|
|
|
|
|
|
|
|
|
Leksikonredaktør:
Nettansvarleg:
Distriktsredaktør:
Copyright:
NRK Sogn og Fjordane
|
|
| |
Samferdsle i Gulen: Postførarar druknaLangs ruta for Den Trondhjemske Postvei vart bøndene som førte posten, kalla postførarar eller postbønder. Som løn slapp postbøndene unna militærteneste og anna skyssplikt. Frå 1837 vart dei væpna for å halde tjuvar og kjeltringar unna verdfulle postsekkar. Men vestlandværet kunne vere vel så lunefullt og fårefullt:
Publisert 16.10.2002 15:43. Oppdatert 07.11.2002 13:51.I april 1799 drukna to postførarar frå Lindås i Steinevatnet sør ved Eidsfjorden. Saman med dei to sokk også mange tusen riksdalar som dei hadde i skreppene sine. Pengane vart sokna opp att frå 14 famners djup.
To andre postførarar på sørsida, Otto Ellingsen Haveland og Ola Olsson Molde, berga livet ved å ri på kvelvet då dei kollsiglde på Gulafjordane i 1841.
I Rutledal vart Kolbein Lasseson Asheim (1760 - 1844) den første "postbonden" - dvs. den som fekk oppgåva å føre posten over til Gulen og over fjorden til Leirvik. I 1822 drukna postførar Hermund Hansson Rutledal på Sognefjorden. Nokre år seinare kolsiglde også postførar Kolbein Hansson midt i fjorden, men rak omsider i land på kvelvet. Han hadde fått mykje skade i ein fot, og måtte gå med stav sidan.
Ein av grunnane til at postbøndene (postførarane) utsette seg for store fårar, var at dei kunne få hard straff om ikkje posten kom raskt fram. Nokre postbønder på Eide hamna såleis opp i straffesak fordi dei hadde late postskreppa liggje nokre dagar. Dei slapp forholdsvis lett frå det, fordi dei kunne prove at det hadde vore eit overhendig ver, og dei sat verfaste.
SE OGSÅ
|
|
|
Finn fram i Fylkesleksikonet!
|
|
| |
|
|
SOGN OG FJORDANE FYLKE, TEMASIDER
|
|
|
|
Den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre, var sogning. Han vaks opp på Husabø på Leikanger, der mora kom frå.
Les meir om kong Harald Hårfagre og landsamlinga og om slekta hans i Sogn.
| | |
|
Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?
| | |
|
Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.
| | |
|
Frå 1920-talet og fram til like etter krigen fekk Sogn og Fjordane i alt 623 nye gardsbruk. Selskapet Ny Jord spela ein aktiv rolle i nydyrkingsarbeidet i mellomkrigskrigtida, og særleg merka Jølster seg ut som den store nydyrkingskommunen med 57 nye bruk.
| |
|
I mellomalderen låg det ei kyrkje på Utvær. Utvær ligg åtte km vestanfor dei andre øyane i Solund, og er det vestlegaste punktet i Noreg som har vore busett. Kvifor vart det bygd eit gudshus bokstaveleg tala midt ute i havet?
| |
|
Sjalusi er diverre eit klassisk drapsmotiv. Slik var det også for tenestejenta Sigrid i Vetlefjorden ein gong på 1600-talet då ho la sin elsk på husbonden på garden. Men for å kapre han måtte ho få kona av vegen, og til det trengde ho hjelp.
| |
|
Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.
| | |
|
I 1763 vart Joachim de Knagenhjelm utnemnd til den første amtmannen i Sogn og Fjordane. Det første han gjorde, var å flytte heim til mor på Kaupanger hovedgård. Men berre åtte år seinare vart Knagenhjelm nærmast tvangsflytta til Nord-Noreg. Kvifor?
| |
|
|
|
|
|
|
Tips andre om denne saken
Utskriftsvennlig versjon
