitá klinihkkahoavdan ja álgá sámi áššiiguin bargat

    Rita Jørgensen heaitá klinihkkahoavdan Girkonjárgga buohcceviesus ja bargagoahtá sámi buhcciid fálaldagaiguin ja sámi áššiiguin. Nu čállá Finnmárkkubuohcceviessu preassadieđáhusas.

    Jørgensen álgá sámi áššiid spesiálaráđđeaddin direktevrii, ja galgá leat fitnodaga strategalaš resursan dán barggus. Son galgá maid leat Finnmárkkubuohcceviesu váldogulahallanolmmoš Sámedikkiin ja bargat čuovvolemiin ja rievdademiiguin vai Duohtavuođa- ja soabahankommišuvnna rávvagat váldojuvvojit vuhtii.

    – Finnmárkkubuohccevissui lea mávssolaš ja lunddolaš ahte mii leat njunnošis rikkas sámi buhcciid fálaldagaid dáfus, dadjá Jørgensen.

    Jørgensen lea bargan klinihkkahoavdan 2012 rájes, ja oktiibuot 31 jagi jođiheaddjin Girkonjárgga buohcceviesus. Son barggai maiddái konstituerejuvvon klinihkkahoavdan Sámi Klinihkas ovtta áigodaga.

    Profilbilde av Rita Jørgensen som begynner som spesialrådgiver i samiske spørsmål i Finnmarkssykehuset.
    Foto: Finnmarkssykehuset
  • Suodjalus guođđán ruskalána álbmotmeahccái: – Hui fasti oaidnit

    Jođidettiin ealuin davás lei Johan Mathis Kemi bohccuid vuodjimin vuomis go gávnnai ruskkalána Rávttošvuomi álbmotmeahcis, Rávttošjár-guotkkus.

    Altaposten muitalii áššis vuosttažin.

    – Dáid gal in livčče goasttadan mielde obanassiige. Mus ledje guokte reaga maŋis, muhto dáid in livčče gal goastadan mielde. Dat lei nu olu, dadjá Kemi NRK:i.

    Kemi oaččui veahki Stig Arvid Kristensenis, gii lei oaggunmátkkis dien guovllus.

    Čearganis ledje earret eará borramušbázahusat ja bruvsa- ja vuollaburkkit. Sihke olles ja guoros diŋggat, muitala Kemi, ja bensinlihtit vaikko man galle.

    – Ii han dat lean dušše okta, iige dušše guokte. Mii gaikkuimet logenáre. Eat mii nagodan visot gaikut dán ruovdecugŋos. Mii gal attiimet vuollái.

    Suodjalusa operatiiva váldoguovddáža korporála, Johnny Karlsen, duođašta NRK:i ahte ruskkat leat báhcán Nato-soahteahárjehusas, Nordic Responses. Hárjehus nogai badjelaš mánu dás ovdal. Karlsen mieđiha ahte rutiinnat eai leat doaibman.

    – Deháleamos lea ahte mii čorget min iežamet maŋis, ja nu johtilit go vejolaš, dadjá Karlsen.

  • Aasland lea oadjebas ahte ii šatta ođđa Fovse-ášši Hámmerfeasttas

    Terje Aasland lea oadjebas das ahte buot bealit, maiddái juridihkalaš bealit areálasisabahkkema oktavuođas mii boahtá ođđa el-fápmolinjá geažil Hámmerfestii, leat čielggaduvvon, čállá Altaposten.

    Konsešuvdna lea addojuvvon, ja vaikko boazodoallu ja Sámediggi leat váidalan ja vuosttaldan dan, de válljii Energiijadepartemeanta addit Statnettii ovddalgihtii lobi. Dat mearkkaša ahte álggahit barggu ovdalgo vuoigatvuođat leat čielggaduvvon.

    Dát lea ollugiid mielas njuolggo parallealla Fovse-áššái, mas bieggaturbiinnat ledje jo ceaggámin go Alimusriekti gávnnahii ahte dat lei olmmošvuoigatvuođarihkkun.

    – Finnmárku dárbbaša infrastruktuvrra, elfápmolinjáfierpmádaga mii sáhttá guoddit fámu, leš dal dat bieggafápmoprošeavttas, gássafápmorusttegis mas lea CO2-hálddašeapmi ja vurken, dahje eará lágan fámus, ovdamearkka dihtii čáhcefámus. Elfápmolinjáfierpmádat lea geađgejuolgi ođđaáigásaš servodagas. Dasa ferte maiddái Finnmárku beassat, čilge energiijaministtar Terje Aasland (Bb) Altapostenii.

    Olje- og energiminister Terje Aasland (Ap) i Dubai under klimatoppmøtet COP28.
    Foto: Truls Antonsen / NRK