Luohti dego buktá áhči fas ruovttoluotta

Badjelaš jahki lea golihan dan rájes go Mihkkal Máhtte Hætta (36) vuoddjái ealu lusa ja orui doppe máŋga mánu. Áibbas okto.

Mihkkal Máhtte lei aitto báhcán áhči haga.

– Gal dat lei lossa áigi. Sus dorggiida jietna go muittaša dan áiggi maŋŋel go áhčči, Máhte Mihkkal, vádjolii.

Áhččerohkki ihtá oidnosii

Mihkkal Máhtte lea juoigalas ja máhttá ollu luđiid, lihkká lea áhččerohki luohti okta dain mat boktet eanemus dovdduid.

– Justte dát luohti lea munnje nu máilmmi erenoamáš. Buktá nu ollu buriid dovdduid, ja orru dego áhčči livččii mu luhtte go juoiggan, čilge son.

Luohti vuolgá johtui juohke háve go váillaheapmi šaddá stuoris. Leige maid áhččerohkki, gii oahpahii sutnje dán luođi, ja ollu eará luđiid, muitala son NRK Sápmái.

– Son lávii nu liikot go su rohttehan. Orun dál ain dego oaidnime áhči mojohallame go su juoiggastan, muitala Mihkkal Máhtte.

Ii dušše moraš

Ii leat dušše moraš mii galggašii vuhttot luođis.

– Háliidan maid muittašit man movttet ja buoremielas son álo lei, čilge juoigi.

Mihkkal Máhtte ii dárbbaš jurddašanáiggi go jerro maid su áhčči lei lohkat jus son lei gullat ahte lea almmuhan su luođi.

– Jáhkán son livččii leamašan hui rámis, mojohallá son.

Sámis gávdnojit máŋggalágan juoiganmállet. Mihkkal Máhtte lea geahččalan juoigat justte nu movt áhčči lávii ieš juoiggadit.

Hástaleaddji bargu

Buvttadeaddji Bernt Mikkel Haglund dovdá giitevašvuođa go beassá bargat musihkain ja luđiiguin, main lea erenoamáš mearkkašupmi juoigái.

– Lea stuora gudni, lohká Haglund.

Haglunda mielas lea miellagiddevaš, muhto maiddái hui hástaleaddji bidjat luohtái musihka.

– Luođis ii olmmoš jurddaš ritmma birra. Das lea melodiija, muhto eai dasa leat biddjon makkárge njuolggadusat movt dat galggašii mannat, čilge Haglund.

Viidáseappot čilge Haglund ahte son álo ferte gullat luođi ovdalgo plánegoahtá dan musihka.

– Eai leat buot juoigit maidda sáhtán ráhkadit musihka, muitala son.

• LOGA EANET: Luohti jeđđe busselihkohisvuođa maŋŋel

Áhčči guđii erenoamáš árbbi

Mihkkal Máhtte Hætta muitala ahte áhččerohkki lei áŋgiris juoigi ieš, ja lea bádden ollu luđiid kaseahtaide.

– In leat vuos geargan buot guldalit, muitala Mihkkal Máhtte.

Áhččerohki luohti lea dat nubbi luohti maid son lea almmuhan.

«Máhte Mihkkal - Spižágielas»

Luođi namma lea Máhte Mihkkal - Spižágielas.

Spižágielas lea erenoamáš báiki gosa ealu luoitá maŋŋel go gárddis leat geargan.

– Dán giellasa lávii áhččerohkki ieš dajahallat, danne lea dat maid luođi namma, čilgesta Mihkkal Máhtte.

– Luohti lea dearvvašlaš

Dutki Norgga árktalaš Universitehtas, Soile Päivikki Hämäläinen, lea dutkan luođi ja dan mearkkašumi.

Hämäläinen duođašta ahte olbmot vásihit luođi bokte dovdat oktavuođa sihke máttuiguin, báikkiiguin ja dan maid juoiget. Danne vásihuvvo luohti dego stuora jeđđehussan losses diliin.

Buot olbmot dárbbašit gieđahallat iežaset dovdduid, muđui šaddet dovddut stuora noađđin.

– Min dutkamuš čájeha ahte luohti lea buorre dearvvašvuhtii, danne go dainna gieđahalat buot lágan dovdduid, muitala dutki Hämäläinen.

Fargga bohtet eanet

Áhččerohki luohti lea dat nubbi luohti maid Mihkkal Máhtte Hætta lea almmuhan.

Vaikko álggos ii áiggo muitalit geaid luđiid vel áigu almmuhit, de ii goitge máša.

– Lean bádden máŋga luođi juo. Sáhtán muitalit ahte eatni luohti goit boahtá, dadjala son.

Mihkkal Máhtte ii loga nu válljet geaid juoigá, muhto dán rádjái leat leamašan olbmot geain lea stuora mearkkašupmi sutnje. Ovdalaččas lea almmuhan iežas bártnáža luođi, Mihkkal Ante:

Ođđa Sámi musihka

Dihtet go ahte Sámi artisttat almmuhit ođđa musihka juohke vahkku?

Dáppe gulat daid ođđaseamos almmuhemiid: NRK URBI - New Music Sápmi

• LOGA MAID: Joik hjelper eldre med demens
• LOGA MAID: Luohti fas šáŋŋerin Stjernekampas