For dårleg førebudd på krise og ekstremvêr

Flaumen i helga gjorde truleg skader for godt over 100 millionar kroner – og de enorme vassmengdene kom overraskande på de fleste.

– Måten krisa har blitt handtert har variert frå kommune til kommune, seier Eivind Rake, tidlegare brannmann og førsteamanuensis i risikostyring og samfunnstryggleik ved Universitetet i Stavanger.

Han har følgt flaumsituasjonen etter ekstremvêret «Synne» tett frå sidelinja.

Eigersund best førebudd

– I Eigersund ser ting ut til å ha blitt handtert på ein veldig god måte, medan både Lund og Bjerkreim har betringspotensial. Desse kommunane var nok for seine med å "trykka på den raude knappen", medan Egersund hadde døgnkontinuerleg stab og sette i gang straks. Dette skuldast nok erfaringane dei har med flaum frå tidlegare.

Alle kommunar skal ha ein såkalla beredskapsplan for korleis kriser skal handterast – men denne er for dårleg i mange kommunar, meiner Rake.

–Det er som regel eit venstrehandsarbeid, særleg i dei små kommunane. Dermed har dei lite å spela på når det først skjer noko.

Førebygging, god planlegging, og klårleik i kva område som bør prioriterast, samt oversikt over ressursar er det viktigaste å ha på plass, meiner Rake.

• LES OGSÅ: NVE ber om 150 millionar til flaumsikring
• LES OGSÅ: Skader for fleire titals millionar etter «Synne»

Tek lærdom frå hendinga

– Eg trur ikkje det er snakk om venstrehandsarbeid, men me har jo aldri opplevd noko liknande før. Det kom så vanvitig fort. Me venta nok kanskje litt lenge før me gjorde noko, seier ordførar i Bjerkreim, Torbjørn Ognedal.

Han meiner kommunen handterte flaumen på ein god måte, sjølv om dei ikkje var førebudd på omfanget.

I Lund meiner ordførar Olav Hafstad at også dei takla situasjonen godt – trass alt. Men lærdommen frå ekstremværet kjem godt med.

– Gjennom denne opplevinga vil me få auka medvit kring katastrofar og beredskap knytt til dette. Eg er overtydd om at me lærer mykje gjennom slike hendingar.

Kor store skadar flaumen har ført til er ikkje godt å seia ennå, men ifølge Gjensidige kjem prislappen truleg til å komme godt over 100 millionar kroner. Førsteamanuensis Eivind Rake håper det fører til at fleire kommunar lager betre planer.

– Beredskap kostar, det må ein ta inn over seg. Det som nå skjer etter denne hendinga må koma fram i evalueringsrapportar som kommunane kan ta lærdom av.