NRK.no - Fylkesleksikon

Barne- og ungdomsskulane i Gulen

Brekke skule i 2002. (Foto: Arild Nybø, NRK)

Skulen i Brekke-området

Den gamle offisers- og sorenskrivargarden Lovisendal vart innreia til skule for ungane i Brekke og bygdene kring Instefjorden.

Publisert 18.10.2002 11:35. Oppdatert 15.11.2002 12:18.

Skulen i Eivindvik

Den første faste skulen ved Eivindvik heldt til i Fonnevika.

På Haveland

i Nordgulen vart det bygt skulehus i 1865. Det brann i 1878 og vart erstatta med nytt. Skulekrinsen vart lagt ned då vegen til Eivindvik kom i 1966 og elevane vart skyssa dit.

På Kjellevoll

(Dalsøyra) vart det bygt skulehus i 1866.

Byrknes

fekk skulehus i 1876. Nytt skulehus vart bygt i 1940, og utvida i 1968 og 1976.

Byrknes skule. (Foto: Steinar Lote, NRK)

Målføret i skulen

Nynorsk vart innført i skulen Brekke kommune i 1902. I 1991 var nynorsk innført i alle skulekrinsar i Gulen kommune.

Oppedal

I 1903 fekk Indre og Ytre Oppedal eige skulehus, og i 1918 leikeplass.

På Hjartås på Hisøy

vart det bygt felles skulehus for heile øya i 1910.

Dingen, Verkland og Ynnesdal

fekk skulehus i 1912.

Mjømna

fekk eige skulehus i 1914.

Lyngnes/Rise

fekk skulehus i 1918.

På Eide

vart det bygt skulehus i 1920.

Skulehuset på Ytre Takle

for Takle, Botnen og Indre Hjartholm vart bygd i 1922.

Småvågane

I 1923 vart det bygt skulehus i Småvågane for krinsen på Strendene. Det gamle skulehuset på Dalsøyra vart flytta dit. Skulen der vart lagt ned kring 1950, og borna flytta til Eivindvik skule.

Dei vestlegaste bygdene

i tidlegare Brekke kommune; Breivik, Bålen og Ytre Hjartholm vart eigen skulekrins i 1925. Dei delte lærar med Ynnesdal og Wergeland krins den første tida.

Skulehuset i Fivelsdal

for grendene langs Brandangersundet vart bygt i 1925.

Ånneland

fekk skulehus i 1927.

I grenda Vedvik

ved Eidsfjorden var det skule til 1950.

Bremnes

fekk skulehus i 1950.

Sandøy

Sande og dei andre gardane på sørspissen av Sandøy fekk eige skulehus i 1959. Før det hadde skulen halde til i privathus.

Skular i Gulen i 2002:

Brekke skule 1.-10. klasse 96 elevar (1.-9. klasse 1971-1997)
Byrknes skule 1.-10. klasse 84 elevar (1.-9. klasse 1973-1997)
Dalsøyra skule 1.-10. klasse 102 elevar (1.-9. klasse 1973-1997)
Eivindvik skule 1.-10. klasse 93 elevar (1.-9. klasse 1971-1997)

Eivindvik skule. (Foto: Steinar Lote, NRK)

SE OGSÅ

Slaget i Sildagapet i 1810

Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?

Då fiskedampskipa stakk til havs

Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.

Få nazistar i Sogn og Fjordane

Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.