|
|
|
|
|
|
|
|
|
Leksikonredaktør:
Nettansvarleg:
Distriktsredaktør:
Copyright:
NRK Sogn og Fjordane
|
|
| |
Historia i Jølster: Stor utflytting på 1700-talet På 1700-talet var det uvanleg stor utflytting frå Jølster. I alt er det i dette hundreåret registrert 1400 utflytte, noko som tilsvarar ein tredjedel av alle fødde.
Publisert 03.01.2006 13:44.
Det samla folketalet i kommunen var den gongen kring 1500. Det var størst utflytting kring 1740 og 1770, då halvparten av dei som vaks opp i Jølster flytta ut.
Mange jølstringar til BergensområdetHalvparten av dei som flytta ut på 1700-talet, slo seg ned i Bergen og Nordhordland. Berre i Årstad sokn hadde utflytte jølstringar fått hand om halvparten av gardsbruka på slutten av 1700-talet. Kring 200 jølstringar busette seg i Fana. Mange jølstringar busette seg også på Askøy. I den andre utflyttarbylgja kring 1770 busette mange jølstringar seg på Radøy.
Sildefisket lokka jølstringarEin annan stor kontingent jølstringar - vel ein tredel av dei som reiste - flytta til bygder langs Førdefjorden. Utflyttinga til dei meir kystnære områda av Sunnfjord vart særleg populær då det rike sildefisket slo til på sunnfjordkysten kring 1800, samstundes som det var økonomisk tilbakegang i og kring Bergen.
1000 til AmerikaUnder den store utvandringa til Amerika på slutten av 1800-talet, var det kring 1000 jølstringar som emigrerte til USA og Canada.
|
|
|
Finn fram i Fylkesleksikonet!
|
|
| |
|
|
SOGN OG FJORDANE FYLKE, TEMASIDER
|
|
|
|
Den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre, var sogning. Han vaks opp på Husabø på Leikanger, der mora kom frå.
Les meir om kong Harald Hårfagre og landsamlinga og om slekta hans i Sogn.
| | |
|
Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?
| | |
|
Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.
| | |
|
Frå 1920-talet og fram til like etter krigen fekk Sogn og Fjordane i alt 623 nye gardsbruk. Selskapet Ny Jord spela ein aktiv rolle i nydyrkingsarbeidet i mellomkrigskrigtida, og særleg merka Jølster seg ut som den store nydyrkingskommunen med 57 nye bruk.
| |
|
I mellomalderen låg det ei kyrkje på Utvær. Utvær ligg åtte km vestanfor dei andre øyane i Solund, og er det vestlegaste punktet i Noreg som har vore busett. Kvifor vart det bygd eit gudshus bokstaveleg tala midt ute i havet?
| |
|
Sjalusi er diverre eit klassisk drapsmotiv. Slik var det også for tenestejenta Sigrid i Vetlefjorden ein gong på 1600-talet då ho la sin elsk på husbonden på garden. Men for å kapre han måtte ho få kona av vegen, og til det trengde ho hjelp.
| |
|
Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.
| | |
|
I 1763 vart Joachim de Knagenhjelm utnemnd til den første amtmannen i Sogn og Fjordane. Det første han gjorde, var å flytte heim til mor på Kaupanger hovedgård. Men berre åtte år seinare vart Knagenhjelm nærmast tvangsflytta til Nord-Noreg. Kvifor?
| |
|
|
|
|
|
|
Tips andre om denne saken
Utskriftsvennlig versjon
