– Documenta lea nu stuora ja dehálaš čájáhus ahte ii sáhte gal biehttalit go sii dáhttot čájehit dáidaga, dadjá Dáiddakuráhtor Gerd Schwalenstocker, dan bottas go son páhkke sámi dáidaga mii galgá sáddejuvvot Documenta nammasaš čájáhussii.
24 mehter guhkkosaš sámi dáidda, man namma lea «Historjá», galgá Documenta čájáhussii Tuiskii, váikko dál rievtti mielde lei mearriduvvon bissut ruovttus Romssa Universitehta seainnis.
– Documenta lea dáidáriid Olympiagilvvut. Searvat dása lea buot stuorámus gudni, muitala Schwalenstocker.
– Juohke dáiddára sávaldat
Dan erenoamáš dáidaga lea Britta Marakatt Labba ráhkadan. Dat lea 24 mehter sámi historjjá ja mytologiija.
Dáiddár ieš lea ráhkkaneamen logaldallat dáidagiiddis birra Romssa Universitehtas. Muhto farga dolle son maid dán beakkán čájáhussii Duiskii.
– Dát lea nu stuora dáhpáhus, máilmmičájáhus. Juohke dáiddára niehku lea oktii eallinagis beassát čájehit dáidagiiddis Documentas. Mii berret illudit go sii leat válljen sámi dáidaga dohko, dadjá lihkolaš Marakatt Labba.
Ja sámi dáidda lea dál bivnnut ja čalmmustahtto dál viidát máilmmis. Čieža sámi dáiddárat oasálastet dán jagi Documentas Athenas ja Kasselis. Dáiddačájáhus mii lágiduvvo juohke viđát jagi.
– Mon ferten gal rámidit min sámi dáiddáriid. Mii leat bargan ollu ja leat máŋgalogi jagi earret eará Sámi Dáiddasearvvi bokte geahččalan fievrridit iežamet dáidagiid máilbmái. Dál 30 jagi maŋŋá mii leat lihkostuvvan, dadjá Britta Marakatt Labba.
Politihkka ja dáidda
Nubbi dáiddár gii lea Documenta čájáhussii lea Maret Anne Sara. Son lea mannamin Pile of Sápmi dáidagiid čájehit.
– Dat lea hui mávssolaš beassat Pile of Sápmin nie stuorra arenai justa dáinna dáidagiin, erenoamážit go stáhta lea guoddalan mu viellja ášši alimusriektái, dadjá son.
Sara vielja, Jovsset Ante Sara, lea boazosápmelaš, ja son lea dikkis ákkastallan stáhta vuostá, go son lea guhččojuvvon unnidit ealu 75 heggii.
Dan oaivvildeaba sihke vielja ja oabbá ii leat vejolaš. Jovsset Ante Sara lea guktii juo vuoitán Norgga riektesystemas. «Pile of Sápmi» dáidda lea áiddo dán ášši birra.