Flytta frå Oslo til småbruk på landet – nå kan draumen gå i grus

Stor eigedom, sjøutsikt, naust og turområde rett utanfor inngangsdøra.

Dei berre måtte slå til då dei såg Finn-annonsen.

Dermed flytta det unge sambuarparet i fjor sommar frå urbant byliv på Majorstua i Oslo til landlege omgjevnader og småbruk i idylliske Høyvik i Suldal i Rogaland.

Simen Bie Malde (30) og sambuar Nora Haaland Serigstad (29) fekk seg også jobbar i ryfylkekommunen.

Unge folk med høg utdanning. Akkurat det distriktskommunar som Suldal vil ha meir av.

Pukkverk som nabo

Men paret visste at det var ei hake med småbruksdraumen.

Dei måtte bu tett på Europas største pukkverk, Norsk Stein.

– På det verste har me vakna av at det blir sprengt stein, seier Bie Malde.

Men det unge paret understrekar at dei ikkje klagar på dagens aktivitet.

Den er til å leva med.

Fryktar å mista nærområdet

Det er det som kan komma dei fryktar.

Hjørnesteinsbedrifta i Suldal ønsker nemleg å meir enn dobla områda dei tar ut stein frå (sjå kart under). Det skal sikra aktivitet og arbeidsplassar i 100 nye år.

Og det vil føra til meir støy og støv frå drifta for dei nytilflytta suldølane.

– I praksis blir me omringa av steinbrot og mistar heile nærområdet. Mykje av grunnen til at me flytta her var å bu tett på naturen. Nå vil dette forsvinna heilt, seier Bie Malde.

– Blir de buande dersom utvidingsplanane blir realisert?

– Det blir nok ikkje aktuelt for oss. Me kan like greitt bu i byen utan naturkvalitetane.

Sambuar Nora Haaland Serigstad meiner det ikkje bør vera ein motsetnad mellom å ta vare på naturen samtidig som ein utviklar nye arbeidsplassar.

– Utviding av eit steinbrot, der ein øydelegg store naturområde, er ein litt gammaldags måte å sørga for arbeidsplassar. Eg trur ein kunne fått gode arbeidsplassar ved å tenka litt alternativt.

Mange klager

Suldal kommune har fått 36 bekymra innspel frå fastbuande og hyttefolk på Norsk Stein sine storstilte utbyggingsplanar.

Dei fryktar meir støy, støv og negative konsekvensar for natur og miljø.

Innspela har kome i samband med høyringa av planprogrammet til kommunen. Resultatet skal bli ny kommuneplan vinteren 2022.

– Det er ikkje vanskeleg å forstå at folk reagerer. Spesielt dei som kan få dette tett på. Men dette er berre i startgropa. Ingenting er avgjort, seier ordførar Gerd Helen Bø (Sp).

Ho er også opptatt av næringsliv. Norsk stein sørger for 250 arbeidsplassar i kommunen med knappe 3800 innbyggarar.

Med dagens areal er det råstoff nok til drift 13 år fram i tid. Nøkkelen til utvidingsplanane blir framtidige konsekvensutgreiingar.

– Me må venta på resultatet av dette arbeidet, seier prosjektleiar ved Norsk Stein, Odd Hotvedt.

– Men kan du lova at det blir tatt omsyn til hyttefolk og fastbuande?

– Det er me nøydde til å lova. Prosessen er at det skal greiast ut konsekvensar og ta omsyn. I den grad det går an å foreina dette.

Statsforvaltaren: – Sjeldan mange innspel

Ifølge Statsforvaltaren i Rogaland vil ei utviding av Norsk Stein utan tvil koma i stor konflikt med naturmangfald og nærliggande eigedomar.

– Det er veldig sjeldan med så mange innspel i samband med høyring av eit planprogram, seier fylkesmiljøvernsjef May Britt Jensen.

I tillegg har Norges Miljøvernforbund meldt Norsk Stein i Suldal til politiet for grov miljøkriminalitet.

Grunnen er at dei har laga nye anleggsvegar, i samband med utvidingsplanane, utan å ha søkt kommunen om lov.

Dette beklagar Norsk Stein.

Statsforvaltaren oppmodar kommunen til å sørgje for ei grundig og omfattande konsekvensutgreiing.

Det bør vurdera innverknadane på biologisk mangfald, samfunnstryggleik, skogbruk, landbruk, støy, støv og påverknad for nærliggjande bustader og hytter.

Ordføraren trur hjørnesteinsbedrifta kjem til å utvida.

– Men me må samtidig sjå på korleis dette blir for innbyggarane og hyttefolka våre. Næring og interessene til naboane må vegast opp mot kvarandre, seier ordførar Gerd Helen Bø.