– Ožžon čielga dieđu ahte mus ii mana bures jos muitaleaččan geasage seksuála illastemiid birra maid ledjen vásihan. Mu nala galge bidjat bahávuoiŋŋaid, muitala son.
Marion Anne Rimpi lei okta sis, gii njealje jagi áigi rahpasit muitalii veahkaválddálašvuođas mii lei su ruovttubáikkis, Divttasvuonas.
Su rabasvuohta lea rámiduvvon. Muhto dán dihte lea maid noađđi máŋgii leamaš lossat.
– Mon ballájin
Rimpi muitala ahte ledje máŋggas geat uhkidedje su bahávuoiŋŋaiguin. Dát olbmot ledje ieža oasálaččat illastemiide dahje muhtin lagašolmmoš, guhte lei dakkár.
Biruidbidjanvierru eallá ain muhtun sámi guovlluin. Muhto dávjá hui čihkosis. Biroguoddin daddjo dakkár, gii bidjá baháid eará olbmuid nala vai sis manná funet.
Marion Anne jáhkká ahte su háliidedje jaskkodahttit.
– Dat lei ilgat ja mon ballájin gal maid vehá. Mon in rievtti mielde háliidivčče jáhkkit dása, muhto mon lihkká dagan dan, go lean mánnávuođa rájis gullan dán birra, lohká Rimpi.
Muhto ii ballu gal bissehan su muitaleames, go sus lei garra dáhttu bissehit illastemiid.
NRK lea muitalan Inger Márjá Sokki Hætta birra gean beakkuhedje biroguoddin.
– Garra váikkuhus
Astrid Eriksen lea Sámi dearvvašvuođadutkama guovddáža dutki. Son oaivvilda biruidbidjan lea psyhkalaš veahkaválddálašvuohta.
Astrid Eriksen, Sámi dearvvašvuođadutkama guovddáža dutki
Foto: EILIF ASLAKSEN / NRKSon lea dutkan veahkkeválddálašvuođa lagasolbmuid gaskka ja seksuálalaš illastemiid sámi guovlluin.
– Vearredahkki uhkideamit lea okta sivva manin olbmot eai duostá ságastit illastemiin ja veahkaválddálašvuođas. Biruidbidjan sáhttá leat fámolaš váikkuhangaskaoapmin. Áigumuš han lea baldit olbmo jávohisvuhtii, dadjá Eriksen.
Son maid duođašta ahte gávdnojit dáhpáhusat gos olbmot leat ožžon dieđu ahte ii mana bures jus eai oro jaska, ja leat čujuhan bahávuoiŋŋaide.
Son sávvá ahte dutkama bokte oččošeimmet buoret dieđuid biruidbidjamis.
– Mii eat dieđe leago dát juoga mii eallá dušše boaittobeale guovlluin, dušše sápmelaččaid gaskkas, vai gávdno go dát maid eará servodagain. Veadjá maid leat nu ahte vuorrasat olbmot dihtet eanet dán birra go nuorat, dadjá Eriksen.
Politiijabálvá Aslak Finvik (60) lei mielde dutkamen Divttasvuona rohcošanáššiid. Son muitala ahte biruidbidjan lea juoga mii áibbas čielgasit ain eallá.
Aslak Finvik, politiijabálvá
Foto: Kåre Riibe Ramskjell / NRK– Dutkkadettiin sii dovde ahte olbmot balle muitaleames. Orui dego muhtun olbmuin lei juogalágan fápmu earáid badjel, lohká politiijabálvá.
Finvik oaivvilda dán fertet váldit duođas, go dát leat uhkádusat, maid lea váttis ipmirdit jus dus ii leat máhttu das.
– Fámostallan
Norgga ráđđehus lea bargagoahtán nationála doaibmaplánain eastadit veahkaválddálašvuođa lagasolbmuid gaskkas geavvamis. Dás lea sierra oassi, mii galgá gieđahallat veahkaválddálašvuođa ja illastemiid sámi servodagas.
Marion Anne Rimpi sávvá dát sáhttá buktit stuorát rabasvuođa maid biruidbidjan fáttas.
– Lea hirbmat dehálaš čalmmustahttit dán. Mii fertet duostagoahtit ságastit dan fámostallanvuogi birra. Dát sáhttá leat veahkkin jávkadit dákkár uhkidemiid, vai olbmot duostagohtet váidit dáid politiijaide, ja dat de maid váldojit duođas.
Loga nai: Derfor skriver NRK Sápmi om ganning
