Slik blir du ryddig

Hopp til innhold

Før me startar med tipsa her vil eg berre komme med ei lita oppklaring.

Om du allereie er veldig ryddig, men vil ha tips til korleis du kan ta det til eit heilt nytt nivå – då får du nok betre tips frå damene bak «The Home Edit» på Netflix.

Denne saka er for deg som heller lar oppvasken samle seg på benken, fordi maskina allereie er full av reine ting. Det tek jo alt for lang tid å tømme den og fylle den opp igjen, og den tida har me ikkje. Eller?

Ein vanskeleg jobb

– Du er ikkje nødvendigvis lat, viss du er rotete. Hjernen din går berre på autopilot.

Det seier Dr. Isabel Richter, som jobbar ved det psykologiske fakultetet på NTNU. Ho har blant anna forska på vanar og åtferd.

– Hjernen vår vil alltid gjera det den alltid har gjort. Difor er det skikkeleg vanskeleg å få den til å endre måten den gjer ting. Sjølv om du er skikkeleg motivert til å endre deg, så er det kjempevanskeleg.

Men sjølv om det er vanskeleg, er det ikkje umogleg, skal me tru forskaren.

Arv og miljø

Det å vera rotete eller ryddig er noko som ein faktisk kan ha med seg frå fødselen av. Richter fortel at både genar og miljø er med å avgjere om du let oppvasken stå, eller om du ikkje klarer sjå ein kopp stå igjen på bordet.

– Nokre er født med eit ryddig gen, medan andre er født med eit rotete gen. Så sjølv om du veks opp i ein kjemperyddig heim, treng ikkje det bety at du og blir ryddig. På same måte kan du vekse opp i ein svinesti og bli ryddig, fordi du er født med eit ryddig gen.

Strokent

– Eg har alltid vore sånn, for eg hugsar at eg gjekk og rydda etter systera mi. Organiserte bøkene hennar blant anna, som gjorde ho skikkeleg frustrert, ler Line Ingebrigtsen.

Ho er dagleg leiar for ryddefirmaet «Ryddelykke» som ho driv med venninna si Rikke Faaravik.

I huset til Line i Drammen har alt ein tiltenkt plass, og det står ingenting på bord eller benkar som ikkje skal stå der.

– Eg klarer ikkje slappe av viss eg har det rotete rundt meg. Det skal og seiast at eg synest det er kjempegøy å rydde. Både undervegs og når ein ser resultatet.

Rikke er i motsetning til Line ein maksimalist, og har difor god øving med å få plass til mykje på små plassar.

– Sjølv om det av og til kan vera litt rotete hos meg, klarer eg alltid få det ryddig igjen ganske kjapt.

Ekspertens tips

Både forskaren og rydde-ekspertane er einige når dei skal komme med tips til oss kronisk rotete personar.

– Ta ein ting om gongen!

Richter fortel at mange ofte set seg for høge mål, som gjer det vanskelegare å endre vanane sine. Eit eksempel er at ein bestemmer seg for å bruke helga på å rydde og vaske ned heile bustaden sin.

– Det er godt mogleg ein klarer det, men følelsen ein sit igjen med er at det tek to heile dagar og masse jobb å få ein ryddig bustad. Då er ein ikkje så veldig gira på å gjere det igjen.

Ifølge ho bør ein heller starte med ei oppgåve, som å ta oppvasken eller reie opp senga si. Og gjenta den dagleg til det går av seg sjølv, før du legg til ei spesifikk oppgåve til på lista.

Lukke til!